İran lisanını, devlet teşkilatında kabul ettiler. Divan lisanı, Farsça oldu; (çünkü vezirler ve kâtipler, İranlıydı).
2. KONFERANS
Malta, 27/28 Teşrinievvel 1919
KAVİM VE ÜMMET DEVİRLERİ / İSLAMLIĞIN TÜRKLERE TESİRİ / ROMA İMPARATORLUĞU’NUN HRİSTİYANLIĞA TESİRİ / OSMANLI İMPARATORLUĞU DÜZENİ / İSLAMİYETİN MİLLETLER CEMİYETİ’NE MÜSAİTLİĞİ
1. Kavim Devri ve Ümmet Devri
Kavim devrinde din, kavme tabidir, yani cemiyete tabidir. Cemiyetin örf (ve) âdeti arasında bir şeydir. Cemiyetin dairesi, kavmin dairesiyle mahduttur. Her kavim kendini, kâinatın mecmusu addediyor. Kendi kavminin tekevvünü içine, bütün kâinatı alıyor.
Mesela bir aşiret, fezayı, kendi karargâhından ibaret görüyor. Ve bütün mevcudatı, bu aşiret içine sokuyor. Amerika yerlilerinde (ve) Afrikalılarda da aynı hâli görüyoruz. Eski Türkler (de) Yunanlı ve Romalılarda (bile), aynı hâli görüyoruz. Yani, (bu cemiyetler) kendinden başka kavim, kabul etmiyor. İlahi ve kutsi mevcudiyete malik olan, kendisidir. Yalnız, (kendisinden ibaret) bir kavim var; hariçte başka bir şey yok(tur).
Bugünkü Cemiyet-i Akvam’ı, o zamanki kavim kabul edemez. Her kavim, diğer akvamı, kendi kadrosu dâhiline almaya çalışıyor. Kendi(ni) asil (hâkim), diğerlerini (mahkûm ve) tabi kabul (ediyor). Kavim devrinde, “beynelmilliyet” yoktur (ve) olamaz. (Çünkü) dinlerin mahiyeti buna mânidir.
Ümmet devrinde kavimlerin, cemiyetten müstakil bir dini var. (Bu büyük) dinin, emir ve nehiyleri vardır. Ümmet dinleri, birçok akvamı içine aldığı gibi, diğerlerini de kabul ediyor. Fakat kavim devrinde böyle değildir. Kavim devrinde, din ve hukuk-i hâkime, diğer kavme mesduttur. Yabancıyı, (daima kendinden) hariç tutuyor.
(Eski) Yunanlılar, (“Barbaroi” dedikleri) yabancıları, (kendi “Helenlik’’leri içine) katiyen almazlardı. Türkler(de) “tat”lar (ve “soğdak”lar), Türk’e karışamazdı.
Ümmet, bilakis, bütün akvamı (kendi dinine ve içine) davet ve hepsinde müsavatı kabul ediyor. (İslamiyette) bilhassa “Şuubiye”de, kavimler ümmet devrinde, “şa’b” namını alır. Ümmetin içinde bu şa’blar, müsavaten mevcuttur. Dine giren kavimler, bir şa’b olur.
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «Литрес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на Литрес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.
