Гняздо-2 (зборнік). Паліна Качаткова

Чтение книги онлайн.

Читать онлайн книгу Гняздо-2 (зборнік) - Паліна Качаткова страница 22

Гняздо-2 (зборнік) - Паліна Качаткова

Скачать книгу

Сапагоў ніколі не развітваўся з фотаапаратам. Жыў у інтэрнаце Трактарнага завода, быў самотным чалавекам – гадаваўся ў дзіцячым доме. Я пачала яго шукаць, і аказалася, што яго ўжо тры гады няма ў жывых. Пахаваны на вясковых могілках пад Мінскам. Пахавалі сябры, на магіле – помнік з выявай галубкі. Фатограф Уладзімір Сапагоў (1952–2012) памёр ад інсульту ў пятай бальніцы. Пра гэта стала вядома ад яго сябра Міхаіла Мякіша, які дапамагаў яму ў апошнія гады і сам адвёз у бальніцу.

      У інтэрнаце рабілі рамонт і выкінулі ўсе фотаздымкі на сметнік. Але Міхаіл Мякіш здолеў уратаваць негатывы і пазітывы, якія аддала камендантка інтэрната.

      Узгадваецца верш Міхася Скоблы, напісаны падчас навучання ва ўніверсітэце напрыканцы васьмідзясятых. Верш мае назву «У апошнім музеі Беларусі». У вершы такія словы: «Страчана, страчана, страчана – надпіс на кожным цэтліку. З памяццю спячаю спадчыну не збераглі мы цэлаю». Тады і ўявіць было немагчыма, што гэты верш можа быць датычны і да таго, што стваралася ў той час. Здавалася, што «страчаная спадчына» – гэта тое, што было даўно і не з намі. Між тым праблема знікнення асабістых і прафесійных архіваў пасля смерці іх уладальнікаў і стваральнікаў – вельмі актуальная. Людзі паміраюць – архівы знікаюць.

      Гімн СССР у аўтобусе «Вільня–Мінск»

      На мяжы ў салоне аўтобуса «Вільня–Мінск» нечакана загучаў гімн Савецкага Саюза. Я нават стукнулася каленкай аб сядушку – у неўсвядомленым парыве ўстаць, – так да ўзроўню рэфлексу навучылі нас уставаць пры гуках гімна. Гэтаму ўставанню пад гімн былі прысвечаныя цэлыя ўрокі спеваў – гімн і спявалі, і слухалі, і ўставалі пад яго. З гімна СССР пачынаўся дзень: а шостай ён гучаў па радыё – спачатку гімн СССР, а пасля гімн БССР. Пад гімн я ўставала і пачынала збірацца на ранішнюю трэніроўку – яйка на сняданак, гарбата – і наперад. Такая асацыяцыя – халодны цёмны ранак і гімн.

      У салоне аўтобуса «Вільня–Мінск» гімн СССР гучаў з мабільнага кіроўцы – званок. Сам кіроўца ў гэты час адсутнічаў – адлучыўся ў краму беспадатковага гандлю. Аўтобус стаяў на мяжы. Званок гучаў доўга. І да тэлефона стаў падбірацца чарнявы малады хлопец, які да гэтага гучна распавядаў пасажырам, што ён уцякач з Луганскай вобласці, атрымаў прытулак у Літве і мае ў Вільні бізнес, а яго сястра жыве вельмі добра ў Мінску. Гукі гімна абарваліся. Уцякач ускінуў рукі ў стылі КВНа і загаласіў:

      – Как хорошо, я думал, что заплачу!

      Пасля пачаліся размовы. Удзельнічалі чатыры чалавекі: чарнявы, жанчына з Мінска, уцякачка з Усходняй Украіны, якая жыве ў Італіі, і такая самая з Германіі. Яны жаліліся на «бесчалавечных еўрапейцаў»: на адну з іх нямецкі кіроўца сказаў «швайн» за тое, што яна без дадатковай аплаты везла чатыры чамаданы. Яны жахаліся ўцекачам з Сірыі і прадракалі «канец Еўропы», клялі Гарбачова («сучка») і Парашэнку. Жанчына з Мінска казала пра тое, як добра было без нацыяналізму, як яна зайздросціла ўкраінцам, бо ў іх памідоры растуць без цяпліц. Хлопец з Луганшчыны кляў віленскіх дзяўчат і, крыўляючыся, чытаў

Скачать книгу