эслайман. Соддагина гап эди: илло, ароқ ва тамаки қонни суюлтиради, лекин юрак қонни бузадиган яна бир даҳшатли нарса бор: у юракда асралган ёмонлик, дилга тугилган ёмон сўз. Ёмонликка ҳам ароққа ўргангандай ўрганиб қолиш мумкин экан. Бир марта ўзингни кечириб ёмонлик қилсанг, кейин виждонинг ўрганиб қоларкан. Мен сизнинг ҳаётингиз шу содда ақидага расм бўлганини кўрдим. Эсингиздами, илк бор жиянингизни йўлда ташлаб кетдингиз. Буни ёмонлик деб аташ қийин, лекин уни яхшилик деб ҳам атаб бўлмайди. Бироқ у сиз кейинроқ бориб қилган барча файзсиз ва совуқ ишларнинг бактерияларини ўзида тўла сақлаган бир ҳодиса эди. Бу микробларга жиндак шароит етмай турган эди. Шундай шароитни сизга ихтиёрсиз суратда Раҳим Саидов яратиб берди…
Сизга яна шуни ҳам маълум қилишни истардимки, айрим адабиётчи дўстларим, хусусан, У.Норматов билан Н.Худойберганов сизни ҳаракатга солган кучларни чуқуррок ва кенгроқ таҳлил қилиш лозимлиги ҳақида фикр билдирдилар. Ваҳоланки ёзувчининг мақсади бу эмас. У сизнинг маълум бир шароит таъсирида шаклланган характерингизни бадиий таҳлил қилмоқда. Шу таҳлил асарда биринчи планда туради. Катта муҳитни кўрсатиш бу ерда бадиий жиҳатдан шарт эмас. Адиб характернинг инқирозини бўрттириб кўрсатмоқчи. У шунга эришган. Албатта, бунда саргузаштнамолик, жосуслик масаласи назаримда мутлақо иккинчи даражали гаплардир. Уларнинг бу қадар бўш ҳал қилингани шундай тахминга acoc беради. Зотан, булар дорини ичишни осонлаштирадиган ширин пўсти…
Мунис!
Бу ёғи илмий гапларга айланиб кетадиганга ўхшайди. Сиз эса табиатан бундай гапларни ёқтирмайсиз… Мен эса ўликларга хат ёзишни севмайман…»
Мана хатларимиз ҳам тугаёзди.
Ўлмас ака! Мен сизнинг чинакам саргузашт асарингиз «Жўра қишлоқ»да тасвирланган, маъюс ва мулойим чеҳраси кўз ўнгимдан, ипакдай товуши қулоғимдан кетмай қолган Ортиқбибига ҳам хат тайёрлай дегандим. Бироқ у бир зумгина кўрсатилиб, сўнг дарҳол беркитилган сўлим аёлнинг сурати каби ғалати таассурот қолдирди. У яхши бир куйдан хаёлда қолган узуқ парчага ўхшади. Ортиқбуш ҳам ўн кунлик эрини кута-кута ўлиб кетди…
Сиз кейинги йилларда яратган ва бадиий характер эътиборига кўра ҳар жиҳатдан анча қуюқ ишланган хотин-қиз персонажларнинг суратини чизмоқчи, улар билан танқидчи ҳам кўпроқ публицистнинг тили билан баҳслашмоқчи бўлдим. Ҳаётнинг буюк панорамаси қаршисида ушбу қаҳрамонлар кўз ўнгимиздан бир-бир босиб ўтдилар. Уларнинг бадиий тақдири ва тақдирининг бадиий тарихи китоб муҳиблари учун ибрат, сабоқ, армон бўлиб қолади.
Таълимотимиз – адабиёт зийрак ва маъруф ўқувчи билан тирик.
АДИБНИНГ КАМОЛИ
Яхшиликнинг қадри, ёмонлик одамнинг жонидан ўтганда билинади. Тўкинликнинг қадри, очлик, абгорликнинг даҳшати бахт кулиб қараганда маълум бўлади. Фаровончиликнинг инсон учун тенгсиз бир неъмат эканлиги вайронгарчиликлардан сўнг янада аниқроқ кўринади.
Ўзбек
