Эр киһи уонна дьахтар. Егор Неймохов
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Эр киһи уонна дьахтар - Егор Неймохов страница 12
Оо, арай билигин кинини көрдүн, быйыл сааска диэри түүлүгэр да оҕустарбатах уолун кытта хаһан да харахтаабатах дьонугар ыалдьыттыы, икки эр киһини кытта өрүс арыытыгар сылдьарын биллин, бука, олох сөбүлүө суох этэ. Ол эрээри кини тоҕо эрэ Бэргэҥҥэ эрэнэр, кини туох да куһаҕаны оҥорботугар саарбаҕалаабат, арай билсибиттэрэ кылгас курдук да, туох диэххиний, атом, космос үйэтэ буолан, барыта бэрт суһаллык быһаарыллан эрдэҕэ. Былыргы дьон өйө-санаата букатын атын буоллаҕа, кинилэр таһырдьа хаар туртайарыттан, иһирдьэ уот кытарарыттан атыны көрбөтөх-билбэтэх дьон этилэрэ, Сэбиэскэй былааска эрэ саҥаҕа-сонуҥҥа үктэннэхтэрэ, оттон билигин итинник тэтиминэн кими да соһуппаккын…
Балык миинэ арыыта-сыата быргыйан тахсыбытыгар тууһаан-тумалаан, лууктаан-чочунаахтаан кэбистэ, устудьуон хобдох аһылыгар үөрэммит киһиэхэ ураты минньигэс сыта саба биэрбитигэр тулуйбакка, үөһэ устаҥалыы сылдьар балык өрөҕөтүн луосканан баһан амсайда, сүрдээх эмис, минньигэс эбит. Миини уот кытыытыгар тардарын аҕай кытта, тыа быыһыгар дьоннор кэпсэтэн күллүгүрэстилэр, чочумча буолаат, уу кэһэр саппыкыларынан оту кэһэр тыастара сардырҕаспытынан Бэргэннээх Көстөкүүн тахсан кэллилэр, иккиэн түгэҕэ хараара сиигирбит үрүксээктэри сүкпүттэр, мииннээх солуурчах уот кытыытыгар үрүҥ паарынан бургучуйа турарын көрөн, Көстөкүүн кыыһы хайҕаата:
– Маладьыас! Түргэн туттунуулаах киһи эбиккин, хайыы-үйэ ас бэлэм!
Үүтээн кэтэҕэр аһы харайар чычаас омуһах баар эбит, сүгэн кэлбит балыктарын онно уктулар уонна тииккэ саайыллыбыт урукумуонньукка илиилэрин суунан баран, остуолга кэлэн олордулар. Ксенья тимир миискэҕэ балык үөрэҕэстэрин биир-биир таһааран уурталаата, ол кэмҥэ Бэргэн суумкатыттан шампаннаах үрүҥ арыгы кылбаһыйбыт бытыылкаларын таһаарбытын, Көстөкүүн уруйдуу көрүстэ:
– Дьэ бу бэрт! Быраатым ол иһин убайыгар хайаан илии тутуура суох кэлиэй?! Биһиэхэ билигин баартыйа Киин Кэмитиэтин арыгылааһыны утары уурааҕа тахсыбыта диэннэр, хантан да бу аһы тымтыктанан да булбаппыт, арыгыны Горбачев кытаанахтык бопто. Оттон урут, биһиги эдэрбитигэр, куоракка бэл «түүҥҥү маҕаһыын» диэн баар буолара, суукка хайа да кэмигэр тиийэн ыларбыт, аны Күөх баһаарга буочукалаах кыһыл арыгыны аҕыйах харчыга атыылаһан, тотуоххар диэри иһиэххин сөбө. Билигин бобуу-хаайыы кытаанах, сүүрбэ биирин туола илик ыччакка олох да биэрбэттэр, бээрэ эн хаһыҥ буолла?
– Сүүрбэ икким.
– Оок-сиэ,