дә юк. Тазартылган зона.
– Шулай дисең дә ул!.. Әйтерсең бөтенесен дә белә! Хәтерлисеңме. Елаер ягында… Кемнәр качып калган иде?..
– Бу яктан ышанычлы гаскәрләр үтте. Калдык-постыкларны исәпкә алып та тормыйм. Ә инде кем каршы чыга… – Шәйморат, күкрәк тутырып, һава сулады. – Һәрберсенең бугазыннан эләктерәм! Бу Ырысбайда да контралар барлыгын беләм мин. Тик хәзер аларның көне үткән инде. Заман башка! Пролетариатның канын эчкән бер бет тә исән калмаячак!..
– Тоже мне пролетариат! Әйтерсең минем кебек Питерның үзеннән килгән!
– Таня, яп авызыңны!
Менә шул рәвешле алар үзәнгә килеп төште. Авыл очындагы беренче өйнең ишеген кактылар. Тәбәнәк иске генә өй ишегеннән чырае качкан бер картның башы кү- ренде.
– Курыкма-курыкма! Без сезнең өчен якты киләчәк төзүчеләр! Шушы буламы Ырысбай авылы?
Ырысбай икәнен белгәч, Шәйморатның кәефе күтәрелде. Кире урам ягына борылдылар.
– Ә син, Таня, әрсез кыз! Әнә шул әрсезлегең ошый да инде миңа! Синдә чын революционер йөрәге тибә. Заман кызы, кирәк чакта, һич икеләнми сыйнфый дошманның бугазын чәйнәп өзәргә тиеш. Әлегә хатын-кызларыбыз арасында андыйлар күп түгел! Ничего, тәрбияләп алырбыз! Безнең бүген бурыч шул!
– Гадиләштерәсең, командир иптәш. Бугаз чәйнәп кенә революция ясап, үзебезнең диктатураны урнаштырып булмый. Мин пулемётчица булдым һәм шулай булып калачакмын!
– Йә-йә, акырма ул хәтлем. Тирә-юньдә халык болай да куркып беткән. Күпме гарасат үткәнен сөйләдем ләбаса. Ул хәзер кызылына да, агына да ышанмый. Аннан… – Шәйморат кызга якынрак килде. – Бу башкорт авылы. Урысча сөйләшүне бик яратып бетермиләр. Исәпкә алмасакмы моны…
– Подумаешь! Мине үзең белән алып чыкмас өчен, гел шуңа сылтанасың! Мондагылар безнең изелгән массаны яклавыбызны аңласалар, милли проблема үзеннән-үзе төшеп калачак. Ә ул мәсьәләгә килгәндә… Барыбер аңлаячаклар, чөнки без – власть! Иң гадел властька буйсынмаучыларны, һичбер икеләнүсез расходка җибәрәчәкбез. Алар безнең нинди көч икәнне аңлаячак.
– Тфү! Син, Таня, күп сөйлисең! Агитациягә мохтаҗлык юк!
Шәйморат муенын сузыбрак алга карады. Аңа иң элек беренче каты кирпечтән, икенчесе бүрәнәдән салынган ике катлы йортны табарга кирәк. Шул штаблары булачак дигәннәр иде. Капкасы яшел төскә буялган булырга тиеш. Хәзер бу караңгыда төс аерып була димени инде? Кайда соң авылның иң биек йорты, Шәйморат авызын зур ачып иснәде. Арытылган икән шул. Урамга килеп керү белән, үзен сиздерде. Ярар, озакламый тамак та, түшәк тә булыр. Эчтә кайнаган ачу басылды сыман. Шәйморат тәмләп янә бер тапкыр иснәде.
– Ике катлы йорт. Рәсүл дигән старшина. Үзе якты дөньяда юк, ә өе тора. Ул карт уйламаган, хәтта башына да кереп чыкмаган, хыял итмәгән яңа власть шул өйдән башланачак. Авыл Советы. Исән булмавы үзе өчен хәерле. Начармы-яхшымы, йорт хуҗасы бит әле. Югыйсә кемнәр кулына килеп кабар иде…
– Кайгырма, кешесе табылыр. Безгә теш кайраган туганнары, дуслары калмаган дисеңме әллә? Ха-ха-ха! – Таня,
