Кавказан баххьаш. Горцы. Мзия Ратиани

Чтение книги онлайн.

Читать онлайн книгу Кавказан баххьаш. Горцы - Мзия Ратиани страница 9

Кавказан баххьаш. Горцы - Мзия Ратиани

Скачать книгу

цунна йетта волавелира, цуьнан гIо доккхуш, къоначу элас шен Iаса туьйхира ламанхочунна, ткъа и ца ладелла цунна уллохь лаьтташ хиллачу кхечу ламанхочо эланна туьйхира. Дарвеллачу элас шаьлта туьйхира ламанхочунна, амма ламанхочо хье ца луш жоп делира. Церан тассадалар сиха чекхделира чов хиллачу ламанхочо тоьхначу шаьлтанах ца гIатта вуьйжира эла. И ламанхо хиллера нохчо. Иза нохчашца а, гIалгIайшца а ярмарке веанера Хонкарера совдегарша дохка деанчу сурсаташка хьажа. Цуьнца цхьаьна йара цуьнан жима зуда а, кхо-диъ шо кхаьчна кIант а. Нохчо а, цуьнан зуда а, кIант а шайн гIудалкхаца оьрсийша дIалецира, ткъа цул тIаьхьа Геловани Илико элане дIакхачийра. Нохчийн доьзал цкъа Местия олучу меттиге кхачийра, ткъа цул тIаьхьа Ладжано дехьабаьккхира – Гелованин дай баьхначу йуьрта.

      Эла шен кIант дIа ца вуллуш Iаш вара уьш схьакхаччалц. Цо шен куьйга са даьккхира когаш а, куьйгаш а дихкина шена схьакхачийначу чов хилла нохчочун, ткъа цуьнан довхачу цIийн Iовраш къеначу элан кIантан Джокиян Iуьллучу докъанна йистехула охьахьевдира. Майданехь гулделира адам. Нохчочун зуда кхин тоха са доцуш, кхетамчуьра йаьлла охьайуьйжира, ткъа церан жима кIант шен даккхийчу бIаьргашца Iадийна хьоьжура тур тоьхна вийна Iуьллучу шен дега.

      Нана а, кIант а элас шен латтанийн дозанел арадолуьйтуш дацара. И шиъ атта цхьаннна а гуш дацара, ша эла волчу цхьа гIуллакх хилла баьхкинчарна йа, церан кертахь болх беш болчарна бен. Цу Iай хаам кхечира нана а, кIант эланан йийсарера дедда аьлла. Цигара дедда дIадаха цу шинна гIо динера балкхаройн къомах йолчу цхьаьна зудчо. Иза цу кертахь болх беш йара. КIентан а, ненан а къизачу кхолламах дог лозуш йолчу цо шен ницкъ кхочург дира цу шинна гIо дан. Элас шен адам арадаькхинера нана а, кIант а лаха. Цхьа кIира даьлча и шиъ карийра Бурунташ олучу дукъа тIехьа. Ло хьаькхна новкъахь диссина и шиъ жIаьлешна хааделлера. Йуьткъа цхьа коч йиссалц шена тIехь мел хиллачу бедарах хьерчош, шелонах ларвинера цо шен кIант, ткъа ша гIорийна йеллера. КIант гIийла вара, амма лечуьра виссира, къеначу элас иза ша волчу дIавигира.

      Нохчийн зудчун дакъа сванаша ца магийра эланна дIадахьа, бусулба динаца догIуш иза дIайоьллира цунна гIо дина хиллачу балкхархочо шен цIенна гена доцуш.

      КIентан гергара нах дуьххьара бIаьста гучубевлира. Нохчаша эланна кIантах ахча лур ду аьлча, цо царна вийначу нохчочо эцна хиллачу хIуманех йоьттина йолу гIудалкх а, говраш а дIаелира.

      – Зуда а, кIант а кху кертара деддачу хенахь, Iай шело ца лайелла, новкъахь делла, царех диссинарг дIаэца, кхин кхуза эха шуна оьшуш дац – элира элас ваийтинчу геланчас нохчашка.

      Корта оьллина хьоьжура сван, ша цу зуламехь бехке волуш санна, ткъа йуха тхуна хьалха чай хIоттош цо элира:

      – Ас бакъ долу гуьржийн чай лур ду хьуна, ткъа кестта, хье ца луш деттина жижиг а схьадер ду – хазахетарца къамеле ваьллера иза соьца.

      Ткъа сан кийра-м кхача гIур бацара. Иза волчохь жимма хан а йаьккхина, тхо цIа даха арадевлира. Тхо новкъа дохуш, вехха соьга а хьаьжна, цо сан куьйг лоцуш, элира:

      – Кхин

Скачать книгу