фойда йўқ…
Талаб сал аччиқлангандек эди. Унинг бу аччиғи меҳмонга қаратилганмиди ё Бўтагами – Раҳмонали тушунмади. У пайдар-пай пиёлаларга қайноқ чой қуйиб, узатаётган эса-да, қулоқлари динг эди.
– Эрта-индин вилоят обкомини эгаллаймиз. Демакки, Намангандаги ҳукумат тизгини бизнинг қўлга ўтади. Шу кунларда областдаги бари катта амалдорлар нима қиларини билолмай, оёғи куйган товуқдек типирчилашиб қолишган… – Талаб салмоқлаб гапираркан, ўшлик ёнида ўтирган меҳмонга пичирлаб нималарнидир уқтирмоқда эди. Негаки, область, обком деган сўзларни меҳмон тушунмаётган эди. Талаб эса, негадир парво қилмади.
– Пул масаласида қараб турмаймиз, – деди меҳмон, бўш пиёлани Раҳмоналига узатаётиб. – Ўзим билан анча-мунча доллар олиб келганман. Муҳтожларга тарқатинглар. Насиб қилса, масжидлар қилдиришга сарф ланглар. Вақти келиб, ислом давлати барпо этилса, бойликларингиз бундан ҳам кўп бўлади.
– Иншооллоҳ!.. – деб қўйди ўшлик киши. – Меҳмон тўғри айтяптилар. Пул керак. Ҳамиша!.. Ҳеч бир иш пулсиз бўлмайди… Аввало қорин тўқ бўлиши керак.
Айни ўша маҳалда кимдир биров Раҳмоналининг елкасига оҳиста қўл ташлади. Қарасаки, чойхоначи. Унга савол назари билан чимирилган эди, чойхоначи имлади. Ноилож Раҳмонали ўрнидан турди.
– Ука, овқат тайёр бўлди. Сузайми? – деб сўради чойхоначи, ўнг қўлини кўксига қўйиб.
– Нима ўзи у? – Ошми?
– Йўқ, гўшт билан картошкани серпиёз, серпамилдори қилиб димлаганман.
– Майли, олиб келинг.
Раҳмонали ўрнига бориб ўтираркан, Талабга бирров маънили қаради. Талаб тушунди ва майли дегандек бош ирғади. Нонлар дастурхон чеккасига сурилди. Икки лаганда овқат келтирилди.
Ҳурмат юзасидан ўтирганлар меҳмонга юзланишди. Ўшлик киши:
– Қани, меҳмон, овқатни бошлаб беринг, – деб манзират қилди.
Калта, бир тутам соқолига оқ оралаган, мошгуруч соқолли бўлиб қолаёзган меҳмон енг шимарди ва: «Бисмиллоҳир раҳмонир роҳийим», деб овқатга қўлини узатди.
Раҳмонали чой қуймоқда эди. Ундан бошқа ҳаммаси – Талаб, Бўта, меҳмон, ўшлик киши овқатга қўл чўздилар. Меҳмон юмшоқ пишган бир бўлак қўй гўштини чайнабчайнамай, лиққа халқумидан ўтказди-да, рўпарасидаги лаганнинг Бўта томонига қўл чўзди ва у ердаги ёғлиқ, барра пишган гўштни иштиёқ билан қўлига олди. Ўша аснода Бўта ҳам товоққа қўл солган, айнан ўша гўштнинг бир четидан ушлашга улгураёзган эди, ажабсиниб, бу нима қилиқ, дегандек меҳмонга қаради. Аммо индолмади.
Вазиятни ҳушёрлик билан кузатаётган ўшлик киши гап қотди:
– Буларда одат экан, товоқдаги овқатни қайси бўлаги кўзларига яхши кўринса, ўшанисини олишаверармишлар. Пайғамбаримизнинг суннатларидан эмиш…
Талаб Раҳмоналига қараб, бошини чайқади. Бўта лагандан бўш қайтган қўли бармоқларини бирма-бир оғзига солиб, чапиллатиб сўриб, шошилмай, гўштни чайнаётган меҳмонга хўмрайиб қаради…
Кейинги сўзлашувлар асосан Талаб бошлиқ йигитлар ҳукуматни
