Filozofia religii. Отсутствует
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Filozofia religii - Отсутствует страница
Projekt okładki i stron tytułowych
Przemysław Spiechowski
Ilustracja na okładce
Jerzy Nowosielski, Prorok na skale, 1958, olej/płótno, 50 × 43 cm (własność Teresy i Andrzeja Starmach)
Wydawca
Mikołaj Tajchman
Redaktor prowadzący
Barbara Surówka
Redakcja
Bartosz Działoszyński
Korekta
Jadwiga Biernacka
Produkcja
Mariola Iwona Keppel
Skład wersji elektronicznej na zlecenie Wydawnictwa Naukowego PWN
Marcin Kapusta / konwersja.virtualo.pl
Recenzenci
ks. prof. dr hab. Andrzej Bronk
prof. dr hab. Janusz Dobieszewski
prof. dr hab. Andrzej Szahaj
Copyright © by Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa 2018
Copyright © by Autorzy, Warszawa 2018
eBook został przygotowany na podstawie wydania papierowego z 2018 r., (wyd. I)
Warszawa 2018
ISBN 978-83-20454-9
Wydawnictwo Naukowe PWN SA
02-460 Warszawa, ul. Gottlieba Daimlera 2
tel. 22 69 54 321, faks 22 69 54 288
infolinia 801 33 33 88
e-mail: [email protected]; [email protected]
Wprowadzenie
Filozofia religii jest często uprawiana albo z pozycji anonimowego i racjonalnego myśliciela, albo z pozycji autora, który szczerze prezentuje swoje osobiste przekonania. Oba te style z pewnością przetrwają, ale można je dziś uważać za lekko zużyte. W filozofii religii obiektywność wydaje się często iluzoryczna, a styl solilokwiów – raczej stronniczy. Zdecydowaliśmy się zatem poprosić kilkudziesięciu wybitnych filozofów, by odnieśli się do zasadniczych problemów w filozofii religii i zechcieli bronić jednego z dwóch przeciwstawnych stanowisk, wyliczonych na skonstruowanej przez nas liście, bez wcielania się przy tym w rolę niepodważalnych autorytetów i dzielenia się osobistymi zwierzeniami. Prosiliśmy, by każdy Autor znalazł najlepsze argumenty na rzecz przyjętego do obrony stanowiska, ale powstrzymał się od perswadowania lub forsowania własnych rozwiązań. Liczyliśmy na zaangażowanie i jednocześnie chcieliśmy uniknąć retoryki nawracania lub potępiającego zdziwienia.
Postawiliśmy przed naszymi Autorami trudne zadanie. Pojawiła się nawet wątpliwość, czy taki zamiar jest wykonalny. Wszak umiejętność dystansowania się od własnych poglądów – bez rozstawania się z nimi – nie jest łatwa. Nasi Autorzy jednak nas nie zawiedli. Dali się skłonić do napisania zaangażowanych, ale rzeczowych wypowiedzi i wywiązali się z przyjętego zobowiązania bardzo rzetelnie. Co więcej, zrobili to w sytuacji, gdy jeszcze nie znali tożsamości swoich oponentów. Dziękujemy im wszystkim za zaakceptowanie naszej propozycji i za dołożenie starań, by ta książka okazała się dziełem dociekliwym i fascynującym.
Na liście problemów do dyskusji umieściliśmy tematy, w wypadku których stanowiska osób wierzących i niewierzących zasadniczo się od siebie różnią.
1. Pojęcie Boga
• Słowo „Bóg” jest imieniem własnym odnoszącym się do określonego bytu
• Słowo „Bóg” to nazwa pusta
2. Dowody na istnienie Boga
• Można dowieść, że Bóg istnieje
• Żaden z dowodów na istnienie Boga nie jest poprawny
3. Doświadczenie religijne
• Można doświadczyć obecności Boga
• Wszelkie formy doświadczenia religijnego są jedynie złudzeniem
4. Przekonania religijne
• Przekonania religijne są sądami o faktach
• Przekonania religijne nie dotyczą faktów i tym samym nie mają wartości logicznej
5. Problem zła
• Zło ma realny charakter i przeczy istnieniu dobrego i wszechmocnego Boga
• Można pogodzić istnienie zła z istnieniem dobrego i wszechmocnego Boga
6. Cuda
• Istnieją zdarzenia cudowne i przemawiają one za istnieniem Boga
• Wiara w cuda jest przesądem
7. Modlitwa
• Modlitwa jest wyłącznie rodzajem terapii
• Modlitwa jest rozmową z osobowym Bogiem i gdy ma charakter proszalny, może być skuteczna
8. Dusza
• Człowiek to kawałek materii, a to, co tradycyjnie nazywano „duszą”, redukuje się do stanów neurofizjologicznych mózgu
• Dusza jest niematerialną substancją ulokowaną przez pewien czas w materialnym ciele
9. Zbawienie
• Wybrane istoty zostaną zbawione
• Nikt nie będzie istniał wiecznie
10. Bluźnierstwo
• Podstawową wartością jest wolność i dlatego wolno wyszydzać wierzenia religijne
• Wyszydzanie religii jest przestępstwem i powinno być karane jako akt nietolerancji
11. Religia a etyka
• Etyka jest autonomiczna i nie potrzebuje żadnej transcendentnej legalizacji
• Podstawy uniwersalnej etyki