veilig na haar toe aangestap kom, kry haar lam bene weer lewe en kan sy hulle huilend van verligting tegemoet storm.
Hy oorhandig Eben soos ’n kosbare kleinood aan haar en wag geduldig totdat haar trane bedaar voordat hy gelykmatig sê: “Jou bloes se knope is nog los.”
Haar wange raak vuurrooi toe sy afkyk. En wanneer sy vinnig haar rug op hom keer, hoor sy hom saggies lag.
Wat haar besiel het! dink sy selfveroordelend. “Hoekom lag jy? Dis nie wat jy dink nie!” snou sy hom van skone skaamte toe.
“Wat dink ek?” vra hy tergerig.
“Ek weet jy glo nou ek is tóg maar ’n straatvrou!” sê sy met haar rug steeds na hom gekeer.
“Wat laat jou dink ek glo so?”
“Dis ’n logiese afleiding.”
“Maar nie noodwendig waar nie.” Hy loop tot langs haar. “Jy hoef nie skaam te wees nie. Die Engelse spreekwoord sê mos: ‘It takes two to tango.’ Jy het nie alleen skuld aan wat gebeur het nie.”
“Maar ek voel goedkoop,” sê sy na aan trane.
Hy draai haar om na hom toe. “Jy het glad nie nodig om so te voel nie. Kom ons vergeet van die episode. Gaan wys vir my die waterval.”
Esbeth stap met ’n gevoel van teleurstelling voor hom en Eben uit met die paadjie na die waterval. Sy vee vinnig oor haar oë. Dis nie dat sy ’n liefdesverklaring verwag het nie, maar hy kon darem net gesê het hy hou van haar of so iets. Wat anders moet sy glo as dat hy maar net met haar wou flankeer?
Dis pragtig by die waterval, maar Gustav het moeite om sy blik van Esbeth af te hou. Veral noudat die skrik wat die kind veroorsaak het, uit hom gewyk het. Hy kan nie anders as om hom in haar aanloklike begeerlikheid te verlustig terwyl sy oënskynlik onbewus van hom na die vallende water staan en kyk nie. Sy is alles wat ’n man van ’n vrou kan begeer, kom dit by hom op. Selfstandig, intelligent, ongekunsteld, vurig …
Esbeth kan aanvoel dat hy na haar kyk. “Kom ons gaan huis toe,” sê sy skielik bang vir haar eie gewaarwordinge. “Dis sommer nou-nou donker.”
Wanneer hy haar hand vat om haar onderkant die dam se wal oor die gladde klippe te help, kom hy agter sy is versigtig om hom nie weer te na aan haar toe te laat nie. En albei van hulle haal eers weer vryer asem toe hulle die breë pad tussen die dennebome deur bereik. Dis of die sonskyn help om hulle meer nugter te laat dink.
Maar op pad plaas toe is dit net Eben en Gustav wat gesels. Gustav kan aan niks sinvols dink om te sê nie. Sy laat na om Eben stil te maak omdat sy self nie woorde het nie. En sy glo Gustav verwelkom die kind se baie vrae. Toe hulle egter by die huis stilhou, kan sy hom nie langer ontwyk nie.
“Dankie,” sê Gustav. “Ek glo ons gaan mekaar ná vandag weer sien, of hoe?”
“Wil jy nie binnekom nie?” vermy sy ’n antwoord.
“Nie nou nie, dankie. Ek dink jy sal meer op jou gemak voel as ek nie by is wanneer jou oupa jou begin uitvra nie.”
Sy hoor die ligte spotklank in sy stem en bloos. “Pasop dat ek hom nie vertel watter wolf jy is nie!”
“Jy sal dit tog nie waag nie, want dan sal hy jou nooit weer naby my toelaat nie,” sê hy plaerig voordat hy sy motor aanskakel.
Esbeth kyk sy motor agterna tot waar hy stilhou om die plaashek agter hom toe te maak. Sy gee ’n magtelose suggie; kom dan agter dat oupa Janus ook na buite gekom het.
