oor Makkie. Ossie sit ongepla op die enigste stoel en rook.
“Julle kan darem gerus kyk dat die kind nie so oor Ma klouter nie,” vermaan Elna. Oor die sigaretrook sal sy maar liewer nie eers praat nie, dit sal tog nie help nie.
“Ag, los hom, hy weet sy ouma het net ’n bietjie vrolikheid nodig,” pamperlang Sjert met die pap mond. “Hulle moet mekaar nou gewoond raak. Malie, vertel vir Elna die nuus.”
“Ja, Elna,” neem Malie oor met ’n hartlike poging tot oortuiging, “ons het gedink dit sal baie vir Ma beteken as ons in hierdie tyd by haar in die huis is. Hier lê sy bedags, met geen sorg nie.”
“Ek versorg haar voor ek werk toe gaan,” weerlê Elna met ’n gevoel van onheil.
“Almiskie. Wat weet jy van ’n vrou se behoeftes in daardie omstandighede? Ma sê dan die dokter het gesê sy durf nie opstaan nie, dan verloor sy dit.”
Vir die beste, wie weet, dink Elna, maar weerhou wyslik dié stukkie wreedheid van die ander. “En nou?” vra sy, in afwagting van die ergste.
“Nee, Malie moet hier wees, dat sy kan help regvat,” plaas Sjert se manlike wysheid die seël. “Ons sal nou maar eers ’n bietjie hier intrek tot dit weer beter gaan.”
Dit voel vir Elna of daar ’n waas van woede en frustrasie voor haar oë inskuif. “Ek sal jou sê wat dit is, Sjert,” loop sy hom blindweg trompop. “Julle móét hier intrek, nie waar nie? Sit natuurlik op straat. Nie huur betaal nie, nè? Uit die werk uit, nè?”
“Jy’s besimpeld,” sê Sjert, en sy sien vlugtig die wit van sy oog soos hy na Ossie loer om ondersteuning. Maar Ossie is geen vegter nie. Na ’n geveg sal hy kyk of hy iets kan buit, maar in die hitte van die veldslag staan hy liefs in die koelte.
“Skaam jou, Elna.” Dis Makkie wat intree. “Is julle nie bloedfamilie nie? En is dit nie ’n bestiering dat Malie-hulle juis nou teenspoed kry nie, noudat ek haar so nodig het? Hier is toesig in die huis nodig, dit gaan net soos dit wil. Elke aand spring jy hier in soos ’n orkaan en jy smyt alles wat ek bymekaargemaak het in die jaarts uit, dis vir jou mos alte lekker.”
“Dit is nie so nie, Ma. Ek het net rommel uitgesmyt, en dit was hoog tyd ook.”
“Rommel? Is ek dan vuil?”
“Dit het ek nie gesê nie. Maar om te dink dis hiervoor dat ek so geswoeg het om die huis skoon te kry.” Vir Sjert, met sy pap mond, en Malie met haar vuil kleintjie. “Trek julle in, dan trek ek uit,” sê sy afgemete met ’n moed wat sy wie weet waarvandaan kry.
“Ag, my liewe kind, dan moet jy tog maar uittrek,” meen Makkie en sy sug met al die smart van moederskap. “Maar jy sal gou weer terugkom na jou ouerhuis toe.”
“Ek sal nie terugkom nie,” roep Elna uit en sy verlaat die kamer in blinde woede.
In haar snode kamer wat seker nou Sjert en Malie s’n sal word, ruk sy tasse uit en begin inpak. Dis nie ’n oorweldigende taak nie: sy het nie baie klere nie. Wat sy het, is wel van die beste gehalte. Dit is ’n reël wat sy vir haar geskep het sedert sy haar eie geld verdien, en wat sy deurgaans handhaaf. Het sy nie genoeg geld vir die beter produk nie, spaar sy nog ’n rukkie eerder as om die tweede beste te kies.
Sy bel ’n huurmotor en wag buite die voordeur met haar tasse. Nou eers kom sy tot ’n besef van die werklikheid. Sy is in haar twee-en-twintigste jaar, en vir die eerste keer verlaat sy haar ouerhuis. Sy was nooit eers in ’n skoolkoshuis nie, hoe graag sy ook wou gaan. Van naskools praat sy nie eers nie. Die hunkering om te studeer, moes sy maar kruisig. Sy het ’n indienskursus in kantoorwerk gedoen, en dis al.
