nie van die demonstratiewe soort nie. Hy’s nie vatterig nie.” Maar daardie aand in die Wimpy het sy pa sy hand vasgehou. Die laaste keer. Die volgende dag het hulle die tyding van sy dood gekry.
Luca sê, sy oë op die slapende man: “Dis nie hy nie, ek wil nie aan hom vat nie.”
Dis ’n gesig wat hy nie ken nie. Dis ’n vreemde man met vreemde geheime. Maar sy pa het ook geheime gehad, dit het hy later agtergekom; so baie dinge wat hy nie weet van die pa wat hy destyds as kind geken het nie.
Hy staan op, gaan staan by die venster, staar deur die kantgordyn na dieselfde troostelose uitsig as uit die woonkamer. Hy draai terug, kyk in die kamer rond asof hy uitkomplek soek. Die muurpapier is verweer en plek-plek bruin gevlek.
“Jy moet dit glo,” sê sy.
“Wat? Wat moet ek glo?”
Dan sien hy die portret teen die muur langs die ou hangkas, oorkant die voetenent van die katel van gietyster, asof die plek vir die portret met sorg uitgekies is sodat dit die eerste ding is wat die slapende man sien wanneer hy sy oë oopmaak. Die foto is in ’n ovaalraam van hout met skilferende vernis soos iets wat vervel.
En die skok is soos ’n hou op sy krop. Snowy, ’n veel jonger Snowy, laggend met die wit van haar tande skerp afgesteek teen die bruin vel, haar oë op plesierige skrefies. En hy herken die pa van sy kindertyd, net ’n effense glimlag, want daardie pa het selde sy emosies gewys. Maar wanneer hy geglimlag het, was dit asof God sélf gelag het. Net soos God het sy pa hom ook nie met ligsinnighede opgehou nie.
“Luca?”
“Ja?” Hy gaan sit weer.
“Jy hoor my nie. Ek vra: Het jy jou pa ánders geken as ’n goeie pa?”
Hy skud sy kop. “Nee, dis hoe ek hom geken het: ’n goeie pa. Maar ek het hom skaars geken. Ek was net dertien toe hy weg is.”
“Moenie hom te hard oordeel nie.”
“Nie te hard nie? My pa is in ’n karongeluk dood, Snowy, ek het by sy kis gestaan en huil, ek het by sy graf gehuil, ek het nagte omgehuil oor hom. Nou sê jy dis hý hierdie, dis my pa, hierdie man op jou bed, en ek moet hom nie te hard oordeel nie?”
“Gee hom kans. Jy sal verstaan.”
“Wat het hy jóú alles vertel, al die treurmares wat jou hart so week gemaak het?” Hy bekyk die grys stoppels, die mond wat effe oophang. “Nee, los dit, ek wil dit nie hoor nie,” sê hy dan.
“Ek het iets in sy oë gesien. Iets wanhopigs, soos iemand wat verdwaal het, of verlore is, of weggegooi, en nie sy pad terug kan vind nie. Dis wat my week gemaak het, die uitdrukking in daardie oë.”
“Hy’t nie verdwaal nie, Snowy, en hy’s nie weggegooi nie. Hy’t sélf weggeloop. Dis wat ’n lafaard doen, hy vlug as sy sondes hom inhaal.”
“Ek het vir hom gesê: ‘Jake, jy kan nie die dinge van die verlede ongedaan maak nie. Dit het gebeur, en wat dit ook al was, dis nou deel van jou. Jy moet daarmee saamleef.’”
“Jake? My pa is Eddie. Hy’s g’n Jake nie. Het hy daaroor gepraat? Oor vier geraamtes?”
Sy kyk nie na hom en dit lyk nie of sy hom hoor nie. “Dit het lank gevat, maar hy het weer ’n plek gekry,” sê sy.
Hy kyk na die medisynes op die bedkassie, lees die etikette. Agter sy oë klop die pyn. Langs die waterglas en pilbottels en snesieboks merk hy die boek onder die bril, die hoeke gekrul van baie lees. Hy herken die titel van jare gelede, een van sy pa se gunstelinge. Hoeveel kere sou hy dit al gelees het? Hy moet die storie al uit die vuis ken, soos hy die fabels en sprokies van destyds vertel het, met sy eie kinkels en draaie.
