Antie, relax. Dis net ’n social club. Ry bietjie rond, chill op die bikes, geniet die buitelewe, voel die wind deur jou hare.”
“Nou ja toe, maar wees versigtig.”
Sy kyk hom agterna toe hy wegry. Nie een van Ester se kinders is eintlik van die breker-soort nie. Vat vir Elie. In die kleuterskool al met sy neus in boeke gesit. Ken van swaarkry, maar niks van ’n rowwe lewe nie.
Ná Elie is dit Rasmus, maar hulle verskil soos dag en nag. Gee hom ’n tang, nie ’n boek nie. Hy hou daarvan dat sy hande vuil word, veral in die binnegoed van ’n kar. Kom nie uit sy werkswinkel of dop uit nie. En erg broeis oor Basie.
Dan Poppie, die laatlam van sestien. Eintlik ook Ester gedoop na haar oorlede ma, maar almal noem haar van kleins af Poppie oor sy so mooi is. Vir Poppie sal die drie broers deur die hel loop en terug, weet Antie. Sy ook.
* * *
Die loodgieter
Buite is dit al diep skemer; binne by ’n hoektafel in die klubhuis in Fourways sit die loodgieter saam met ’n jong man, ring deur ’n neusvleuel, hare agteroor in ’n poniestert. Teen ’n muur is die klub se geraamde embleem: die naam Ruff Riders gesuperponeer op ’n Harley.
“En hy ry Sondae saam?” vra die loodgieter met ’n koppie rooibostee voor hom.
Die jong man sluk aan sy bier. “Ja, hy’s mos nou ook ’n Ruff Rider.”
“Sy ook?”
Leo knik. “Sy’s lankal een, sy ry ook elke Sondag.”
“En ná brekfis? Wat gebeur dan?”
“Niks nie, ons ry sommer net rond, tjek die plek uit. Dis cool daar by die dam.”
“En tjek hulle die plek saam met julle uit?”
“Nie eintlik nie.”
“Hulle gaan doen hulle eie ding?”
Leo knik.
Die loodgieter skryf in sy notaboek, steek ’n Lucky aan en bestudeer die spyskaart op die swartbord wat onder die groot ROOK VERBODE-teken hang.
Bredie met rys – R35
Hoenderpastei – R35
Vis & tjips – R30
“Ek soek die bredie,” sê hy.
Leo kyk rond na die kelner, sien haar nie en gaan plaas die bestelling by die toonbank. “One stew!” skree die kroegman oor sy skouer kombuis toe.
“Wat van jou?” vra die loodgieter.
Leo sluk die laaste van sy bier en tel sy valhelm op. “Moet waai. Ander date, ’n chick by die McTavern.”
Die loodgieter kyk vraend op na hom toe hy bly staan.
“Ching-ching,” sê Leo en vryf sy duim en voorvinger.
Die loodgieter vroetel in ’n binnesak, haal ’n paar gekreukelde note uit en druk dit in sy palm.
Die volgende oggend kom hy met die ou Saab op die R512 uit die rigting van Broederstroom, draai net voor Lanseria regs op die R540 na Kromdraai, en ’n paar kilometer verder by ’n sirkel links op die M5 na Randburg en Zwartkop. Hy ry verby ’n pienk padstal regs van die pad en verder aan oor die brug oor die Krokodilrivier. Net ná die brug trek hy op die padskouer af.
Oorkant die teerpad, skaars tien tree die veld in, staan ’n geroeste windpomp met ’n haasbek-wiel langs ’n ou sinktenk op ’n betonstellasie. Teen die windpomp se raamwerk hang ’n skewe geel bordjie, Cash for Scrap onnet daarop geverf. Die loodgieter tree die afstand van sy kar op die linkerskouer oor die pad na die windpomp aan die oorkant in die veld af en skryf in sy notaboek. Nou betrag hy die staalraam. Haal sy maatband uit, loer in sy notaboek, meet ’n hoogte af, strek en krap ’n merk op die geroeste raam.
Terug in die Saab skryf hy weer in sy boekie. Op die eerste bladsy lui sy notas:
Sondag
1. Ruff Riders ry vir brekfis na The Bluenose, Hartbeespoortdam.
2. Vertrektyd van Fourways: 08:00.
3. Roete: William Nicol, R511.
4. The Bluenose na Sylvania Golf Estate & Marina.
5. Roete van Sylvania na windpomp op M5.
6. Vertrektyd Sondagaand: ± 23:00.
* * *
Antie
Sy het dit by Ester se graf vir haar belowe: dat sy die kinders sal liefhê en grootmaak soos haar eie. En dit doen sy, tien jaar al. Dit was kort ná daardie mistige droom waarin Ester en Karools haar so saam-saam kom besoek het. Hulle was altyd so gelukkig saam, het steeds hande vasgehou, tydig en ontydig, selfs ná vier kindertjies. En Ester kon so lekker lag, aansteeklik uit haar maag uit. Elie het dieselfde maklike lag as sy ma, ook haar mond en oë, amper kleurloos soos water.
Drie weke ná daardie droom ry ’n kolelorrie hulle naby Witbank dood – ironies genoeg op pad terug van die begrafnis van Karools se broer. Dis geluk by die ongeluk dat hulle alleen in die kar was. Antie het die kinders opgepas, want hulle moes skool toe.
Skielik, vier kinders wees. Daar was geen kwessie nie, sy het Elie en Rasmus en Basie en Poppie, toe net ses, soos haar eie in haar huis ingevat. Snaakse ou lewe, het sy nog gedink: hier’s ek, sonder kind of kraai, en skielik het ek vier kinders, nie een my eie nie, maar ten minste van my eie bloed.
Sy wás ’n slag swanger, op twintig; sy en Sybrand net ’n jaar getroud. Daardie nuus was die gelukkigste oomblik van haar lewe. Patrys, dit was die baba se naam. Maar Patrysie is nooit gedoop nie. Die nag ná die moeilike geboorte het sy gedroom hoe sy en Sybie by die doopvont staan met Patrysie in die vou van haar arm, die gesiggie wasig.
Ná die routyd het hulle weer probeer, en weer en weer. En berus. Sy was dertig toe die dokter ’n stoflong by Sybie diagnoseer. Die torakschirurg het op die X-strale beduie en Sybie se bors oopgemaak en weer toegemaak en hom ses maande gegee. Die dokter was optimisties; twee maande later het hy, slapend langs haar, sy verskyning in haar oureool-droom gemaak.
Toe was sy alleen, manloos en kindloos – tot die bloemen kolelorrie ook vir Ester en Karools weggevat het.
* * *
Die loodgieter
In ’n hardewarewinkel in Boskruin net buite Johannesburg bekyk die loodgieter ’n nuwe houtsteel vir ’n besem. Hy plaas dit in sy kooptrollie. Dan soek hy tussen die rolle Röslau-klavierdraad, vervaardig van ’n spesiale allooi met hoë breekkrag. Hy kies Nommer 18, met ’n deursnee van 1,02 mm en lengte van 25 meter. Volgens sy berekeninge meer as genoeg. Hy koop ook ’n U-klembout met moere en ’n stewige staalhandkatrol met ’n briekgrendel vir hoë weerstand, wat op dieselfde beginsel as ’n viskatrol werk.
Tuis bout hy die katrol agter in die bagasiebak aan die Saab se onderstel vas. Hy wen die klavierdraad aan die katrol op en heg die U-bout aan die punt van die
