не толькі возера, але і самі яны. Уражанні надоўга заставаліся ў сэрцы. Адпачывалі на невялікай зялёнай і мурожнай выспе. У прыродзе наогул усё было такое дзівосна цнатлівае, новае і заўсёднае, вечнае… Ім таксама здавалася, што на чоўне яны прастуюць у вечнасць і што ніколі не скончыцца той шчаслівы рух.
Пасля прагулкі па Мотальскім возеры з твару Ганны доўга не знікала патаемная і шчасная ўсмешка, у яе голасе была сама мілагучнасць. Якраз у адну з такіх хвілін ёй пад сэрца і пастукалася сваім сэрцайкам Маня.
Барыса Рамановіча вось-вось павінны былі прызваць на службу ў хвалёнае польскае войска, а гэта значыла, што ён часова мусіў развітацца як з бацькоўскай хатай, так і з асяродкам усіх уцех, летуценняў. Дома захваляваліся, асабліва Аксіння-маці, якой стала вядома пра ягоны вялікі грэх перад Ганнай Міхавічанкай. І, каб улагодзіць падзeі, Барыс за дзень да свайго ад’езду ў бок Варшавы знайшоў на пагулянцы сваю мілаху, вядома, замружаную, сумную, хоць і бойкую (не хацела выгляду падаваць, што ёй блага), павёў да бацькоўскае хаты. Але Ганна, як толькі даведалася пра намер Барысa ў гэты дзень, у гэты момант назваць яе перад Пятром і Аксінняй Пісарчукамі сваёй жонкай, надта збянтэжылася. Яна адчула сорам і страх у душы ды заўпарцілася на самым падворку. Тады Барыс падхапіў яе на рукі. Ганна ж, нягледзячы на свой зняважаны гонар, а можа, якраз і таму, гарнулася да гожага хлопца і зблізку яшчэ больш бунтавала сэрца яму. Ён унёс яе ў хату, паставіў побач з сабой. Ганна не ведала, куды вачэй дзяваць. А ў Аксінні пры ўсведамленні гэтакай дзеі сэрца закалацілася ад неспакою.
Барыс грубавата крыкнуў:
– Мама, глядзі Ганну, каб не збэсцілася, і не давай нікому ў крыўду. А я… я тым часам д’яблу гэтаму служыць буду. Чаго ўталопілася? Я кажу пра Пілсудскага.
– Добра, сынку…
На наступны ж дзень і паехаў. Яго чакаў кавалерыйскі полк.
А вакол сонца па нябачнай спіралі ў прасторы і часе раскручваўся ўжо 1929 год…
6
Нарадзілася Маня акурат у зімовую сцюжу, пасля Вадохрышча, калі Зямля круцілася-вярцелася і сціху выстройвала лёс чалавечы пад знакам Вадалея. Польскія паны ўсё яшчэ ўладарылі ў Пінску, Янаве, Моталі. Па тым часе яны ўладарылі на ўсе бакі ад Моталя, гміннага мястэчка Драгічынскага павета Палескага ваяводства. Ёй жа спадобілася мець бацькамі карэннага беларуса, старэйшага сына Пятра Рамановіча – Барыса, высокага, cпраўнага круглатварага дзецюка, у пары з Ганнай Міховіч, мясцовай прыгaжуняй, якая станам, гнуткім і ладным, паглядам, лагодным і ўсмешлівым, пасавала яму.
Маня – першая завязь, а на вочы дзеда – першая ягадка іхняга, Барыса і Ганны, кахання. Звычайнае немаўлятка, яна адразу зрабілася лялькай, ад якой чакалі бог ведае чаго, і – што дзіўна – Маня апраўдвала самыя лепшыя спадзяванні бацькоў, усёй радзіны ў Моталі і нават далей, дзе жылі сваякі. Дзяўчынка добра смактала пругкія Ганніны грудзі, забаўлялася цішай і назіраннем розных прадметаў, калі яе пакідалі адну. Вадалей-нeбарака, мусіць, наклаў-такі добры адбітак на яе паводзіны, бо глядзела Маня-золатка
