йўл кўкимтир дуд билан қопланарди. Карабинерлар йўлга тушишга ишора қи-лишди. Снаряд портлаган жойларга яқинлашганда, мен ўйиқ чуқурчаларни айланиб ўтдим, димоғимга портловчи модданинг иси ва онтариб ташланган тупроқ, шағал ва кукун бўлиб кетган чақмоқтошнинг ҳиди урилди. Мен Горицияга, ўзимизнинг виллага қайтиб келдим ва боя айтганимдай, мисс Барклининг олдига жўнадим, у эса навбатчилик қилаётган экан.
Тушлик овқатни апил-тапил еб бўлиб, яна тўғри инглиз госпитали жойлашган виллага қараб кетдим. Вилла жуда ҳам катта ва кўркам эди, унинг олдида гўзал дарахтлар ўсиб турарди. Мисс Баркли боғдаги ўриндиқда ўтирган экан. Ёнида мисс Фергюсон бор эди. Улар мени қувониб қарши олишди, кўп ўтмай мисс Фергюсон узр айтиб, ўрнидан турди.
– Сизларни ёлғиз қолдираман, – деди у. – Мен ортиқчага ўхшайман.
– Кетманг, Эллен, – деди мисс Баркли.
– Йўқ, энди кета қолай. Мен хат ёзишим керак эди.
– Хайрли тун, – дедим мен.
– Хайрли тун, мистер Генри.
– Цензорга озор берадиган гапларни ёзиб ўтирманг яна.
– Хотиржам бўлинг. Мен фақат қандай чиройли ерда турганлигимиз, италянларнинг ҳаммаси нечоғлик ботир эканликлари ҳақидагина ёзаман.
– Шундоқ ёзишда давом этинг, орден олмасангиз, мен кафил.
– Хурсанд бўлардим. Хайрли тун, Кэтрин.
– Мен тезда олдингизга бораман, – деди мисс Баркли.
Мисс Фергюсон қоронғиликка сингиб кетди.
– Яхши қиз экан, – дедим мен.
– О, албатта. Жуда ҳам яхши. У ҳамшира.
– Нима, сиз ҳамширамасмимиз?
– О, йўқ, мен VAD13 ларданман. Биз тиним билмай ишлаганимиз-ишлаган, лекин бизга ишонишмайди.
– Нега энди?
– Иш йўғида ишонишмайди, иш кўпайса, ишонишади.
– Нима фарқи бор?
– Ҳамшира доктордай одам. Узоқ ўқиш керак. VADлар эса қисқа муддатли курсларни тамомлаб чиқадилар.
– Тушундим.
– Италянлар аёлларни фронтга бунчалар яқинлаштиришга қаршилар. Шу сабабдан биз алоҳида тартибга бўйсунамиз. Биз ҳеч қаёққа чиқмаймиз.
– Лекин мен келиб турсам бўладими?
– Ҳа, албатта. Бу ер монастир эмас.
– Қўйинг, урушни ўйламайлик.
– Бу осон эмас. Бундай жойда урушни ўйламасдан туриш қийин.
– Барибир, унутайлик.
– Яхши.
Биз қоронғида бир-биримизга қараб турардик. У менга жуда ҳам чиройли бўлиб кўринди ва мен унинг қўлидан ушладим. У қўлини тортиб олмади ва мен интилиб, унинг белидан қучдим.
– Керакмас, – деди у. Мен қўйиб юбормадим.
– Нимага?
– Керакмас.
– Керак, – дедим мен. – Шундай яхши.
Мен қоронғиликда
Voluntary Aid Department (
