daar die harde grond te kloof
met die Daad – ploegskaar van ons Geloof!
II Klein simbool (1958)
Prosaverse
Opdrag
Vir Julia
1. Ek sit hier half doelloos
1.
Ek sit hier half doelloos in ’n park. Die lente is besig om by die bome uit te kom. Die lug skuif in wye halwe kringe blou rond op die punte van kerktorinkies, skoorsteentjies en takke duiwe. God sit op die gras met die boomstamme teen sy rug, maar ek kan Hom nie sien nie.
Ek wonder wat ek hier maak. Ek kyk weer na die blomme en hulle reuk en na die geboue en die klanke tussen hulle mure, en na die onsigbare God hier, en skielik dink ek: ek weet wat ek hier doen. Ek is besig om bakstene en blou lug, torings en takke en alles wat ek kan sien, en God, in woorde te probeer vertaal.
Ek gaan nou na my kamer toe terug. Op pad, weet ek, sal ek alreeds twyfel: miskien was ek tog besig om iets anders te doen – om my woorde te probeer vertaal in bakstene en blou lug, torings en takke en God.
2. In die begin het dit niemand opgeval nie
2.
In die begin het dit niemand opgeval nie, alhoewel it moontlik is dat die beeld reeds toe al in die park gestaan het vir almal om te sien.
Op ’n dag, egter, het iemand uit pure leedvermaak aan ’n koerant geskryf: Is daar of is daar nie ’n beeld in die park nie? As daar een is, waarom neem niemand daarvan notisie nie? En as daar nie een is nie, vanwaar my illusie dat daar wel een is?
Iemand anders, wyser, het geantwoord: Laat ons versigtig wees.
Die kreet van die eerste skrywer is egter opgeneem, sodat dit nie lank was voordat die beeld stewig in die park gestaan het nie, of liewer voordat almal vas geglo het dat dit van die vroegste begin af daar was en dat hulle nooit aan die feit getwyfel het nie.
Toe die kinders met verbaasde uitroepe voor die nuwigheid kom staan het: Haai! Wat is dit? Waar kom dit vandaan? het die grootmense hulle meerderwaardig betig: Onoplettende kinders!
Die beeld het ’n groot skaduwee gegooi. Dít veral was besonder aangenaam.
In die pouses tussen hulle werkure het die mense gestroom om in die skaduwee te kom. Waarom het ons ons so lank deur die son laat verbrand? Waarom het ons nie vroeër hier kom sit nie, het hulle, tussen die genot van die koelte deur, gewonder.
En as die fluite geblaas het, wat die teken vir hulle was om weer in te val, het hulle traag uit die koelte gekom. Selfs van die drumpels van hulle werksplekke af het hulle teruggekyk na die skaduwee rondom die beeld.
*
Toe het hulle een oggend opgestaan en die katastrofe in die park gesien. Dit het gelyk asof die beeld langs sy voetstuk lê soos ’n gevelde boom.
Die boodskap het rondgegaan: Ons beeld is geskend. God! Die skade moet herstel word voordat die son opkom.
Toe het hulle die groot man in die park gewaar. Hulle het verstom teruggedeins voor die swyende gestalte.
Met kloppende harte vol wrewel en vrees het hulle om sy bene gestaan.
Die son het opgekom en stadig begin styg.
Hulle het begin fluister: Dis hy wat dit gedoen het.
Uiteindelik het ’n paar met meer vermetelheid as die ander die swyende figuur probeer storm. ’n Groot lawaai het losgebars soos almal waansinnig gevolg het. Selfs die kinders het om sy bene begin maal soos op ’n nuwe mallemeule.
Geeneen van hulle het gesien hoe hy buk en die beeld optel nie. Hy het die afgod hoog bokant hulle koppe opgelig, te hoog vir hulle om te sien wat gebeur, selfs al sou hulle opkyk. Toe laat hy dit oor hulle los . . .
12. Die dwaas sê in sy hart
12.
Die dwaas sê in sy hart daar is geen God. En ook: Ek ken myself. En dat dít goed is en dát kwaad. Hy trek alle dinge in sirkels vas en praat van: Ek, die goeie, die kwade, vryheid, reg en menslike waarde. En soms het hy die vermetelheid om te praat van: God.
20. Al sou hierdie land myne wees
20.
Al sou hierdie land myne wees, en al sy rykdom, maar die liefde ontbreek my, dan is hierdie land myne net met sy armoede.
Al sou hierdie land myne wees, en al sy godsdiens, maar die liefde ontbreek my, dan is hierdie land myne sonder God.
En al sou ek hierdie land myne maak deur toegewydheid, maar die liefde ontbreek my, dan is hierdie land myne deur my tevergeefse dade.
Liefde is nie haat nie en haat word nie deur woorde liefde nie.Want die liefde bedek alles behalwe die liefde en die haat.
*
Toe ek ’n kind was het ek gehaat soos ’n kind, maar noudat ek ’n man is het ek lief soos ’n kind.
As daar nou swart en bruin en wit bly, is die grootste hiervan vir my die liefde.
Opdrag
Vir Jannie
wat alreeds lag:
Laat dié vermoë vir jou
’n skild word teen
die bitterheid.
Motto
Die muur sal val.
Sing tot die laaste dag!
Kô, lat ons sing
Vrinne
lat ons die Bybel oepeslaan
en lat ons daaryt lies –
o Allahoegste Gies
lat hierie woorde na onse harte gaan! –
yt die twiere boek van Mosas
yt die Exoras
yt die viere hoefstuk die ee’ste en die twiere verse –
o God
maak vi’ ons lig moet hierie woorde soes moet kerse! –
toe antwoord Mosas en hy sê: ma’ wat
as hulle my nie glo, nie aan my woorde vat
as
