мемлекет елден шикізат материалдарын шығаруды ынталандыруы тиіс;
D. мемлекет бәсекелестікті ынталандыруы тиіс;
Е. мемлекет протекционистік саясатты жүргізуі тиіс.
5. Аталғандардың қайсысы кейінгі меркантилизмді сипаттамайды?
A. сыртқы сауданы ынталандыру;
B. ақшаны мемлекет шегінен шығаруға қатаң тыйым салу;
C. активті сауда балансы;
D. экспортты ынталандыру;
Е. мемлекеттің протекционистік саясаты.
6. Кейінгі меркантилизмнің маңызды белгісі:
A. активті сауда балансы саясаты;
B. ақшаны мемлекет шегінен шығаруға қатаң тыйым салу;
C. ауыл шаруашылық өндірісін ынталандыру;
D. еркін сауда саясаты;
Е. дұрыс жауабы жоқ.
7. Меркантилистердің зерттеу нысаны:
A. айналыс саласы;
B. өндірістік капитал;
C. құн заңы;
D. материалдық өндіріс;
Е. өндіріс саласы.
8. Қай ғалым меркантилизмде «ғылыми ақиқат дәні» бар деп санады?
A. А. Смит;
B. М. Фридман;
C. Т Веблен;
D. Д. Рикардо;
Е. Дж. Кейнс.
КЛАССИКАЛЫҚ МЕКТЕПТІҢ ПАИДА БОЛУЫ
Классикалық саяси экономияның жалпы сипаттамасы және дамуының негізгі кезеңдері
ХVІІ-ХVІII ғасырларда әлемдегі дамыған мемлекеттерде кәсіпкерлік іс – әрекет сауда және ақша айналысы салаларынан өнеркәсіптің көптеген салаларына кеңінен тарады. Мемлекеттің қуаттылығы және оның дамуы материалдық өндірістің дамуымен анықталды, басқаша айтқанда индустриалдыға дейінгі қоғамды индустриализм алмастырды. Экономикалық саясат саласында протекционизм еркін кәсіпкерлікпен алмастырылды. Өзгерген әлеуметтікэкономикалық жағдайларда экономикалық ойлаудың жаңа бағыты – екі жүз жылдықты қамтитын классикалық саяси экономия пайда болды. Кейінгі зерттеушілер классикалық саяси экономияны сипаттайтын бірнеше постулаттарды бөліп көрсетті.
Біріншіден, классиктер бүкіл қоғамның байлығы мен дамуының қайнар көзі меркантилистерше айырбас емес, өндіріс деп есептеді. Сондықтан өндіріс заңдарына, әсіресе, капиталдың жинақталуына үлкен мән берілді.
Екіншіден, классикалық мектеп өкілдеріне құн мәселесіне ерекше қызығушылық тән. Олардың ойынша, құн қоғам байлығының негізі болып табылатын бастапқы экономикалық категория. Құнның қайнар көзі – өндіріс саласы деп есептеді, және оны өндіріс факторларының шығындарымен анықтады.
Үшіншіден, классиктер объективті «табиғи» заңдылықтардың ықпалы тек табиғатта ғана емес, сонымен бірге қоғам өмірінде де бар екендігін мойындады. Табиғи тәртіпке жеке меншік және бәсекеге негізделген барлық экономиканы жатқызды және бұл тәртіп анағұрлым тиімдірек болды. Классикалық теория бойынша нарықтық экономика өзін өзі реттейді, және сәйкесінше экономикалық либерализм, еркіндік және мемлекеттің экономикаға араласпауы қағидалары ұстанылады.
Төртіншіден, адам өзіне пайдалы болғандықтан өзінің материалды эгоистік қажеттіліктерін
