geskors nie. Net tydelik. Met helse waarskuwings. Maar dis erg genoeg. En dis hoekom ek nou bietjie van ’n blaaskans vat.
Nou soos ek gesê het, sit almal op die oomblik in die skool. Behalwe natuurlik ek, want ek mag eers teruggaan wanneer ek my wilde gedrag laat staan het en iets gedoen het omtrent hierdie swart boskaas.
Ek stap suutjies by Wayne se kamer verby, maar loop my in ’n versameling windklingels vas toe ek die agterdeur toetrek. Verdomp.
Ek los die deur oop. Ons sluit nie deure hier rond nie. Ek strompel teen die helling langs die huis af en laat rammel die hek agter my toe. Dan loer ek oor my skouer. Jissie, ek hoop regtig ek het hom nie wakker gemaak nie.
Die dennebome voor ons huis staan doodstil. Hulle gee ’n reuk af wat ek net as donkergroen en vars kan beskryf. Selfs al is ek nie mal daaroor om in hierdie huis op hierdie dorp te woon nie, laat dié geur my tuis voel, asof ek hier móét wees. En dis vreemd, want dis glad nie eens ’n Karooreuk nie. Ek ruik dit elke keer wanneer ek my venster oopstoot. Laas nag het ek Wayne se venster vir hom oopgemaak sodat hy ook kon ruik.
Ons huis staan aan die bopunt van Rothmanstraat. Soos die meeste huise hier rond is hy baie oud. Ouer as ’n honderd. En soos die meeste huise hier rond is hy wit geverf met groot houtskuifraamvensters (ook wit) en donkergroen hortjies. Ek noem dit navy-groen, en die mense wat my ken, verstaan.
Die huis sit op ’n helling. Daarom is daar ’n sementtrap wat van die stoep met sy wit-en-groen veranda afloop.
Die straat vat ’n draai tot waar hy in Cradockstraat inloop, naby die ou openbare swembad met sy groot groen hekke en wit pleisterswaan op die boog daarbo. Dit was eenkeer in ’n fliek, wragtig, ’n Hollywoodfliek, as jy dit kan glo. Die hele dorp was die fliek vol, maar wat ek die beste onthou, is die stuk waar Hilary Swank haarself teen die muur ophys. Sy’t ’n kort swart rompie aangehad, plus fantastiese swart skoene, wat sy moes uitskop. Sy’t ’n prokureur gespeel, en haar kliënt was daai dag in die swembad. Ek dink hulle moes spesiaal water intap daarvoor.
Ek het ’n frokkie en kuitlengte jeans van Mr Price aan, maar ek dink ’n kortbroek sou beter gewees het. Goeie hel, die son is nog nie eers halfpad in die lug op nie, maar hy probeer my al klaar droogsuig. Dis omdat dit einde Februarie is. Volgende maand dié tyd lyk dinge effens beter, en oor nog twee maande blaas ons in die oggendkoue spookasem uit.
Ek stap weg van die swembad af, dorp se kant toe. Suster Jones is waarskynlik al op pad, en ek’s nie lus vir haar besoek nie.
My voete knars oor die oranje dennenaalde wat die stowwerige sypaadjie vol lê. Ek stap en ek dink.
Dié boom waarmee hulle my gevang het . . . ek kon dit sommer net gekry het. Dit was nie nodig vir steel nie. My ma sou in haar noppies gewees het om dit aan my uit te deel, maar as dit van haar af gekom het, sou ek dit nooit gevat het nie. Sy rook baie; vra my om saam te rook. Watse soort ma doen dit? Ek wens sy was soos ander ma’s wat staan en bredies kook, of haar kinders rondry met River Trader-jeans en poolstoftops aan. Maar nee, sy lê in die huis rond, toegevou in pienk en oranje serpe of swart poncho’s met lang fraiings. En al wat sy ooit doen, is rook. Behalwe die kere, nou en dan, dat sy goed met verf besmeer.
Af en toe kry sy dit in haar kop om ander mense ook te leer om dit te doen. Die verwery, meen ek, nie die rokery nie. Dis ook maar goed, want die kontant wat haar kunslesse inbring, is nie te versmaai nie. Anders moet ons maar sien kom klaar met die geld wat my pa stuur, en dis nie veel nie.
My ma drink baie kamilletee. Sy sê dis vir haar senuwees. Sy kan nie sonder ’n koppie tee of ’n glas sap in haar hand klaarkom nie. (Net nie koffie nie, “dis sleg vir senuwees”.) Dit maak dat sy ten minste elke uur badkamer toe moet draf. Ek wonder of sy nie nog haar niere gaan verdrink nie. In elk geval, dis die klankbaan van ons huis. Spoel, spoel, spoel. Die hele nag deur.