“Waarheen ry Opperman nou?” wil hy weet. “Hoekom is hy skielik so haastig?”
“Ek het hom genooi vir koffie, maar …”
“Maar wat?” vra oupa Janus toe sy swyg.
“Hy wil my kans gee om te gaan inpak.” Sy kyk op haar horlosie. “Gits, dis al halfvyf. Ek gaan sommer nou dadelik ons tasse pak.” Sy het moeite om haar oupa se skerp blik te ontwyk en vlug haastig die huis binne toe Eben met hom gesels oor die dinge wat hy by die dam gesien het.
Maar oupa Janus is nog nie klaar met haar nie. Dit vind sy uit toe sy met die gepakte tasse buite kom.
“Hoe goed ken jy en hierdie Gustav mekaar nou regtig, Esbeth?” vra hy terwyl hy een van die tasse by haar neem om dit na haar motor te dra.
“Nie baie goed nie. Daar is nie ’n liefdesverhouding tussen ons nie, as dít is wat Oupa eintlik wil weet.”
“Gmf! Hoekom lyk hy so baie na Richard? Is hulle familie?”
“Nee, nie wat hy van weet nie. Ek dink ook nie meer hulle lyk so baie na mekaar nie. Dis maar net hul bou en oor albei swart hare het. Hul gesigte lyk glad nie na mekaar nie.”
“Ja, ek sien hy dra darem nie kettings en dinge om sy arms en nek nie.”
Esbeth verduur die skimp. Dit was omtrent vir haar oupa ’n doring in die vlees, dié ketting en armband wat Richard so graag gedra het.
“Ek wonder hoekom lyk die man so ingetoë,” mymer oupa Janus hardop tussen die geteug aan sy pyp deur. “Hy lyk vir my al nes iemand wat van ’n begrafnis af kom.”
“Ek dink dis oor sy seuntjie se …” Sy swyg, maar dis te laat.
“Sy seuntjie! Is hy dan ’n getroude vent?”
“Hy was getroud. Sy seuntjie is ’n paar maande gelede oorlede,” sê Esbeth vinnig met die hoop dat hy nie verder sal uitvra nie. Maar natuurlik is dit wensdenkery.
“Wat vertel jy my nou! En hoe lank gelede is sy vrou dood?”
“Sy is nie dood nie. Hulle is geskei.”
“Geskei! Nou van wanneer af hou jy jou met geskeide mans op?”
“Ai, Oupa. Ek het hom eendag in die straat vir Richard aangesien en hom voorgekeer voor ek my kon bedink. Maar dis mos nie dat ek met hom gaan trou of iets nie. Oupa se kruisverhoor is dus oorbodig.”
Oupa Janus kom staan onverwags voor haar. “Esbeth, jy moet jou oë oopmaak. Moenie dieselfde stel aftrap as met Richard nie. Hoe gaan jy weet hierdie man sal nie ook sy hand teen jou lig soos Richard nie?”
“Sy hand …” Haar stem droog weg van onthutsing. “Hoe weet Oupa?” vra sy verslae.
“Omdat ek ’n mens ken as ek hom sien. Richard was nie die mens wat hy voorgegee het om te wees nie. Ek kon dit die eerste dag al sien. En die dag ná ek en jy dorp toe is om jou erfgeld te gaan belê vir vyf jaar, het ek die aand die rusie tussen julle in die kamer gehoor. Ek het ook ’n slag gehoor toe hy jou geklap het. Ek was nog onseker, geglo ek verbeel my dinge. Maar die volgende oggend toe jy met jou toegeswelde oog in die kombuis kom, het ek geweet. Jy het my nie gebluf met jou stories van die deur waarin jy jou kwansuis vasgeloop het nie.”
“Hoekom het … hoekom het Oupa nooit laat deurskemer Oupa weet nie?”
“Jy het mos self jou bed opgemaak. Ek wou hê jy moes erken dat jy ’n fout gemaak het met die oorhaastige huwelik waarin jy jou begewe het. Maar toe kom Richard met die storie van gaan werk soek in Natal en
