Charles Darwin. George Thomas Bettany

      3

1

İng. Commonwealth. 1649 yılında, I. Charles’ın idamıyla başlayan ve 1653 yılında Oliver Cromwell’in başa geçmesiyle son bulan dönem. (e.n.)

2

Bahsi geçen Erasmus Earle, Şubat 1887’de The National Review’da “A Lawyer’s Love Letters” (Bir Avukatın Aşk Mektupları) köşesinin yazarıdır.

3

Burada kitabın 1887’de yazıldığı göz önünde tutulmalıdır. (ç.n.)

4

Lat. Bitkibilimin İlkeleri (ç.n.)

5

İng. Bitkibilim Bahçesi (ç.n.)

6

İng. Doğanın Tapınağı. Erasmus Darwin’in yazdığı şiir kitabı. Zaman zaman felsefi notlarla bezeli bu kitap onun içindeki şairi gözler önüne serer. (ç.n.)

7

19. yy. (ç.n.)

8

Latince ens, “var olan” anlamına gelir. Yine Latince bir kelime olan entium ise “var olanların” anlamına gelir. Kelimeler birleştiğinde (ens entium) “var olanların üzerinde var olan” anlamı ortaya çıkar. Yani yüce bir varlık olan tanrı kastedilmektedir. (ç.n.)

9

İng. Doğanın Tapınağı veya Toplumun Kökeni (ç.n.)

10

İng. Zoonomi veya Organik Yaşamın Yasaları (ç.n.)

11

İng. Bitkibilim veya Tarım ve Bahçe İşleri Felsefesi (ç.n.)

12

İng. Bir Grup İngiliz (ç.n.)

13

Eliza Meteyard (1816-1879). Bu İngiliz yazar daha çok yazdığı makale, roman ve biyografileriyle tanınır. Babası da doktor olan Eliza bir zamanlar Shrewsbury’de yaşamıştı. Kadın eğitimi konusunda sesini duyuran bir kişiydi. (ç.n.)

14

Bay Woodall şöyle yazmıştı: “St. George Kilisesi’nin alçak kulesiyle aynı hizaya baktığınızda arka tarafta Tepe Ev’i görebilirsiniz. Hac yolculuklarını yapan kişiler Welsh Köprüsü’nü geçerek ana cadde üzerinden önce St. George kilisesine, sonra da sıra halinde dizilmiş evlerin bitimine kadar yürürler. At arabasıyla gidilen bir sonraki durak, yüksek kaldırımları ortadan ayıran Tepe Ev’in girişidir. St. George Kilisesi’nin yakınlarında bulunan, yeni evlerin yapıldığı kısa caddeye ‘Darwin Caddesi’ deniliyor. İngiltere’nin Shropshire yerleşiminden gelen en tanınmış ailesinin bu kasabada bulunduklarının tek resmi kanıtıdır bu kısa cadde. Üniteryen Şapeli’nde daha şahsi bir anıt da bulunuyor. Bu anıt bir plakadır ve üzerinde şöyle yazar: ‘12 Şubat 1809’da Shrewsbury’de doğan, Türlerin Kökeni’nin yazarı Charles Robert Darwin’in anısına. Gençlik döneminde bu kilisenin, ibadetini aksatmayan bir üyesiydi. 19 Nisan 1882’de öldü.’ Anladığımız kadarıyla Bayan Darwin mensubu olduğu ve içinde yetiştiği dini mezhebe pek bağlı biri değildi. Ama zaman zaman oğullarının vaftiz edildiği St. Chad’s Kilisesi’ne giderdi.”

15

Thomas Carlyle (4 Aralık 1795-5 Şubat 1881). İskoç yazar, çevirmen, tarihçi, matematikçi ve öğretmen. Saygın tarihçinin Fransız İhtilali’yle ilgili yazdığı The French Revolution: A History adlı kitabı, Charles Dickens’ın İki Şehrin Hikâyesi kitabını yazmasına ilham kaynağı olmuştur. Eski bir Kalvinist olan Carlyle aynı zamanda toplum eleştirmenidir. (ç.n.)