Sy voel onvars, maar het nie nog kans gesien om eers te bad nie. Waarheen sal sy gaan? Om hierdie tyd van die aand na losies te soek, is laf.
In die huis van my tante is daar kamer op kamer, dink sy wrang. Wat sal sy doen as ou Elna daar aanklop en huisvesting vra? Alleen in die groeiende skemer buite, sniklag Elna onbeheerbaar. Sy ruk haar egter reg toe die huurmotor voor die hekkie stilhou.
Sy neem twee van die ligter tasse, en die man kom haar met die groter derde een help. Hy wag agter die stuurwiel dat sy die bestemming moet aandui. Die belaglike dwang bly in haar om te sê: Sedersingel 16. Net om dan tannie Corlia se gesig te sien. En Christopher s’n. Sy ruk haar reg, bedwing die histeriese klanke wat na haar lippe toe wil styg. Sy is oorspanne, dit moet sy besef en haar in bedwang hou.
Netnou, toe sy haar tasse deur die kort gang dra, was sy bewus van die steelse blikke vanuit haar ouers se kamer. Iemand, sy weet nou nie eers meer of dit Sjert, Malie of Ossie was nie, het gesê: “Moet haar net nie lek nie, wat. Sy sal g’n rêrig gaan nie.”
Sy leun oor na die bestuurder toe. “Spruitstraat,” versoek sy. Sy hoef nie die nommer te sê nie. Spruitstraat is ’n kort straatjie, net drie huise, waarvan die Ponters s’n die middelste een is.
Nadat die man weggetrek het, leun sy terug teen die kussing en sluit haar oë. Sy besef nou hoe moeg sy is. Vir soveel aande nou het sy bankvas in die huis gewerk as sy tuiskom. En op kantoor moet sy haar kouse optrek om by te bly. Die vrou in wie se plek sy waarneem, is na ses weke nog steeds uit die werk. Elna dra daagliks meer verantwoordelikheid as enige van die ander.
Sy is moeg, na liggaam en siel. Sy begeer om net iewers haar kop neer te lê, en te slaap en te slaap. Môre is dit Saterdag, dan kan sy laat slaap en ’n bietjie van die vermoeienis aflê.
Dat daar vir haar by die Ponters plek sal wees, weet sy. Die spaarkamer is daar, outyds versorg met hoë wit dubbelbed en linoleum; met geraamde afdrukke wat vertel van stil sneeulandskappe, gelukkige kinders, wit hondjies met linte om die nek.
Toe sy eenmaal besluit het, was sy meteens ook oortuig dat dit, wat vanaand betref, die enigste uitweg is. Sy wil nie verder dink, oor haar besluit redeneer nie.
Dis Johnny self wat die deur oopmaak. Sy gesig blom oop in eenvoudige blydskap. “Jy het gesê ek moenie vanaand kom kuier nie,” onthou hy asof dit sy skuld is dat sy hier staan.
“Ja, ek wou in die huis werk. Maar nou slaap Malie-hulle daar, en die plek is min. Het julle vir my ’n slaapplekkie vir die nag?”
“Of ons vir jou ’n slaapplekkie het,” sê Johnny Ponter met ’n stadige lag, en hy vat haar aan die skouers. Hy het vanaand ’n sweetpak aan, en hy lyk gemaklik hier in sy natuurlike tuiste. Aantreklik, selfs; hy het ’n mooi glimlag. En hy is vol vreugde. Sy voel dit na haar toe uitreik, om haar te omvou.
“Ma,” roep Johnny die huis in, “kom kyk bietjie wie’s hier!”
5
Hy wou dit nie hê nie, dink Christopher.
Hy verpes enige ophef rondom sy persoon. Maar Corlia wil dit nou vir hom doen. Dis sy voorlaaste jaar in die huis. Tensy hy sy hospitaaljaar ook vanuit die huis kan doen. Met hom uit die huis sal dit soos die dood wees, al is hy dan normaalweg nie baie opgeruimd en spraaksaam nie.
So stem Christopher dan in tot die verjaardagviering wat sy ma vir hom wil reël. Maar om die aard daarvan te finaliseer, is ’n ander storie. Hy is nie juis baie samewerkend nie. Oor die eetgoed moet sy maar self besluit, meen hy.
“Maar wat wil julle doen? ’n Bietjie dans?”
“Dit tog nie.”
