və peşəkar qaydalar kimi daxili məzmununa daha çox fikir verilməlidir. Xarici ilə müqayisədə daxili baxış sahənin inkişafındakı fərqli milli müxtəlifliyi başa düşməyə daha çox yardım edə bilər.
Özlərinin diskursiv inkişaflarının salnaməsini aparmağın müxtəlif səbəblərə görə sahədəki müxtəlif yanaşmalar və ya fikir məktəbləri üçün faydalı olacağını hesab etməyim o demək deyildir ki, fənn tarixi sadəcə olaraq legitimləşdirmə və tənqidi analiz üçün nəqliyyat vasitəsi kimi xidmət göstərməlidir. Gunnell-in qeyd etdiyi kimi, çox vaxt həqiqət əfsanədən daha inandırıcı olur və çox böyük həyati qüvvə daşıyır (1991). Sahənin tarixçələrinin prezentist olması meylinin tez-tez ciddi təhriflərə gətirdiyi aydın olmuşdur. Sahənin keçmişi haqqında dəqiq bir şey söyləmək cəhdi, sahənin hazırki xarakteri haqqında nüfuzlu bir şey söyləmək istəyindən daha faydalı olardı.
Kifayət qədər aşkardır ki, BM-in fənn tarixini bərpa etmək üçün çoxlu sayda yanaşma və metodologiyalar istifadə edilə bilər. Mən başqa bir yerdə ardıcıl olmayan daxili tənqidi tarix kimi təsvir edilə biləcək tarixşünaslıq yanaşmasını (Schmidt, 1998a, 1998b) müdafiə ediyim halda, Guzzini (1998) tarixi-sosioloji yanaşmanı müdafiə edir, Waever (1998) elmin sosiologiyası baxışını qəbul edir, Smith (1995) isə Foucault tərəfindən işlənmiş genealoji metodu müdafiə edir. Sahədə bu yanaşmaların hamısına çatacaq qədər və daha artıq yer vardır, lakin vacib məqam ondan ibarətdir ki, fənn tarixi, həlledici anlayışların yaradılmasının və beynəlxalq siyasətin öyrənilməsinin qarşısında durmaqda davam edən mərkəzi dilemmalar haqqında düşünmək üçün əlavə fəza açılması işində nəqliyyat vasitəsi ola bilər. Lakin bu anlayışlar BM-in tarixi barəsində əvvəllər görülmüş işlərə əziyyət verən yanlış təsəvvürləri aradan qaldırmaqdan asılıdır.
Bu fəslin əvvəlki variantları barədə faydalı şərh və təkliflərinə görə John G. Gunnell, Steve Smith və redaktorlara təşəkkürümü bildirmək istəyirəm.
Alker, Hayard R. and Biersteker, Thomas J. (1984) "The Dialectics of World Order: Notes for a Future Archeologist of International Savoir Faire', International Studies Quarterly, 28 (2): 121-42.
Almond, Gabriel A. (1966) 'Political Theory and Political Science', American Political Science Review, 60 (4): 869-79.
Ashley, Richard K. (1981) 'Political Realism and Human Interests', International Studies Quarterly, 25 (2): 204-36.
Bailey, Stanley H. (1932) The Framework of International Society. New York: Longmans, Green, and Co.
Baldwin, David (ed.) (1993) Neorealism and Neoliberal-ism: The Contemporary Debate. New York: Columbia University Press.
Baldwin, David (1995) 'Security Studies and the End of the Cold War', World Politics, 48 (I): 117-41.
Banks, Michael (1985) 'The Inter-Paradigm Debate', in Margot Light and A.J.R. Groom (eds), International Relations a Handbook of Current Theory. London: Francis Pinter Publishers, pp. 7-26.
Banks, Michael (1986) 'The International Relations
Discipline: Asset or Liability for Conflict Resolution?', in E. Azar and J. Burton (eds). International Conflict Resolution: Theory and Practice. Boulder: Lynne Rienner. pp. 5-27.
Bender, Thomas and Schorske, Carl E. (1998) American Academic Culture in Transformation: Fifty Years, Four Disciplines. Princeton: Princeton University Press.
Booth, Ken (1996) '75 Years On: Rewriting the Subject's Past – Reinventing its Future', in S. Smith, K. Booth and M. Zaiewski (eds). International Theory: Positivism and Beyond. Cambridge: Cambridge University Press, pp. 328-39.
Boucher, David (1998) Political Theories of International Relations: From Thucydides to the Present. Oxford: Oxford University Press.
Brecher, Michael (1999) 'International Studies in the Twentieth Century and Beyond: Flawed Dichotomies, Synthesis, Cumulation', International Studies Quarterly, 43 (2): 213-64.
Brown, Chris (1987) 'Not My Department? Normative Theory and International Relations', Paradigms, 1 (2): 104-30.
Brown, Chris (1992) International Relations Theory: New Normative Approaches. New York: Columbia University Press.
Bryce, James (1922) International Relations. Port Washington: Kennikat Press.
Bull, Hedley (1966) 'International Theory: The Case for a Classical Approach', World Politics, 18 (3): 361-77.
Bull, Hedley (1972) 'The Theory of International Politics, 1919-1969', in Brian Porter (ed.). The Aberystwyth Papers: International Politics 1919-1969. London: Oxford University Press, pp. 30-55.
Burton, John W. (1972) World Society. London: Cambridge University Press.
Butterfield, Herbert (1959) The Whig Interpretation of History. London: G. Bell and Sons.
Buzan, Barry (1995) 'The Level of Analysis Problem in International Relations Reconsidered', in Ken Booth and Steve Smith (eds). International Relations Theory Today. University Park: Pennsylvania State University Press, pp. 198-216.
Buzan, Barry and Little, Richard (2000) International Systems in World History: Remaking the Study of International Relations. Oxford: Oxford University Press.
Cardoso, Femando Henrique and Faletto, Enzo (1979) Dependency and Development in Latin America. Berkeley: University of California Press.
Carr, E.H. ([1939] 1964) The Twenty Years' Crisis, 1919-1939: An Introduction to the Study of International Relations. New York: Harper & Row.
Chan, Stephen (1994) 'Beyond the North-West: Africa and the Rest', in A.J.R. Groom and Margot Light (eds), Contemporary International Relations: A Guide to Theory. London: Pinter Publishers, pp. 237-54.
Clark, Ian (1989) The Hierarchy of States: Reform and Resistance in the International Order. Cambridge: Cambridge University Press.
Collini, Stefan, Winch, Donald, and Burrow, John (1983) That Noble Science of Politics: A Study of Nineteenth Century Intellectual History. Cambridge: Cambridge University Press.
Cooper, Richard N. (1968) The Economics of Interdependence: Economic Policy in the Atlantic Community. New York: McGraw-Hill.
Crawford, M.A. and Jarvis, Darryl S.L. (2001) International Relations: Still an American Social Science? Toward Diversity in International Thought. Albany, NY: State University of New York Press.
Der Derian, James and Shapiro, Michael J. (eds) (1989) International/Intertextual Relations: Postmodern Readings of World Politics. Lexington: Lexington Books.
Deutsch, Karl W. (1953) Nationalism and Social Communication. Cambridge, MA: MIT Press. Deutsch, Karl W. (1964) The Nerves of Government. New York: The Free Press.
Dickinson, G. Lowes (1916) The European Anarchy. New York: Macmillan.
Dickinson, G. Lowes (1926) International Anarchy. 1904-1914. New York: Century.
Donelan,
