мөҕүллэн ыллым.
– Ол тоҕо? – Ыстапаан итии чэйи сыпсырыйарын быыһыгар соһуйбуттуу көрөр.
– Ыстапаантан кыйыттар. Өлөөнчүгү көрбөт буолбут диир, – ийэ эйэҕэстик күлэр.
– Мачыана да булан эттэҕин. Кыра оҕо эрдэхтэриттэн биир тэлгэһэҕэ улааппыт оҕолорго хантан таптал кыыма саҕыллыай? Убайдыы-балыстыы эрэ курдук сыһыаннаһар дьону, хата, кини холбооттуу оонньообут эбит дии, – эр киһи тиэхэлээхтик күлэр. – Дьахтар оронуттан уот оттуор диэри түөрт уон санааны саныыр диэн сөпкө да этэллэр эбит. Бэҕэһээ киэһээҥҥэ диэри күнү оһуокайдаан көрсөр санаалааҕа дии. Хайа, уолаттар тоҕо турбаттар? Ыстапаан барар кэмэ буолла дии.
– Бээ, ыксаама. Эбиэттэн киэһэ убайа Бороҕоҥҥо атынан илдьэр санаалаах. Сарсыарданан кэлбитэ, утуйа түстүн. Ыпсыылара ылыстар үчүгэй буолуо этэ. Биһиги киһибитигэр холоотоххо, намчы баҕайы кыыс. Эһэбит хойутаата. Тоҕо кэлбэт?
– Баһылаастаахха аттары көрө-истэ, дьаһайа сырыттаҕа. Чэ, мин хаарчахха бардым. Ньирэйдэри уулатыам. Бүгүн сайылыктан холбуур үүт аҕалаллара саарбах. Эн тиийимэ, уолгун аһатан-сиэтэн ыытарыҥ ордук буолуо, – аҕалара сып-сап хомунан тахсар.
Маарыйа уолугар өйүө бэлэмнээн, кыракый таҥас мөһөөччүккэ угар. Дьиэтин сиппииринэн харбаан ылла. Бүгүн сууйбат. Ыраах айаҥҥа дьиэттэн киһи барар буоллаҕына, дьиэ сууллубат диэн үгэһи куруутун тутуһар. Уоллара кэлбитэ икки хонно да, анаан олорон кэпсэппиттэрэ суох. Кэлбит күнүгэр ньирэйдэригэр сылдьыбыттара, бэҕэһээ ыһыах. Онтон бүгүн быыс булан барыар диэри кэпсэтиэ эбит да, аны уоллара ампаарга утуйа сытар. Миитээлээх Баһылай иккиэн хара бараан хаһылыччы көрбүт Андросовтар хааннара буоллаҕына, Ыстапааннара эриличчи көрөн, хара куудара баттаҕа сахсаҥнаан аҕатыгар майгынныыр. Тас көрүҥүнэн сахаҕа ис киирбэх уол буолан, кыргыттары эккиритиннэрэр быһыылаах. Уолаттарым үһүөн да бэйэлэрин кыанар, тэтиэнэх дьон буолан, бэҕэһээҥҥи ыһыахха аймахтарын, ордук эһэлэрин үөртүлэр. Улаханнык саҥарыллыбат. Барытын искэ тутуллар.
– Ийээ, туох санаатыгар түстүҥ? – Миитээ мичээрдээн, үрүҥ тиистэрэ кэчигирээн олорор.
– Эһигиттэн, уолаттарбыттан, атын кими саныахпыный? Хантан ойон-тэбэн кэллиҥ?
– Дьиэбиттэн, хантан буолуой? Өстүөпэ утуйа сытар дуо? Туруо эбит. Сотору барыа этибит.
– Уһугуннар эрэ. Ампаарга быраатынаан утуйа сыталлар. Саатар, кыратык хабыалаан, кэпсэтэн барыа этэ. Кэпсэтэр соло да суох.
Сотору буолбата, уолаттар ыстаҥалаһан киирэн, ийэлэрэ бэлэмнээбит остуолун астына көрөн, чыпчырынан кэбистилэр. Илиилэрэ үтэһэлээх эккэ күөрэҥнээтэ, ол быыһыгар биэ кымыһын дуоһуйа ыймахтаатылар.
– Һыллы, үөрэх хайдаҕый? – ийэ уолун утары олорунан кэбиһэр.
– Ийээ, үөрэх үчүгэй. Аны икки эксээмэним хаалла. Бүттүм эрэ тахсыам. Окко киирии да чугаһаата.
– Оннук. От ыйын 12 күнэ – окко киирии. Уон үһүскэ – Кунай хотуурдаах күнэ. Бу күн от охсуллубат. Эһэҕит ону тутуһан тэйэр, – Маарыйа
