Якутии)» диэн тиэмэҕэ диссертация көмүскээн историческай наука кандидата буолбута. Туохха да улаханнык аралдьыйбакка, дьулуурдаахтык үлэлээн, Георгий Прокопьевич 1950 с. бэс ыйын 5 күнүгэр эмиэ бу институкка «История аграрных отношений в Якутии с 60-х годов XVIII до середины XIX в.» диэн тиэмэҕэ диссертация көмүскээн историческай наука дуоктара буолбута. Бу улахан сабыытыйа этэ: ССРС Уралтан Илин территориятыгар олохтоох омуктартан наука маҥнайгы дуоктара баар буолбута. Учуонай сэбиэт мунньаҕар Саха АССР Бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлэ, ССРС Үрдүкү сэбиэтин депутата С.З. Борисов олус үчүгэйдик тыл эппитэ уонна малааһыҥҥа эмиэ сылдьыбыта (бу этии стенограммата баар, туох да чаҕылхай этии, ханнык да улахан сыыһата суох, бэчээттиэххэ баар этэ). Бу кэнниттэн Г.П. Башарин Дьокуускайга Тыл, литература уонна история институтугар үлэтин салҕаабыта.
З.В. Гоголев сэрии кэнниттэн Киевкэ байыаннай-пехотнай училищеҕа учууталынан үлэлээбитэ. Наукаҕа тардыһар буолан, элбэхтэ үлэлээн 1948 с. Киевкэ Судаарыстыбаннай университет Учуонай сэбиэтин мунньаҕар «Советско-турецкие отношения в 1919–1920 гг.» диэн тиэмэҕэ диссертация көмүскээн историческай наука кандидата буолбута. 1949 с. Саха сиригэр кэлиэр диэри кини Саха сирин историятынан төрүт дьарыктамматаҕа.
Мөккүөр саҕаланыыта
1949 с. З.В. Гоголев Саха сиригэр кэлбитэ уонна 1949–1963 сс. Тыл, литература уонна история институтун дириэктэринэн, 1963–1974 сс. Новосибирскайга История, тыл уонна философия институтугар сектор (салаа) сэбиэдиссэйинэн үлэлээбитэ.
1950 с. дуоктарыскай үлэтин көмүскээн баран, Г.П. Башарин «19-с үйэ ортотуттан 1917 с. диэри Саха сиригэр социальнай-экономическай сыһыаннаһыылар историялара» диэн тиэмэҕэ эмиэ дьулуурдаахтык үлэлээбитэ.
З.В. Гоголев 1949 с. диэри Саха сирин историятыгар сыһыаннаах биир да научнай үлэни суруйбатаҕа. Саха сиригэр кэлэн баран, урукку үлэтинэн сибээстээн уонна тартаран, «Саха сирин 19-с үйэ бүтүүтүттэн 1941 с. диэри социальнай-экономическай сайдыыта» диэн киэҥ, комплекснай тиэмэҕэ үлэлээн барбыта. Ол эрээри 1952 с. Башарин «дьыалата» күөрэйэн тахсыбыта. 1944 с. тахсыбыт «Саха үс реалист-сырдатааччыта» диэн кинигэтэ ис хоһоонунан марксизмы, науканы утарар уонна буржуазнай национализмы тарҕатар, күөртүүр диэн сыаналаммыта уонна бобуллубута. Саха интэлигиэнсийэтин эмиэ буржуазнай национализмҥа (омугумсуйууга) буруйдааһын саҕаламмыта уонна 1962 с. диэри барбыта. 1952–1962 сс. З.В. Гоголев буржуазнай национализмы саралааһын кыттыылааҕа, биир улахан салайааччыта уонна национализм сайдыытын үөрэппит киһинэн буолбута.
З.В. Гоголев – Саха сиригэр национализмы саралааччы
«Саха үс реалист-сырдатааччыта» диэн кинигэтигэр Г.П. Башарин ыраахтааҕылаах Арассыыйа кэмигэр А.Е. Кулаковскай саха норуота бэйэтин төрөөбүт тылынан саҥарыахтаах, туһаныахтаах, төрөөбүт тылынан үөрэнэр оскуолалар баар буолуохтаахтар, норуот тылын, литературатын, духуобунай култууратын сайыннарарыгар бырааптаах уонна көҥүллээх
