деңгейін техникалық жағынан қайта жарақтау;
• нақты кәсіпорындардың өнімдерінің сапаларын арттыру және бәсекелестік қабілетін қамтамасыз ету;
• табиғатты қоршау шараларын жүзеге асыру;
• бағалы қағаздар сатып алу және басқа кәсіпорындардың активтеріне қаражат жұмсау.
1.4. Инвестицияның жіктелімі
Барлық инвестицияларды мынадай белгілеріне қарай жіктеуге болады:
1) инвестицияны жұмсау объектісіне қарай:
• нақты (капитал жасаушы) инвестициялар;
• портфельдік инвестициялар;
• қаржылық емес инвестициялар.
2) инвестициялау мерзіміне қарай:
• қысқа мерзімді (1 жылға дейін) инвестициялар;
• орта мерзімді (1-ден 3-5 жылға дейін) инвестициялар;
• ұзақ мерзімді (5 жылдан жоғары).
3) инвестицияға қатысу нысанына қарай:
• тікелей инвестициялар;
• жанама инвестициялар.
4) меншік нысанына қарай:
• аралас (бірлескен) инвестициялар;
• шет елдік инвестициялар;
• мемлекеттік инвестициялар;
• жеке меншік инвестициялар.
5) аумақтық белгісіне қарай:
• шет елде инвестициялау;
• елдің ішінде инвестициялау;
6) пайдалану бағытына қарай:
• өндірістік бағыттағы инвестициялар;
• өндірістік емес бағыттағы инвестициялар.
Сонымен қатар инвестицияларды ішінара жіктеуге болады. Нақты инвестицияларды екі топқа бөледі:
1-топ. Өндірісті дамытуға жұмсалынған инвестициялар, соның ішінде:
– өндірісті қайта құру және техникалық жағынан қайта қаруландыруға;
– өндірісті кеңейтуге;
– жаңа өнім шығаруға;
– өнімді жаңғыртуға және жаңа ресурстарды игеруге.
2-топ. Өндірістік емес саланы дамытуға жұмсалынған инвестициялар, соның ішінде:
– тұрғын үй құрылысына;
– спорт және сауықтыру объектілерінің құрылғыларына;
– еңбек жағдайын жақсартуға;
– техникалық қауіпсіздік деңгейін арттыруға.
Портфельдік инвестициялар да екі топқа бөлінеді.
1-топ. Бағалы қағаздар сатып алуға бағытталған инвестициялар, соның ішінде:
– кәсіпорындардың акцияларын сатып алуға;
– облигациялар сатып алуға;
– басқа да бағалы қағаздар сатып алуға.
2-топ. Басқа кәсіпорындардың активтеріне жұмсалған инвестициялар, соның ішінде:
– өндіруші-кәсіпорын активтеріне қаражат салу;
– қаржы-несие мекемелерінің активтеріне салу;
– басқа да коммерциялық ұйымдардың активтеріне салу.
Бақылау сұрақтары:
1. Инвестиция