16

İng. Hatıralarım. (ç.n.)

17

William Whewell (1794-1866). 19. yy. Britanya’sının en önemli bilge figürlerinden biri. Astronomi, jeoloji, ekonomi, eğitim reformu, ahlak felsefesi gibi birçok alan hakkında yazılar yazmıştır. John Herschel, Charles Darwin, Michael Faraday gibi herkesçe bilinen bilim insanları Whewell’in fikrine başvurmuşlardır. “Anot”, “Katot”, “İyon” gibi kelimelerin yaratıcısıdır. Ayrıca o zamana kadar “man of science” (bilimle uğraşan insan), “natural philosopher” (doğa filozofu) olarak bilinen kişiler için günümüzde kullanılan “scientist” (bilim insanı) terimini ortaya atmıştır. (ç.n.)

18

Eski zamanlarda atların çektiği, birden fazla kişiye taşıma hizmeti veren arabalar. (ç.n.)

19

İng. Plinius Topluluğu. Edinburgh Üniversitesi’nde doğa tarihiyle ilgilenen öğrencilerin kurduğu kulübün adıdır. (ç.n.)

20

Döneminde Plinian Society başkanlığını yapmıştır. (ç.n.)

21

İskoçya’da birçok nehrin buluştuğu bir haliç, Kuzey Denizi’ne bağlanır. (ç.n.)

22

İskoçya’nın batısında yer alan bir bölge. (ç.n.)

23

İng. İskoçya’nın Tohumsuz Bitkileri.

24

İskoçya’nın en doğusunda olan bir ada. (ç.n.)

25

İng. Anılar.

26

Darwin’in bu sözü, Bay Grant Allen’ın Darwin’in “ilk âşık” olduğu alanın yerbilim olduğu savını çürütür. Darwin Cambridge’e geldiğinde kendini bir böcekbilimci olarak görüyordu ve Edinburgh’tayken tam anlamıyla bir doğabilimci olduğu da Bay Ainsworth’ün dediklerine bakılırsa oldukça açık. Herkesçe tanınmış Amerikalı böcekbilimci C. V. Riley, “The American Entomologist dergisinin editörü Benjamin Dann Walsh’ın (aynı zamanda Cambridge’de Darwin’in sınıf arkadaşıydı), Darwin’in doğa tarihine olan düşkünlüğünü Cambridge’de geçirdiği zamanlarda bir böcek koleksiyonu yaparak gösterdiğini söylemişti,” diye aktarıyor (Proceedings of the Biological Society of Washington, ABD, 1. Cilt, 1882, s. 70). Öyle ki Charles Darwin, 1833 yılında kurulan Entomological Society of London’ın (Londra Böcekbilim Cemiyeti) asil üyelerinden biriydi ve 1838 yılında kurula seçilerek hayatı boyunca bu cemiyetin düzenlediği faaliyetlere ilgi gösterdi. 4 Ocak 1836 tarihinde Chiloe’den (Şili’de bir ada) böceklerle ilgili yazdığı bir günceyi ev adresine göndermiş, bu günce Charles Babington (şimdi Cambridge bitkibilim departmanında profesör) tarafından Cemiyet’in önünde yüksek sesle okunmuştu.

27

Cambridge’e 25 km uzaklıkta ve güneybatısında kalan bir kasaba. (ç.n.)

28

İng. Ordinary or Poll Degree. “Poll Degree” İngiliz üniversitelerinde tek bir alanda uzmanlaşmayan, bunun yerine birden fazla alanda belli bir bilgi birikimi oluşturan kişilere veriliyordu. Bu kişilerin, hayatlarının ilerleyen döneminde uzmanlaşmaları için ek bir eğitim almaları gerekirdi. (ç.n.)

Скачать книгу