kuşu, topraktan ilk filizlenen mısır tanesinin neşesini veriyordu. Geçen yıl ekilip, kaşlara çekilen siyah sürme bitkisi, kökünden yine filizlendi, başını kaldırıp çıktı. Erkeklerin çiçekli doppısına5 yapışmayıp, çıplak kadınlarla, onların saçları, zülüfleri ve başörtülerindeki süslü oyalarla şakalaşarak oynayan serin esinti… Bahar neşesi ile eğleniyordu.
Hayat niye bu kadar güzel ve tatlı oluyor baharda?
Zebi(Zebinisa)’nin kış boyunca içi sıkılıp bunalmış, gönlü baharın ılık hararetiyle açılmaya başlamıştı. Artık, üstüne saman serilmiş arabada olsa bile bir yerlere, kırlara çıkıp gezip dolaşmayı ve eğlenmeyi arzu ediyordu. Kış boyunca bir türlü arkası kesilmeyen görücülerin biriki haftadan beri bu gelişleri kesilmişti. Şimdi dış kapının gıcırdayarak açılması, bir iki kadının yavaşça yürüyüp, perencisini6 sürükleyerek gelmelerini hatırlatmıyor henüz on beş yaşına giren bu genç kızın çocuk gönlünü o kadar ürkütmüyordu.
Ot toplamak bahanesiyle bir iki defa geniş avlulara, şehir içinde olsa da, kırlara çıkıp geldiğinden beri gönlü geniş bozkırı, herhâlde uzak yerleri yine çok arzu etmeye başlamıştı.
Babası sabah namazından henüz dönmemişti. Annesi ineği sağmakla meşguldü. Kendisi küçük meydanı süpürdüğü sırada dış kapının tuhaf şekilde açılması, Zebi’nin kalbini yerinden oynattı. Bir elinde süpürgesi, bir eli dizinde, yere eğilmiş vaziyette gözlerini kapı tarafına çevirdi. Babasının her zamanki şiddetli öksürme ve hırıltılarla, büyük kapının ağır zincirini şakırdatarak indirip, namaza çıkıp gitmesinin üzerinden henüz çok geçmemişti. Helali haramı çok da fark edemeyen bu adamın dua hâlinde oturma alışkanlığı, hatta herkesten sonraya kalıp, mescidin mumlarını üfleyip söndürerek çıkma âdetleri oluyordu.
Kapıdan telaşla girip gelen genç, kendi akranı olan bir kızcağızdı. Henüz doğru dürüst yetişkin bir insan hâline gelmemiş olan bu genç kızı yaşlı kadınların hayâ perencisine sarmışlar, perencinin uzun etekleri büyük bir düğüm gibi onun koltuğunu doldurmuştu…
Örtünmüş olan bu kız, iç kapıdan atlar atlamaz perencisini çıkarıp attı ve çocuksu ruhu ile ilerleyip Zebi’yi kucakladı. Birbirleriyle sevine sevine görüştüler. Yüzleri gülen, gönülleri açılan bu iki genç, birbirinin koltuğuna girerek eyvana vardılar ve Zebi’nin babasının her zaman oturduğu çardağın kenarına iliştiler.
Saltı(Saltanat), seher vakti böyle nefes nefese gelmesinin sebebini henüz söylememişti. Onlar görüşmeye başladıklarında önce genç kızların kendi aralarında geçen mahrem şeyleri konuşup, işlemekte oldukları çiçek desenleri ve doppıları hakkında birbirlerine kısa kısa malumat vermişlerdi. Saltı artık sadede geldi:
– Böyle erkenden seher vakti koşup gelmem boşuna değil…
– Ben de fark ediyorum. Yüreğim yerinden oynadı.
– Niye, arkadaşım?
– Sizin de bildiğiniz görücüler belası işte… Kış boyunca arkası kesilmedi.
– Ben de usandım, canım sıkılıyor. Bunun için bir köye gidip gelsem mi, diyordum.
– Ne diyorsunuz? Arıktaki su da buzun altından çıktı.
