rong>SİNİFDƏNXARİC OXU
ƏDƏBİYYAT
İÇİNDƏKİLƏR
Nağıl və rəvayətlər
Ən böyük dövlət (Türk xalq nağılı) 7
Taxta qılınc (Azərbaycan xalq nağılı) 8
Ölən ədalət (Avropa xalq ədəbiyyatından) 13
Uzunçuluq xəstəliyi (Ərəb xalq nağılı) 17
Şirvan qazisi (Azərbaycan xalq nağılı) 18
Dəniz suyu nə üçün duzludur (Yapon nağılı)
(Tərcüməçi: M.Fərziyeva) 24
Müəllif hekayə və nağılları
Nizami Gəncəvi “İskəndərin dirilik suyu
axtarması” (“İskəndərnamədən”) 32
Nizami Gəncəvi “Zalım padşahla düzdanışan kişinin dastanı” (“Sirlər xəzinəsi”ndən) 36
Cəlil Məmmədquluzadə “Yan tütəyi” 39
Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev “Ovçu Qasım” 49
Yusif Vəzir Çəmənzəminli “Əziz” 54
Süleyman Sani Axundov “Qan bulağı” 57
Mikayıl Rzaquluzadə “Qış yuxusu” 63
Mehdi Hüseyn “Hophop” 67
Mirzə İbrahimov “Göyərçinlərim” 92
Mir Cəlal “Gülgəz” 104
Sərhənd “Balaca qara balıq” 115
İsa Muğanna “Qayım qaya” 135
Əli Səmədli “İtirilmiş açar” 140
Zahid Xəlil “Yalançı sözlər” 144
Aqil Abbas “Dolu” (romandan parçalar) 147
Sevinc Nuruqızı “Qızılbaşlar” 159
Dünya yazıçılarının nağıl və hekayələri
Andersen “Kralın təzə libası”
(tərcüməçi: Səkinə Hüseynova) 166
Cek London “Dönük”
(tərcüməçi Cavid Babək) 172
Oskar Uayld “İnfantanın ad günü”
(tərcüməçi: N.Cabbarlı) 192
Tomoyi Nodo, “Tenqunun sehrli plaşı”
(tərcüməçi: N.Cabbarlı) 212
Topelius Zaxarias “Dərzi Finlandiyanı İsveçə
necə tikdi” (tərcüməçi: N.Cabbarlı) 216
NAĞIL VƏ
RƏVAYƏTLƏR
ƏN BÖYÜK DÖVLƏT
(Türk xalq nağılı)
Keçmiş zamanlarda bir cavan oğlan həmişə öz kasıblı-ğından şikayət edərdi.
– Ah, nə yaxşı olardı ki, mənim də böyük bir dövlətim olaydı! Onda mən həmişə deyib-gülüb yaşardım! – deyə o həmişə zarıldayardı.
Bir qoca daşyonan onun evinin yanından keçəndə oğla-nın sözlərini eşidib dedi:
– Sən nədən şikayətlənirsən? Sən ki, böyük dövlət sahi-bisən!
– Mən dövlət sahibiyəm? – deyə oğlan təəccüb elədi. – Bəs hanı?
– Sənin gözlərin. Sən bir gözünün əvəzinə nə almaq is-tərdin? – deyə qoca ondan soruşdu.
– Sən nə danışırsan?! – deyə oğlan təşvişlə ona cavab verdi. – Mən gözümü heç bir xəzinəyə dəyişmərəm.
– Yaxşı, – deyə daşyonan sözünə davam etdi. – Onda gəl əllərini ver kəsilsin. Əvəzinə çoxlu qızıl alarsan!
– Yox, mən əllərimi qızıla satmaram, – deyə oğlan cavab verdi.
Daşyonan dedi:
– İndi görürsən ki, necə dövlətlisən? Bəs nə üçün şika-yətlənirsən? Mənə inan, insan üçün ən böyük dövlət – qüv-və və sağlamlıqdır. Bunları heç bir pulla almaq olmaz!
Qoca bunu deyib öz yoluyla çıxıb getdi.
Taxta qılınc
(Azərbaycan xalq nağılı)
Padşahın oğlu həya etdiyin-dən, öz çadırını bir kənarda qu-rur. Padşah oğlunu çox istədi-yindən, tez-tez onu yoxlar. Yenə də qalxıb oğlunu yoxlamağa ge-dir. Gəlib çadıra girdikdə, baxıb görür ki, çadırın dalından bir qızıl ilan içəri girib oğlunu çalmaq üzrədi. Tez padşah başmağının bir tayını su ilə doldurub, ilanın qabağına qoyur. İlan su içir, qayıdır. Padşah oğlunu oyadıb deyir:
– İstəkli oğlum! Çörəyim övsanata keçdi, qalx, burada yatmaq məsləhət deyil.
Padşah əhvalatı ona söyləyərək, oğlu ilə bərabər öz ça-dırına qayıdır. Bir az sonra köçüb şəhərə gedirlər. Bu əhva-latdan bir neçə gün sonra padşahın arvadı bərk naxoşluyur. Oğlunu yanına çağırıb, ona belə bir vəsiyyət edir.
– İstəkli oğlum! Bu xəstəlikdən mən qalxmayacağam, öləcəyəm. Mən öləndən sonra atan gedib başqa arvad ala-caq. O səni yola verməyəcək. Atan ilə sənin aranda zidlik düşəcək. Hətta atan qeyzə gəlib səni öldürmək istəyəcək. Onu bu vəziyyətə çatdırma! Baş götür bir müddət vilayə-tindən çıx, get! Yolda hər kəs ki, sənlə yoldaş oldu, çörəyi yeyəndə, sən öz çörəyini ortaya qoy! Hərgah yoldaşın çörə-yin çox hissəsini sənin qabağına qoysa, onunla yoldaş ol, yox, qabağına qoymasa, onda ondan ayrıl! Bir də yoldaşınla bir çayın kənarına yetişsən, sən ona təklif elə ki, gəl dalıma min, səni sudan keçirdim. Əgər o səni dalına alıb, sudan ke-çirtsə, onda onunla yoldaş ol, yox, sənin dalına minsə, onunla yoldaş olma, tez ondan ayrıl!
Bu sözləri söyləyib ana vəsiyyətlərin tamam eləyir.
