құндылықтарын іске асыратын бір жол болып табылады.
Жігіт неке қию кезінде оқыған дұғасы
Пайғамбарымыз Мұхаммед, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, былай деген: «Кімде-кім үйленсе, ол Алладан жарымның жақсылығын, оған берілген барлық берекетті сұрауы керек. Оның жамандығынан және оған берілген барлық зияннан Жаратушыдан пана сұрау қажет». Бұл сөздер мұсылмандар үшін некенің басталуын және оның Алланың қамқорлығымен берекелі болуын қалаудың дұға-тілегі болып табылады.
Ислам шариғаты бойынша, неке қиюдың басты қағидалары Құран Кәрім мен Пайғамбарымыздың сүннетіне негізделеді. Олардан алынған бұл қағидалар ислам ғалымдарының құқықтық мұрасымен ұштасып, мұсылман қауымына дұрыс жол көрсетеді.
Неке қию кезінде қалымның қалыңдыққа берілуі шарт. Оның мөлшерін алдын ала нақтылап қою, келешекте туындауы мүмкін дау-дамайлардан сақтануға және жас келіншекті материалдық тұрғыдан қолдауға көмектеседі. Қалымды қалыңдықтың өзі алуы керек, өйткені бұл оның құқықтары мен абыройын қорғау мақсатында белгіленген.
Егер қалыңдықтың өкілі болмаса, неке жарамсыз деп саналады. Бұл туралы Пайғамбарымыз Мұхаммед, оған Алланың игілігі мен салауаты болсын, былай деген: «Өкілсіз неке жасау мүмкін емес» – яғни некенің заңдылығы үшін өкілдің болуы қажет.
Тағы бір маңызды мәселе – егер бір ер адам басқа бір мұсылманға үйленуге ниеттенсе, онда оған сол қызға ұсыныс жасау немесе үйленуге құқығы жоқ. Бұл мұсылмандардың арақатынасының адал әрі дұрыс болуын қамтамасыз етеді. Пайғамбарымыз Мұхаммед, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, былай деді: «Егер бір ер адамның бауыры қызға үйленуге ниеттенсе, ол үйленбейінше немесе ажырасып кеткенше басқа бір ер адам сол қызға үйленуге немесе сүйіспеншілік білдіруге құқығы жоқ».
Ислам діні бойынша неке қиюға қажетті қаражаттың көп мөлшерде болуы шарт емес, әрі ысырапшылдыққа жол берілмейді. Неке – бұл құндылықтар мен береке орнатудың маңызды сәті, ал материалдық тұрғыдан ауыртпалық туғызу – исламның рухына қарсы келеді.
Сәби
Баланың туылуы
Ат-тахник – жаңа туған нәрестенің аузын шайналған құрмамен сүрту арқылы жасалатын исламдық дәстүр, Пайғамбарымыз Мұхаммедтің, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, сүннеті болып табылады. Бұл әдет сәбидің аузын тәтті дәммен ашып, оған бақытты, берекелі өмір тілеу мақсатында орындалады. Оны орындаушы адам әділетті, діни білімі мол, және өз ісіне адал болуға тиіс.
Айша анамыз, Алла оған разы болсын, былай деген: «Жаңа туған сәбилерді Пайғамбарымызға, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, әкеліп, оның батасын алатынбыз. Пайғамбарымыз сәбилерге Алланың берекесін тілеп, шайналған құрмамен аузын сүртетін». Бұл сөздер тахниктің маңызын көрсетеді, өйткені Пайғамбарымыз өз батасын беріп, балалардың өмірін жақсы тілеу үшін бұл дәстүрді орындаған.
Ибн Хайрдың айтуынша:
