epruwetka (daw., z fr.) – probówka. [przypis edytorski]
164
eglantyna (z fr.) – dzika różyczka. [przypis edytorski]
165
hekatomba (z gr.) – w staroż. Grecji ofiara składana bogom ze stu wołów; dziś także przen.: poświęcenie lub zagłada bardzo wielu ludzi. [przypis edytorski]
166
limuzyńska porcelana – porcelana z miasta Limoges w zach. Francji. [przypis edytorski]
167
berżerka – niski i szeroki fotel z wyściełanym, pełnym oparciem i siedzeniem, na którym kładziono poduszkę. [przypis edytorski]
168
nankinowy – wykonany z nankinu, tj. gęstego płótna bawełnianego, przeważnie o barwie płowożółtej, z którego od XIX w. wykonywano bieliznę i męskie spodnie. [przypis edytorski]
169
poemat „Święty Jan na Patmos” jest może zanadto biblijny, aby go czytać wobec ludzi mało obeznanych z poezją apokaliptyczną – Jan z Patmos (wyspa na M. Egejskim) jest autorem biblijnego Objawienia św. Jana (Apokalipsy); w tradycji chrześcijańskiej utożsamia się go z Janem Ewangelistą. [przypis edytorski]
170
Rafael Santi (1483–1520) – włoski malarz, rysownik, architekt, jeden z najważniejszych twórców późnego renesansu. [przypis edytorski]
171
interlokutor (z łac.) – rozmówca. [przypis edytorski]
172
Sfinks (mit. gr.) – skrzydlaty potwór o głowie kobiety i tułowiu lwa, zadający zagadki i pożerający tych, co nie umieli na nie odpowiedzieć; symbol tajemniczości, przenośnie: zagadkowa istota. [przypis edytorski]
173
pantalony (z fr., daw.) – dziś: spodnie. [przypis edytorski]
Buonaparte – prawdziwe brzmienie nazwiska cesarza Napoleona Bonapartego, który urodził się na Korsyce w szlacheckiej rodzinie pochodzenia włoskiego i zmienił nazwisko w wieku 27 lat; pierwotne brzmienie było używane przez jego wrogów dla wyrażenia pogardy dla obcego, który koronował się na władcę Francji. [przypis edytorski]
177
kamea (z wł.) – ozdoba z kamienia szlachetnego lub półszlachetnego z płaskorzeźbą. [przypis edytorski]
178
wielki wikariusz – tu: generalny wikariusz, duchowny wyznaczony przez biskupa diecezjalnego do pomocy w zarządzaniu całą diecezją jako jego pełnomocnik. [przypis edytorski]
179
Legia Honorowa – najwyższy order francuski, ustanowiony przez Napoleona I w 1802 r. [przypis edytorski]
180
niepodobieństwo (daw.) – coś niemożliwego a. nieprawdopodobnego. [przypis edytorski]
181
Cyceron, właśc. Marcus Tullius Cicero (106–43 p.n.e.) – najwybitniejszy mówca rzymski, filozof, polityk, pisarz. [przypis edytorski]
182
solfedżio, częściej: solfeż (z wł. solfeggio) – czytanie nut głosem, podstawowe ćwiczenie w nauce śpiewu. [przypis edytorski]
kompars (daw., z fr.) – aktor występujący w roli drugoplanowej, statysta. [przypis edytorski]
186
myśliwiec (daw.) – myśliwy. [przypis edytorski]
187
zazdrosny jak Maur – odniesienie do postaci Maura Otella, tytułowego bohatera sztuki Szekspira, który powodowany obsesyjną zazdrością udusił swoją żonę, Desdemonę; Maurowie to europejska nazwa na określenie muzułmańskich mieszkańców Płw. Iberyjskiego i płn.-zach. Afryki, z pochodzenia w większości Berberów (rdzennych mieszkańców Afryki Płn.). [przypis edytorski]
188
kibić (daw.) – talia. [przypis edytorski]
189
stadło (daw.) – małżeństwo, związek małżeński; para małżeńska. [przypis edytorski]
190
dandys – mężczyzna przesadnie zwracający uwagę na strój i formy towarzyskie. [przypis edytorski]
191
dzieciństwo (daw.) – dziś: dziecinada; postępowanie dziecinne, właściwe dzieciom, a nie dojrzałym ludziom. [przypis edytorski]
192
factotum (łac. fac totum: rób wszystko) – zaufana osoba, wypełniająca wszelkie polecenia. [przypis edytorski]
193
fontaź (z fr.) – fantazyjna, luźna kokarda noszona pod szyją przez mężczyzn, rodzaj dawnego krawata. [przypis edytorski]
194
Rossini, Gioachino Antonio (1792–1868) – włoski kompozytor operowy. [przypis edytorski]
szwajcar (daw.) – umundurowany sługa kościelny pilnujący porządku podczas nabożeństw i procesji. [przypis edytorski]
197
whist (ang.) – milczenie [w XVII w. w Anglii karciana gra w wista była znana jako whisk, od czasownika znaczącego: machnąć, śmignąć, później nazwa uległa zmianie, zapewne pod wpływem wykrzyknienia whist: cicho, cisza; red. WL]. [przypis tłumacza]
198
buduar – pokój pani domu służący do odpoczynku. [przypis edytorski]
199
okiść – zamarznięty śnieg zwieszający się z gałęzi. [przypis edytorski]
200
ócz (daw.) – dziś popr. forma D. l.mn: oczu. [przypis edytorski]
201
Malwina, Fingal – bohaterowie epickich, rzekomo starożytnych poematów celtyckich Pieśni Osjana, opublikowanych w 1760 przez Jamesa Macphersona jako tłumaczenie z języka gaelickiego; mimo że w 1805 starożytny epos okazał się falsyfikatem, a rzekomy tłumacz autorem, tekst zyskał ogromną popularność w dobie romantyzmu i był tłumaczony na liczne języki w całej Europie. [przypis edytorski]
którym mówiono w zachodniej części Alzacji, w pobliżu granicy z Niemcami, obecnie zanikający; także: osoba z tego regionu. [przypis edytorski]
