Məktəb şagirdlərinə tohfə. Mirzə Ələkbər Sabir

      Küçədən bir çocuq yüyürdü evə,

      Bir bumajnik bulub dedi bu nevə:

      “Ana, gəl, gəl ki, dövlətə çatdıq,

      Pullu olduq, səadətə çatdıq!”

      Dedi xatun ki: “Söylə, ey fərzənd92,

      Noldu kim, olduq indi dövlətmənd93?

      Görəyim, ver, nədir, nədir bu, oğul?”

      Dedi: “Buldum bunu içi dolu pul;

      Yol gedən bir qoca kişi nagah

      Düşürüb keçdi, olmadı agah.

      Görmədən kimsə mən qoşub aldım,

      Tez qaçıb kəndimi evə saldım”.

      Anası oğlunun cinayətini

      Görərək zahir etdi nifrətini;

      Dedi: “Oğlum, nə sərd94 imiş qanın

      Ki, buna razı oldu vicdanın?

      Tifli-məsum95 ikən günah etdin,

      Kəndi vicdanını təbah etdin96.

      Niyə verdin fənayə doğruluğu,

      İrtikab97 eylədin bu oğruluğu?

      Hiç zənn etməm, özgənin mali

      Bizi zəngin qılıb, edə ali.

      Yox, yox, oğlum, inan ki, xar98 oluruz!

      Ərzəli99-əhli-ruzigar oluruz!

      Xain olsaq əgər bu dünyadə,

      İrzü100 namusumuz gedər badə;

      Gözümüz müntəhayi101-zillətdən

      Baxamaz kimsəyə xəcalətdən;

      Gərçi pul çox fərəhfəzadır102, oğul,

      Leyk namus pək103 bəhadır, oğul!”

      Gün önündə bir acizü müztər105

      Yol kənarında tutmuş idi məqərr106.

      Ona bir çox milçək daraşmış idi,

      Yazığın haləti qarışmış idi.

      Əzəmətlə keçərkən İskəndər

      Onu görcək tərəhhüm107 etdi məgər:

      “Ey fəqir, ehtiyacını göstər,

      İstə məndən nə xatirin istər!

      Dərdini söylə ta dəva edəyim,

      Nə isə hacətin108 rəva edəyim!”

      “– Padşahim, sənə rica edərim:

      Bu milçəklərdən iştika109 edərim;

      Hökm qıl, ta uçub da getsinlər,

      Məni bir ləhzə110 rahət etsinlər”.

      “– Pah, adam, hacət istə də bari

      Ki, ona hökmümüz ola cari.

      Əbəda yox bu işdə imkanım,

      Deyil onlar mütiyi-fərmanım”.

      “Padşahim, bu əczin111 ilə əcəb

      Mənə dersən ki, hacət eylə tələb?

      Halbuki çox nəhifdir112 bunlar,

      Hər sinifdən zəifdir bunlar.

      Yox ikən səndə bir ufaq qüdrət,

      Mən nasıl səndən istəyim hacət?”

      Ey oğul, hacəti xudayə dilə,

      Dərdini zati-kibriyayə113 dilə.

      Cümlənin dərdinin dəvası odur,

      Acizin, qadirin xudası odur.

      Xəstə olmuşdu bir nəfər dehqan114,

      Gecə-gündüz edirdi ahü fəğan.

      Gəldi həmsayəsi115 əyadətinə,

      Qonşuluq həqqinin rəayətinə;

      Dedi: “Həmsayə, var nəyə meylin,

      Nə yeyərsən, nə istəyir könlin?”

      Dedi: “Əzbəs116 ki, halətim yoxdur,

      Yeməyə hiç rəğbətim yoxdur”.

      Dedi: “Meylin olurmu aluyə117,

      Təmi meyxoş, qızıl gəvaluyə?”

      Dedi dehqan: “Əcəb, əcəb, yeyərəm,

      Sənə min dəfə “çox sağ ol” deyərəm”.

      Dedi: “Qışdır, hənuz, həmsayə,

      Meyvə fəsli deyil, dayan yayə”.

      Dedi dehqan: “Nəinki yayə qədər,

      Bəlkə, sağ qalmaram bir ayə qədər.

      Məni tezdən əcəl təri bürüyər,

      Yay olunca sümüklərim çürüyər”.

      İşbu təmsilə məzhəriz118 biz də,

      Xəstə dehqanə bənzəriz biz də;

      Əğniya119 görcək ehtiyacımızı

      Göstərir

Скачать книгу