Met die oog op liefde
Malene Breytenbach
Hartklop
My dank en waardering aan die oftalmoloog dr. Hannes van Velden wat my met inligting oor die praktyk en sy eie ervarings gehelp het om my verhaal te skryf.
1
Naomi ry deur die nywerheidsgebied en luister na die aanwysings van die GPS. “Draai links by Baxterstraat. Jy sal jou bestemming aan die linkerkant sien.”
Sy hou voor die hek stil. Baxter Pharmaceuticals was tog maklik om te kry al ken sy dié gebied glad nie. Binne ’n hoë heining staan verskeie voertuie. Mense kom en gaan. Die gebou is modern en indrukwekkend, met baie glas, en vertoon wit en skoon. Die veiligheidsbeampte kom met sy knyperbord en pen nader. Sy draai haar ruit af.
“Goeiemôre, dame,” groet hy vriendelik.
“Goeiemôre, ek het ’n afspraak met die hoof- uitvoerende beampte.”
“Goed, dame.” Hy gee vir haar die knyperbord met ’n lys. “Vul asseblief u naam, telefoonnommer en tyd van aankoms in.” Daarna maak hy die hek oop, en ry sy in na ’n parkeerterrein vir besoekers.
Voordat sy vir die onderhoud gekom het, het sy dié maatskappy gegoogle om soveel moontlik daarvan te wete te kom. Dit spesialiseer in oftalmiese produkte en behoort aan die Baxter-familie. Groot filantrope, wat adverteer dat hulle nou vir die tweede jaar ’n trein borg wat deur die Suid-Afrikaanse platteland ry om oogheelkundige dienste te lewer aan hulpbehoewende mense wat nie aan mediese skemas behoort en veral oogoperasies nie kan bekostig nie.
Dit is presies die soort plek waar sy die beste praktiese ondervinding kan opdoen.
Sy parkeer en kyk in die truspieël of sy darem netjies lyk. Sy voel of haar goudbruin hare nog mooi in die kam sit. Dit lyk altyd meer professioneel as dit opgekam is. Sy het ook lig gegrimeer al sê haar vriendinne sy het dit nie nodig nie, want haar groen oë is opvallend genoeg. Vandag dra sy wit om professioneel en koel te lyk. Eintlik is sy nogal senuagtig, maar sy sal dit agter ’n fasade van selfvertroue moet wegsteek. Hoeveel mense, behalwe die hoof- uitvoerende beampte, gaan dié onderhoud met haar voer? Sy hoop dit is nie intimiderend nie. Dalk moet sy voor ’n falanks van kritiese mense verskyn wat haar in diepte gaan ondervra. Sy sal haar man moet staan. Weier hulle om haar aansoek te aanvaar sal dit ’n geweldige teleurstelling wees. Sy hoop en bid hulle keur haar goed. Sy moet heelwat opoffer om dit te kan doen. Sy is ’n junior vennoot in haar pa se praktyk en sal moet verlof neem. Hy moedig haar egter aan, want as sy dié praktiese ondervinding opdoen, staan sy ’n veel beter kans om deur die universiteit vir die spesialisrigting van oftalmologie gekeur te word. Enige toepaslike ondervinding sal in haar guns tel, sê haar pa.
Sy loop by groot glasdeure in. Haar hakke klik-klak op die blink portaalvloer. Sy sien ’n toonbank waar ’n man en vrou by rekenaars en telefone sit en loop reguit soontoe. Die vrou staan op.
“Goeiemôre, dame.”
“Goeiemôre. Ek is dokter Naomi Harker. Ek kom vir ’n onderhoud.”
Die vrou kyk af na ’n lys. “A, dokter Harker. Tienuur. Ek vra om verskoning dat u ’n rukkie sal moet wag, die onderhoude het ’n bietjie agter geraak. U kan in ons wagkamer gaan sit. Gaan in by daardie deur regs. Binne is koffie en tee. Help uself gerus. Ek sal u kom roep sodra u aan die beurt kom.”
In die wagkamer tref Naomi twee ander jong vroue en ’n man aan. Die vroue kyk haar nuuskierig aan. Die man, wat hom met ’n iPad besig gehou het, kyk op. Sy skrik haar yskoud, voel behoorlik naaldeprikke onder haar hare. Is hy wie sy dink hy is? Net maerder en met korter hare?