Zebi’nin yüzünü, bu sırada, bütün kış içinde biriken yorgunluğun eseri kaplamıştı. Yüzü, bilhassa endişeli bakan gözleri, buğulanan bir aynanın yüzüne benziyordu. Aksine Saltı’nın yüzü ise parlayan bir yıldız gibiydi. Neşeli, sevinçli ve her türlü endişeden uzaktı. Gönlünün derinliklerinden gelen sevinç dalgalarını aksettiriyordu. Bunun için o Zebi’nin son sözlerindeki ağır ümitsizliği hissetmedi. Onun gözleri Zebi’de olsa da, aklı başka taraflardaydı.
– Anahan’ı biliyor musunuz? Yayılma sayda arkadaşım yok mu?
Zebi başını kaldırıp, arkadaşına baktı. Bu bakış, onun nedense Anahan’ı hatırlayamadığını gösteriyordu. Sonra Saltı tarif etti:
– Geçen güz bizim eve misafir olarak gelmişlerdi ya, ninesi ile beraber! O zaman size kaç defa adam gönderip çağırttım, gelmediniz, babanız cevap vermedi.
Zebi başını salladı:
– Evet, evet. Bildim, bildim. Kendisini gördüğüm yok ki, sadece duyuyorum.
– İşte o kız, o zaman geldiğinde beni davet etmişti. Baharda bir gidip geleyim, diyordum. Yakında yine davet etti. Ona akranlarımla bir gidip gelmek istiyorum. Sizi de alıp gideceğim.
– Ne zaman?
Zebi’nin bu kısa sorusundan Saltı çok şeyi anladı. Bu soru, Zebi’nin çaresi olsa bugün perencisini eline alıp (hem de örtünmeden!), buradan uzaklaşmak için uçmak istediğini gösteriyordu. Bunun için Saltı:
– Ben sizi alıp götürmek için geldim, kurban olayım! dedi.
Ve iki genç kız, sonsuz sevinçler içinde yine birbirlerine sarılıp kucaklaştılar.
Annelerin gönlü her zaman yumuşak olur. Zebi’nin annesi Kurbanbibi de, Saltı’dan biraz önceki daveti duyunca derhâl razılık verdi:
– Peki, gülüp eğlenip, gelin. Kış boyunca içinizi sıkıntı bastı, bunaldınız, dedi.
Zebi annesinin vereceği cevabı önceden biliyordu. Bu anne, kızının saadetinden başka şeyi düşünmeyen annelerdendi. Dünyada ne kadar iyilik ve güzellik olursa, hepsini şu biricik kızı için ister ve arzu ederdi. Fakat…
Annenin razılığını bildirdiği sözlerine bu “fakat” sözünü ilave ettiği için biçare kızlar sevinç dalgalarını bir defa daha aşikâr etmeye fırsat bulamadılar.
Herkes sessiz kaldı. Herkes kendi önünde bir şeye gözünü dikmiş ve o şeyde Zebi kendi babasını, Kurbanbibi kendi kocasını, Saltı ise suratı daima asık olan soğuk yüzlü bir sofiyi görüyordu.
Bu bulutlu havayı dağıtmak, sadece annenin vazifesi idi:
– Babası sabah namazından gelsin, dedi Saltı’ya bakarak, ben kendim münasip bir dille söylerim, hayır demez, sonra Zebi’ye döndü: Sen kızım, odaya yer hazırla, arkadaşını al, sofra ser. Biz, babanla birlikte çayı çardakta içip, az önceki meseleyi konuşuruz.
İki kız da ağızlarını açmadan sessiz kaldılar. Çünkü Rezzak Sofi’nin mizacını ikisi de iyi biliyorlardı. Sofi’ye en makul bir mesele olsa da anlatıp rızasını almak için ya kendisinin piri veya büyük bir zenginliğe sahip olmak gerekiyordu. O adam kendi dengi olanlardan hiçbirinin hiçbir zaman hiçbir sözünü dinlemiş değildi. Kadınlardan tavsiye, bilhassa kendi hanımından bir teklif işitmek için Rezzak Sofi’nin yeni baştan dünyaya gelmesi gerekiyordu…
Bu sebeple Zebi gözleri endişe ile kocaman açılmış hâlde ve hiçbir şey söylemeden ortalığı toplamaya başladı.
O
Doppı: Astarlı, takke gibi takılan baş giyimi.
Perenci: Türkistanlı kadınların yabancı erkeklerden sakınmak için başlarına sardıkları uzun örtü.
