Буолар да эбит. Огдо
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Буолар да эбит - Огдо страница 22
Инньэ гынан Марго сыппыта быданнаата. Петр Егорович бастаан утаа олус айманан баран арыый кэҥэттэ быһыылаах диэн сэрэйэллэр эрэ. Ким да ордук-хос тугу да ыйыппат буола сатыыр. Биллэр дьыаланы баран, кинилэр даҕаны тугунан чэпчэтээри туоһулаһыахтарай.
Сааскы күн чаҕылыйан киһи эрэ нуктуох курдук. Дьон бары өрөйөр-чөрөйөр оннугар, төттөрүтүн, нукаай курдуктар. Бүгүн, лиэксийэҕэ кэлбит устудьуоннар хайа охсубут аҥаардара, олорбут остуолларыгар утуйан хаалбыттарыгар хаһан да быыппастыбат Петр Егорович кыыһыран турбут. Урут да оннук хартыына син баара ини, ону баара киэҥ көҕүстээх, холку майгылаах Петр Егорович курдук киһи тулуйан аҕай, өйдөөн-өйөөн баччаҕа кэллэҕэ. Оттон бүгүн кини улаханнык уордайбыт. Үөлээннээхтэрэ уоскута сатаабыттарыгар нэһиилэ туттунан бэттэх кэллэ.
– Маргом, саатар Маргошам… ыарахан… туруктаах… – эрэ диэтэ уонна хомунан тахсан барда.
Чахчы куһаҕан сонун бэйэтинэн киирэрэ чугаһаабытын өйдөөн, утуйбут устудьуоннары уодьуганныы, кафедра хотуна бэйэтинэн барда. Сотору буолаат төннөн кэлэригэр, били сурах хайы-үйэ иһиллибит этэ, Маргарита Алексеевна Муннуураба суох буолбут үһү диэн төлөпүөннээбиттэрин ити кэмҥэ манна баар дьон истибиттэр. Хаһан даҕаны дьахталлар буоллаҕа, кыраттан даҕаны сэдиптээн, сап саҕанан салҕаан, сороҕор ылҕаан даҕаны, сонуну сонун оҥорооччулар. Ол быыһыгар итинник сибигинэһии аҥаардаах санаа үллэстиитигэр дьиҥ хартыына түҥнэри да эргийэр түгэннэрэ баарын ким мэлдьэһиэй. Ол эрээри бу сырыыга, Петр Егорович курдук аһаҕас, үөрүнньэҥ майгылаах үлэһит, бэриниилээх кэргэнин кэннэ үлэтинэн эрэ үлүһүйбүт улахан учуонай киһиэхэ, төрүөт биэриэх айылаах, туох да дьиэгэ суоҕа эбээт.
Бука бары, профессорга киирэ-тахса куруук сылдьар буоланнар, Маргону бэркэ билэллэрэ, ыалдьытымсаҕын, асчытын, дьиэтин-уотун олус ыраастык уонна аныгылыы, киһи сэргиир гына ураты баҕайытык хомуйа тутарын сэҥээрэллэрэ. Өй-санаа да мааны дьахтара, дьахтары кытта дьахтар, эр киһини кытта эр киһи курдук буолааччы. Кини тосту-туора тугу эмэ гыммыта хаһан да иһиллибэтэ. Ол иһин саныыллара, бэйэтэ учуонай буолуохтаах дьахтар барахсан туохха эрэ олуттаран, хаалан хааллаҕа диэн быһа тойоннууллара.
Арай биирдэ эрэ Петр Егорович итинник сабаҕалааһыннар умайар «уоттарыгар арыыны кутан» эбэн биэрбиттээх. Ол Аармыйа күнүн саҕана этэ, быһыыта. Бука бары чөкө мустан эр дьоннорун айхаллыыр ааттарыгар харда тылы куолутунан кини ылбыта уонна даамаларга кэмпилимиэн киэнэ эриэккэһин этэн-тыынан барбыта. Онно таарыччы саҥа аллайбыта: «Дьахтар сүҥкэн кыахтаах. Мин Маргошабын кинигэтэ суруй диэн үүйэ-хаайа тутарбын буолуммата баар ээ… Онон, кыргыттар уонна даамалар! Эр киһи ситиһии баар буолуон сүрэҕинэн да таайааччы, эһиги биһигини мэлдьи истэр буолуҥ диэн этиэх кэриҥнээхпин!» – диэбитигэр, хайҕаммыттар үөрэ түспүттэрэ, этиллибит тыл дьиҥ иһин дириҥэтэн хасыһан, тутуһан туран ырыта барбатахтара…
– Били…