Voorheen was dit drank. Ek dink dis hoekom my pa gewaai het – een van die redes, in elk geval. Maar op die ou end het sy dit reggekry om op te hou. Dit was ná Wayne haar deur die gesig geklap het. Moerse klap, daai slag. Wayne is my broer, en ek moet byvoeg, hy slaan nooit aan enigeen nie. Net daai een keer, nadat Ma tydens die kultuuraand by ons skool op die verhoog gestrompel het. Twee meisies was besig om “I know him so well” te sing, wat blykbaar uit een of ander musiekblyspel kom. Hulle sê dit was ’n groot treffer in die tagtigs. In elk geval, daar gryp Ma toe die mikrofoon by Cindy Havenga. Dié se mond val oop en haar oë rek dat sy soos ’n spook lyk. Ek het hard probeer om myself onsigbaar te maak, maar hier binne my was iets aan die gloei, want op daai stadium was Cindy die tierste teef op skool, en boonop het sy ’n stem soos ’n elektriese saag. Maar omdat sy so voor op die wa is, het sy altyd die hoofrol in die skoolrevue losgeslaan.
Nou in elk geval, Ma begin toe in die mikrofoon kweel: “Wasn’t it good? Oh, so good, wasn’t he fine, oh, so fine, isn’t it madness, he can’t be mine,” in ’n poging om tegelyk Svetlana en Florence (die twee karakters in die duet) te wees.
Die meisie wat die klavierbegeleiding gedoen het, het sommer vinniger en vinniger begin speel, en Elainé Els, wat nog met haar mikrofoon in haar hand gestaan het, het al harder gesing, want die kultuuraand was vir haar ’n oudisie, nes vir ou Cindy. Hulle’t so gemaak: kry plek op die program en staan voor by die kultuuraande sodat die hoof van die dramavereniging hulle kon raaksien.
Wel, die skoolhoof het gewag vir die liedjie om klaar te kry. Toe vat hy Ma aan die arm daar weg. Mevrou Tuff, die noodhulpinstrukteur, is daar uit met haar.
Toe ons by die huis kom, het Wayne aan die huil gegaan, wat baie ongewoon was vir hom. En toe bliksem hy vir Ma, one time, wat ek ook nog nooit gesien het nie. Dit was nie eers so hard nie, maar sy’t omgeval, en op die ou end was al drie van ons op die vloer, snot en trane. Daarna is ons ’n maand lank in die koshuis gestop, en toe Ma terugkom en ons kom haal, het sy net kruietee en Appletiser gedrink.
Ek kry so ’n steekpyn in my hart wanneer ek aan Wayne dink. Maar die gedagte aan daai wenkbroue laat my glimlag. Hy lyk of hy Jack Nicholson se liefdeskind kon wees. Verbeel jou ’n jong weergawe van ou Jack, met donker hare, helderblou oë en daai baie spesifieke wenkbroue.
Hy lyk nie meer so nie. Vandat hy terug is van Joburg af, is sy wange so hol soos die dood self. Die dood wat vir Wayne wag. Ons weet almal. Die dokters sê daar’s niks wat hulle kan doen nie. Hy’t te lank gewag. Daar’s pille wat jy kan vat as jy dit vroeg vang, maar laat die ding sy gang gaan en dit vreet jou op.
Ma wil nie hê mense moet weet nie, nou vertel sy hulle dis kanker. Sy sê mense het snaakse idees, en sy wil nie hê hulle moet simpel wees teenoor my by die skool nie. Of my behandel of ek die pes het nie.
Te laat.
Niemand weet eintlik die waarheid nie, maar ek het in elk geval nooit ingepas by die skool nie. Ek’s net nie soos die res van hulle nie. Soos, byvoorbeeld, ek hou nie eers van MXit nie. Watter ander veertienjarige kan dit sê? Nee, my selfoon is vir versiering meer as enigiets anders. Ek het hom met Hello Kitty-plakkers en goue sterre en goed beplak, wat eintlik veronderstel is om teen dié tyd benede my te wees, maar ek gee tog nie om nie.
Die hele selfoon-ding gaan maar net daaroor dat ek verkies om te lees of my eie ding te doen. Wie wil nou heeltyd aan ’n skerm vasgegom wees?
Dit laat my dink: die een ding wat ek van skool mis, is die Afrikaans-klas. Selfs Engels. Ek het altyd deurgeklits soos ’n vis, en die onnie het glad van my gehou. Dit was heeltemal anders as wiskunde, wat ek glad nie mis nie. Die probleem was: in wiskunde kon ek altyd voel hoe my brein in lood verander. Of ander kere was dit die teenoorgestelde probleem. My kop het heeltemal weggevlieg, by die venster uit en hoog bo-oor die skool, oor Spandauskop, tot hy dartel deur Tandjiesberg se holtes, deur die