“Ek het ’n fout gemaak, Snowy, ek moes nie gekom het nie. Ek sal julle nou alleen los, ek sal nie langer pla nie.”
Sy strek haar hand uit en vat sag aan sy voorarm. “Nee, moenie loop nie. Nie nou nie. Hy’t so lank vir jou gewag. Nou kan jy ook rus kry. Julle kan mekaar help.” Haar palm warm, koesterend op sy vel.
Die gesig op die kussing lok hom terug. Die geslote ooglede, dun, byna deurskynend soos sneespapier, beweeg asof hy hulle hoor praat en wakker wil word en deel wil wees van hulle gesprek.
Sy leun oor, haar mond naby sy oor. “Jake, hy’s hier. Luca. Jy het gesê hy sal kom, en nou’s hy hier.”
Die gefladder van die ooglede, die kop draai skuins, die oë halfoop, en asem, ’n sug eintlik, ontsnap oor sy lippe. Sy trek ’n snesie uit vir die waterigheid in die hoeke van sy oë en mond, dep dit.
Dan ontmoet hulle oë, soos dié van vreemdelinge. Maar nie een kyk weg soos vreemde oë doen ná die eerste vlugtige aanblik nie.
Snowy staan op en sê: “Hy’s wakker. Help my, lig sy bolyf op dat ek die kussings agter sy rug kan inkry.” En toe hy hoër teen die kussings rus, lig sy die glas na sy mond en hy sluk sonder dat sy oë, waterig en bleek en diep in hulle kasse, van Luca s’n wyk.
Snowy laat sak die glas en dep die klam lippe. “Ek los julle nou,” sê sy. “Julle kan nou gesels.”
2
Hulle staan op die strand, hulle kort middagskaduwees oor die ploegslakkies wat in die wit Weskussand dowwel.
“Gaan jy dit skryf?” vra Luca.
“Nee,” sê Luther, “ek het afgetree.”
“Jy gaan nie jou laaste storie afsluit nie?”
“Nee, ek skryf nie meer nie. Ek lees nou net wat ander skryf.”
“Dan is dit goed, dan sal ek jou van Snowy vertel.”
“Ja, vertel my, ek wil van jou pa hoor, waaroor julle alles gesels het. Hoe oorbrug ’n pa en seun ’n gaping van byna twee dekades? Dís waaroor ek nuuskierig is.”
Luther bekyk by sy tone die ploegslakkies se kriskras-sleepsels soos ’n ou Brahmaskrif, antiek nes sy maer ou kuite uit die wye pype van sy lang kortbroek, die blou are onder die bleek vel, haarloos geskuur deur sestig jaar se sokkies. Hy begin gewoond raak aan die leefstyl van ’n pensioentrekker. Dis nie te moeilik nie, veral nie hier nie. Hy voel klaar tuis in hierdie wit kussoom van eertydse vissershuisies met hulle gesteelde uitsig van bokant die rotse en plat duine oor die see. Ondervelders wat dit kom inpalm en opknap het, en toegerus het met satellietskottels en wynkelders en diefalarms, sodat hulle ongesteurd hulle TV-sepies kan geniet en sorgvry en effe lighoofdig kan adem aan die osoon van seelug soos die reuk van vars gewaste lakens.
Die jong man met die fris bruin kuite en kaal voete langs hom sê: “Snowy is van die Pitjantjatjara, oorspronklik van Alice Springs. Maar sy’s nie daar gebore nie, sy sê haar voorsate was swerwers, hulle is op enige plek gebore. Alice is net makliker, én korter as Mamungkukumpurangkuntjunya: plek waar die duiwel pis.”
Luther kyk na hom op. “En julle gesels en verstaan mekaar?”
Die jong man grinnik, en die grinnik en sy oë verskuil agter die sonbril, verklap niks van sy gemoed nie. Maar Luther kan hom die onstuimigheid voorstel onder daardie blakende voorkoms, hy het eerstehandse kennis van daardie woelinge.
“Ja,
