илгийбитэ…
Биллэн турар, барыта тэҥ уонна уһулуччу бэрт буолбатах этэ, ол эрээри Василий Рожин хоһоонноругар поэзия тыына баара. Кини улахан Поэт буолар сибикитэ хоһоонун ааҕарыгар, ыйытыыларга хоруйдууругар, туттарыгар-хаптарыгар кытта биллэрэ. Мин, сааһырбыт киһи, көрдөхпүнэ, чахчы үөһээҥҥилэр бэлиэтээбит, тыл кыаҕын, сүлүһүнүн, күүһүн иҥэрэрдии санаммыт уоллара дуу дии санаабытым. Ол туохха олоҕурбутай диир буоллахха, Василий Рожин бүгүҥҥү күнүнэн астыммата, хайа эрэ бэйэтэ эрэ билэр суолун, ыллыгын көрдөнө сылдьардыы туттара өтө көстөрө… Хайҕаммытын да улаханнык аахайбатаҕа, былаанын да ыһа-тоҕо кэпсээбэтэҕэ, санаата-оноото син биир оннун булбатах курдуга…
Ити, мин санаабар, хаһан баҕарар улахан дьоҕур, улахан талаан бэлиэтэ. Тыл илбиһэ мээнэ бэриллибэт. Кини киһини эрийэр-мускуйар, араас суолларынан туора-маары хаамтарар, муннарар, тургутар. Ол тургутууну тулуйбакка аһыы аска охтубуттары, биитэр букатын да суруйартан тэйбиттэри билэтэлиибин. Онон Василий тэһийбэтэх кутун-сүрүн бүтэйдии сэрэйэн, испэр ийэлии сэрэхэчийэ санаабытым…
Онтум олох атын арҕааҥҥы тыаллар кинини сөрөөн илдьэ бардылар.
Василий поэт буолар аналын ылыммыт, аналын өйдөөбүт киһи эбит. Ону ол семинарга мэктиэлэммит уонна суох буолбутун кэннэ саҥа күн сирин көрөн эрэр бу кинигэтэ туоһулуур. Баара-суоҕа отут икки эрэ саастаах киһи толкуйдуур санаата, анаарар ыыра киэҥин, уратытын! Кини сүрэҕин нөҥүө аһарбыт түгэннэрин кытта тэҥҥэ саха литературатын историятын ситимэ, норуотун туһунан санаалара, омугун үрдэтэр билиниилэрэ манна бааллар…
Көннөрү да киһи суох буоллаҕына, кини эппитэ, кини болҕойбута олох атын суолталанар. Оттон Поэт күн сириттэн сүттэҕинэ, Орто дойду эйгэтэ эмтэрийэр, онно аҥайан хаалар… Ол курдук, Василий Рожин поэзията силигилии сайдар, аатын ааттатар кэскилэ быһынна. Аны кини бэйэтэ баҕа санаатынан, Россия гражданинын быһыытынан ытык иэһин толорордуу сананан, уот сэриигэ икки төгүл киирбитэ, Поэт-Буойун буолбута. Ол туоһулара – сэриигэ суруллубут хоһоонноро.
Василий Рожин үөһээҥҥилэр алгыстарын ылынан, кинилэр имнэниилэрин ситэ өйдөөн, тус бэйэтин айар суолугар, дьоһун аартыгар эрэллээхтик киирбит эбит. Кини бу үлүгэрдээх уустук кэмҥэ хорсуннук инники кирбиигэ туран, чахчы буойуннуу оҕунна…
Дьааҥы хайаларын курдук тыйыс, дьиппиэн айылгыта, баҕар, бу кинигэттэн, бэйэтэ тиспит кэриэс тылларыттан «мүчүк» гыныа эбитэ дуу…
ЭР КИҺИ ТӨЛӨННӨӨХ СҮРЭҔЭ
Сарсыҥҥыҥ саарбахтаах кэмигэр
Санааҕын саҥаттан сааһылаа.
Эр киһи төлөннөөх сүрэҕэ
Туохха да тэҥнэммэт тулуурдаах.
Самныма, хайдахтаах даҕаны
Адьырҕа эйиэхэ түбэстин.
Умнума, урааҥхай сахаҕын!
Куттаныы буолбатах, үгэспит.
Бары баар оргуйар уоххунан
Кырдьыгыҥ туһугар эн охсус!
Кыргыһыы даҕаны суолунан
Сырдыгы ирдээҥҥин сонордос.
Кэс тылы бэйэҕэр эттэргин —
Буолуоҕуҥ айыыттан алгыстаах.
Кэскилиҥ туһугар кэхтии диэн
Буолбатах кытарар кыбыстыы!
Хаалымаҥ хараҥа халыыпка
Хараҕым уутугар сайҕаммыт,
Тапталы таайбатах матыыптар —
Өһүллэн тахсыбат тылларым.
Кэлэйэр эрдэтин билбэккэ,
Кураанах куйаарга куотумаҥ.
Күһүҥҥэ тиллибэт сибэкки
Кэриэтэ сүтүмэҥ. Ытаамаҥ.
Ыарахан ыырдардаах ыралар,
Эһиэхэ мин өрүү төннүөҕүм.
Урааҥхай хаһан да бырахпат
Санаабыт санаатын чиҥ төрдүн!
Төһө да кырдьыгым кыл курдук
Синньээбит кэмигэр кэллэрбин,
Түмүөҕүм туох бары тулуурбун.
Билэбин кэхтэрим эрдэтин!
Охсуһуу олбохтоох, хапсыһыы хаттыктаах
Кэтэспит кэмнэрэ дьэ кэлэн эрдэҕэ:
Мэйиини мэһийэр, өйдөрү өһүлэр
Алдьархай тылларын арҕааттан ыыттылар.
Абырал алгыһа бу сылдьар диэн ааттаан,
Күн Айыы аймаҕын сэриигэ тиэртилэр,
Көҥүлтэн көҥүлү көрдүүргэ угуйан,
Олохтоох омугу кэхтэргэ сирдииллэр.
Киэҥ сирбит баайдааҕын бэркэ диэн
билэллэр —
Хоргуйбут ыт курдук салбанан биэрэллэр…
Сымыйа туһугар өлөрсүөх-өһөрсүөх —
Сирбитин мэҥиэстиэ хаанымсах кыр өстөөх!
Тиниктиир санаалаах адьырҕа Арҕааны
Истимэ, Үс Куттаах, хабыма мэҥиэни.