Sy herken die bekende, spottende grinnik. Wens sy kan vlug, maar sy gaan staan vas en kyk reguit na hom.
“Hallo, Naomi. Dis sowaar ’n verrassing om jou weer te sien. Wil jy tog nie ook op die oogtrein kom werk nie?” Soos altyd kry hy dit reg om verkleinerend te klink.
“Hallo, Roelf. Ja, dis presies hoekom ek hier is.” As hy sarkasties kan wees, kan sy ook.
Hy staan nie op nie, maar bekyk haar van kop tot tone. “Ek sien jy het nog niks verander nie.”
“Jy ook nie.” Sy kan die bitsigheid nie uit haar stem hou nie. Hy kon nog altyd haar angel ontlok.
Opsetlik draai sy weg, glimlag vir die vroue en gaan na die koffiemasjien waar sy luiters vir haar ’n cappuccino maak, wat sy stadig drink. Die koffie sal help om haar senuwees te kalmeer. Sy kyk nie weer in Roelf se rigting nie. Sy hoop hy kry die boodskap dat dit nie vir haar lekker is om hom weer te sien nie. Gelukkig praat hy nie weer met haar nie.
Die een meisie, wat nogal blond en mooi is, vra: “Is jy ’n brilmaker?”
“Nee, ek is ’n algemene praktisyn en ek wil in oftalmologie spesialiseer.”
“O.” Die meisie se wenkbroue lig. Sy kyk weg.
Nie juis vriendelik nie, dink Naomi. “Is jý ’n brilmaker?”
Die meisie kyk weer na haar. “Ja.” Kortaf.
Naomi tel ’n brosjure oor die Baxter Eye Train van die tafel af op en begin lees. Daar is foto’s van ’n geel trein met trokke en ’n enjin. Op die kant van die trein is twee groot oë en die Baxter-logo aangebring. In die brosjure is foto’s van permanente en tydelike personeel, en van ’n afdak op ’n stasieperron langs die trein waar baie mense op stoele sit en wag om ondersoek te word.
Sy lees: “Die Baxter Eye Train bestaan sedert 2013. Dit het reeds een reis na die Oos-Kaap onderneem en sal na verskillende provinsies reis. Hierdie oogkliniek op wiele is ’n gesamentlik projek van Transnet en Baxter Pharmaceuticals (Edms.) Bpk. Die trein bestaan uit ’n dryfwa met ’n kragopwekker vir die trein, ’n wassery- en stoorwa, kombuiswa, eetwa, drie akkommodasiewaens, een oogkliniekwa met operasiegeriewe, een wa vir ontvangs, ’n apteek, ’n algemene kantoor en ’n oogtoetssentrum waar brille ook verskaf word.
“Benewens die permanente personeel, is daar mediese personeel in opleiding, en by elke stilhouplek help plaaslike werkers. Die trein bereik mense wat nie toegang tot programme vir die behandeling van katarakte, pterigium, refraktiewe afwykings en gloukoom het nie. In Suid-Afrika het driekwart van die bevolking nie toegang tot oogsorg nie en word baie mense blind weens voorkombare oorsake.
“Die personeel van die oogtrein speel ’n belangrike rol in gemeenskapuitreiking. Studente van verskillende universiteite baat by die geleentheid om in ’n besige kliniese omgewing praktiese ervaring op te doen.”
Sy het min of meer dieselfde inligting gegoogle. Geglimlag toe sy lees van die vakuumtoiletstelsel wat water bespaar en sorg dat ontlasting nie uitspoel onder die trein nie. Die wasgeriewe en lugreëling word ook breedvoerig beskryf “om die verspreiding van kieme te voorkom”. Dit lyk asof hulle fasiliteite allesbehalwe primitief is.
Sy kom agter die blonde meisie hou haar dop, en kyk na haar. “Die oogtrein lyk vir my nogal luuks.”
“Dit is glo vreeslik goed ingerig. Ek het gedink dit sal lekker wees om op die trein te werk, saam met die dokters.”
Innerlik sug Naomi. Ja, dit hét lekker gelyk, maar dat Roelf Malan nou sowaar ook op die trein wil kom werk, maak haar lam. Hulle het laas taamlik lelik van mekaar afskeid geneem.
Die ontvangsdame kom
