solio sanctaque calcant
iniusta uice colla nocentes .
latet obscuris condita uirtus
35 clara tenebris iustusque tulit
crimen iniqui.
nil periuria, nil nocet ipsis
fraus mendaci compta colore.
sed cum libuit uiribus uti,
40 quos innumeri metuunt populi
summos gaudent subdere reges.
o iam miseras respice terras,
quisquis rerum foedera nectis!
operis tanti pars non uilis
45 homines quatimur fortunae salo.
rapidos, rector, comprime fluctus
et quo caelum regis immemsum
firma stabiles foedere terras.
haec ubi continuato dolore delatraui, illa uultu placido nihilque meis questibus mota: cum te, inquit, maestum lacrimantemque uidissem ilico miserum exsulemque cognoui; sed quam id longinquum essetexsilium, nisi tua prodidisset oratio, nesciebam. sed tu quam procul a patria non quidem pulsus es sedaberrasti ac, si te pulsum existimari mauis, te potius ipse pepulisti; nam id quidem de te numquamcuiquam fas fuisset. si enim cuius oriundo sis patriae reminiscare, non uti atheniensium quondammultitudinis imperio regitur, sed εἷς κοίρανός ἐστιν, εἷς βασιλεύς , qui frequentia ciuium nondepulsione laetetur, cuius agi frenis atque obtemperare iustitiae libertas est. an ignoras illam tuaeciuitatis antiquissimam legem qua sanctum est ei ius exsulare non esse quisquis in ea sedem fundaremaluerit? nam qui uallo eius ac munimine continetur, nullus metus est ne exsul esse mereatur; atquisquis inhabitare eam uelle desierit pariter desinit etiam mereri. itaque non tam me loci huius quamtua facies mouet nec bibliothecae potius comptos ebore ac uitro parietes quam tuae mentis sedemrequiro, in qua non libros sed id quod libris pretium facit, librorum quondam meorum sententiascollocaui. et tu quidem de tuis in commune bonum meritis uera quidem, sed pro multitudine gestorumtibi pauca dixisti. de obiectorum tibi uel honestate uel falsitate cunctis nota memorasti. de sceleribusfraudibusque delatorum recte tu quidem strictim attingendum putasti, quod ea melius uberiusquerecognoscentis omnia uulgi ore celebrentur. increpuisti etiam uehementer iniusti factum senatus. denostra etiam criminatione doluisti, laesae quoque opinionis damna fleuisti. postremus aduersumfortunam dolor incanduit conquestusque non aequa meritis praemia pensari in extremo Musaesaeuientis, uti quae caelum terras quoque pax regeret, uota posuisti. sed quoniam plurimus tibiaffectuum tumultus incubuit diuersumque te dolor ira maeror distrahunt, uti nunc mentis es, nondumte ualidiora remedia contingunt. itaque lenioribus paulisper utemur, ut quae in tumoremperturbationibus influentibus induruerunt ad acrioris uim medicaminis recipiendam tactu blandioremollescant.
cum Phoebi radiis graue
cancri sidus inaestuat,
tum qui larga negantibus
sulcis semina credidit
5 elusus Cereris fide
quernas pergat ad arbores.
numquam purpureum nemus
lecturus uiolas petas
cum saeuis Aquilonibus
10 stridens campus inhorruit;
nec quaeras auida manu
uernos stringere palmites
uuis si libeat frui ;
autumno potius sua
15 Bacchus munera contulit .
signat tempora propriis
aptans officiis deus
nec quas ipse cohercuit
misceri patitur uices .
20 sic quod praecipiti uia
certum deserit ordinem
laetos non habet exitus.
primum igitur paterisne me pauculis rogationibus statum tuae mentis attingere atque, ut qui modus sittuae curationis intellegam? -- tu uero arbitratu, inquam, tuo quae uoles ut responsurum rogato. -- tumilla: huncine, inquit, mundum temerariis agi fortuitisque casibus putas an ullum credis ei regimeninesse rationis? -- atqui, inquam, nullo existimauerim modo ut fortuita temeritate tam certamoueantur, uerum operi suo conditorem praesidere deum scio nec umquam fuerit dies qui me ab hacsententiae ueritate depellat. -- ita est, inquit nam id etiam paulo ante cecinisti hominesque tantumdiuinae exsortes curae esse deplorasti; nam de ceteris quin ratione regerentur nihil mouebare. papaeautem, uehementer ammiror cur in tam salubri sententia locatus aegrotes. uerum altius perscrutemur; nescio quid abesse coniecto. sed dic mihi, quoniam deo mundum regi non ambigis, quibus etiamgubernaculis regatur aduertis? -- uix, inquam, rogationis tuae sententiam nosco, nedum ad inquisitarespondere queam. -- num me, inquit, fefellit abesse aliquid, per quod uelut hiante ualli robore inanimum tuum perturbationum morbus inrepserit? sed dic mihi, meministine quis sit rerum finis quouetotius naturae tendat intentio? -- audieram, inquam, sed memoriam maeror hebetauit. -- atqui scisunde cuncta processerint. -- noui , inquam, deumque esse respondi. -- et qui fieri potest ut principiocognito quis sit rerum finis ignores? uerum hi perturbationum mores, ea ualentia est, ut mouerequidem loco hominem possint, conuellere autem sibique totum exstirpare non possint. sed hoc quoquerespondeas uelim: hominemne te esse meministi? -- quidni, inquam, meminerim? -- quid igitur homosit poterisne proferre? -- hocine interrogas, an esse me sciam rationale animal atque mortale? scio, etid me esse confiteor. -- et illa: nihilne aliud te esse nouisti? -- nihil. -- iam scio, inquit, morbi tui aliamuel maximam causam; quid ipse sis nosse desisti. quare plenissime uel aegritudinis tuae rationem ueladitum reconciliandae sospitatis inueni. nam quoniam tui obliuione confunderis et exsulem te etexspoliatum propriis bonis esse doluisti; quoniam uero quis sit rerum finis ignoras, nequam hominesatque nefarios potentes felicesque arbitraris; quoniam uero quibus gubernaculis mundus regaturoblitus es, has fortunarum uices aestimas sine rectore fluitare: magnae non ad morbum modo, uerumad interitum quoque causae. sed sospitatis auctori grates quod te nondum totum natura destituit.habemus maximum tuae fomitem salutis ueram de mundi gubernatione sententiam, quod eam noncasuum temeritati sed diuinae rationi subditam credis; nihil igitur pertimescas, iam tibi ex hac minimascintillula uitalis calor illuxerit. sed quoniam firmioribus remediis nondum tempus est, et eammentium constat esse naturam ut quotiens abiecerint ueras, falsis opinionibus induantur, ex quibusorta perturbationum caligo uerum illum confundit intuitum, hanc paulisper lenibus mediocribusquefomentis attenuare temptabo, ut dimotis fallacium affectionum tenebris splendorem uerae lucis possisagnoscere.
nubibus atris
condita nullum
fundere possunt
sidera lumen.
5 si mare uoluens
turbidus
