Die Pikkewouters van Amper-Stamperland
Marié Heese
Vir my kinders
Fritz, Adré en Andries
1. Besoek aan die Feeks
Eendag, lank, lank gelede, het daar in ’n ver land twee Pikkewouters gewoon. ’n Pikkewouter lyk amper soos ’n kabouter, maar ook ’n bietjie soos ’n pikkewyn. Die land waar hulle gewoon het se naam was Amper-Stamperland. Dinge daar is amper soos in hierdie land, maar nie heeltemal nie.
Hierdie twee Pikkewouters – hulle name was Pikketoos en Pokkelwyn – het saam in ’n huisie aan die rand van ’n groot meer gewoon. Dit was maar ’n klein huisie, want Pikkewouters is nie baie groot nie. Die rietdak was amper heeltemal toe onder die takke van ’n yslike wilderoosboom; elke somer was dit belaai met die fynste wit bloeisels, soos bolle-bolle seeskuim wat heerlik soet ruik.
Vroeg een môre sit Pikketoos op die stoep van die huisie en smul aan ’n vet toebroodjie, dik gesmeer met appelmoenkonfyt. Vinkvinkies gesels vriendelik in die wilderoosboom, die water van die meer lê blinkelinkend in die môreson en die lug is tintelfris soos borreltjies-koeldrank, maar Pikketoos weet niks daarvan nie. Sy voel vanmôre sommer omgekarring.
Pokkelwyn kom al rekkende-strekkende uitgestap. “Wat gaan ons vandag maak?” vra hy, terwyl hy ’n appelmoentoebroodjie van Pikketoos se bord af gaps.
Pikketoos kyk hom vies aan. “Seker maar wat ons elke dag maak,” sê sy nors. “Slakkelange vang.”
“Ja,” sê Pokkelwyn, “dis verskriklik soos die nare goed in die laaste tyd ons groente en vrugte opvreet. Ons sal naderhand niks meer vir die mark oorhê nie.”
“Die mark!” sê Pikketoos. “Ons self sal van die honger vergaan. Die slakkelange vreet die laaste tamartjie en appelmoen dat daar net die omgedopte skille van oorbly.”
“Ja, dis ’n skade,” sê Pokkelwyn mismoedig.
“O,” sê Pikketoos, “ek is al so moeg vir die gesukkel. Kan ons nie ’n plan maak nie? Miskien moet ons hier wegtrek. Dalk is daar êrens ’n plek waar daar nie slakkelange is nie.”
Pokkelwyn dink diep. Hy is self al moedeloos en sy rug is half af van al die buk-en-soek onder die tamartjie-bosse.
“Ek weet nie van so ’n plek nie,” sê hy naderhand. “As ons van een wis, kon ons sowaar getrek het. Ek kan dit ook nie meer hou nie.”
Skielik kry Pikketoos ’n idee. “Ons moet die Feeks gaan besoek,” roep sy uit. “Die Feeks sal weet!”
Pokkelwyn word bleek. Hy is maar bangerig vir die Feeks vandat sy eendag sy fiets in ’n brakkevarkie omgetower het toe hy haar wou koggel. Hy het nog nooit vergeet hoedat die brakkevarkie met hom op loop gesit het nie. Van toe af is hy baie, baie versigtig vir die Feeks. Maar hy wil nie vir Pikketoos laat agterkom dat hy bang is nie. Hy gee ’n paar droë slukke. “Goed,” sê hy dan. “Ons gaan besoek die Feeks. Maar ons gaan sáám.”
Pikketoos stem in. Sy is hoeka verveeld, en ’n rit in die pedonkiekar sal lekker wees.
Pokkelwyn gaan die kar haal, en nadat hy die pedonkie ingespan het, spring hy aan die een kant in en Pikketoos aan die ander kant, en daar trek die kar met die pedonkie vooraan – hoog-trap-kappitie-kap, op-skop-galoppitie-lop – teen ’n stywe pas in die pad af. Hulle skop so baie stof op dat die likke- dissies wat in die klippers langs die pad woon, nog tot laataand daarvan nies.
Aan Pokkelwyn se kant lê die kar ’n bietjie laer op sy vere, want Pikketoos is heelwat ligter as hy. Pokkelwyn is, om die waarheid te sê, bietjie van ’n plompel-dompel, veral as ’n mens hom van agter af bekyk.
Dis ’n heerlike dag, ’n dag vir lê en niks doen onder die wilderoosboom; dis ’n blommetjies-pluk-dag, miskien selfs ’n entjie-langs-die-pad-stap-dag (net ’n kort entjie; Pokkelwyn is nie ’n stapper nie). Maar dis nie ’n kuier-by-die-Feeks-dag nie. Dit voel Pokkelwyn al hoe sterker aan, hoe verder hulle ry.
Hulle steur hulle te veel aan die ou slakkelange – dis nie regtig so erg nie. Is dit dan nou nodig om te gaan moeilikheid soek! Hoe nader hulle aan die Feeks se pondok kom, hoe meer voel Pokkelwyn se maag asof hy ’n slegte appelmoen geëet het.
Langs hom wip Pikketoos skielik op en af op die bankie. “Dink net hoe lekker,” sê sy, “as ons van die ellendige slakkelange ontslae kan raak!” Sy lyk só gelukkig, net van die dink daaraan, dat Pokkelwyn te jammer is om te sê hy wil nie meer gaan nie. Buitendien, dink hy by homself, Pikkewouters is taai, en hy gaan hom nie laat jelliebene skrik van ’n simpele ou Feeks nie.
Sodat hy nie moet moed verloor nie, begin Pokkelwyn sommer die ou Pikkewouter-aanstapliedjie sing:
“O, ek is ’n Pikkewouter,
En al word ek al hoe outer,
En die wêreld al hoe kouter,
op ’n dag soos vandag
Staan ek op en ek lag
En ek sing en ek spring en ek klouter!”
Hierdie liedjie laat altyd vir Pokkelwyn baie dapper voel, hoewel hy gewoonlik net sing, en die spring- en kloutergedeeltes aan Pikketoos oorlaat.
Net toe rammel hulle om ’n draai en daar onder ’n doringboom gewaar hulle die Feeks se pondok. Op daardie oomblik gaan die pedonkie botstil staan in die middel van die pad – viervoet steek hy vas in die stof. Pikketoos se hoed gly af tot op haar neus, en as Pokkelwyn nie baie skielik aan die bankie vasgeklou het nie, sou hy sowaar op die pedonkie se rug beland het. Hy sê ’n baie lelike woord. Hard klap hy met die leisels op die pedonkie se rug. Pikketoos praat mooi aan sy linkersy. Al wat ry, is die pedonkiekar.
Pokkelwyn klim af en probeer die pedonkie van voor af lei, maar nee. Hy vervies hom naderhand. “Ag wat,” sê hy, “pedonkies is onnosel, dis al. Ons sal maar moet stap.”
Hand in hand stap die twee nader, taamlik versigtig. Die Feeks se pondok is klein, nogal netjies, maar vreeslik toegegroei van die plante. En dis nie mooi plante nie, niks wilderose, katjieliefies of bloeiselbekkies nie. Nee, al wat daar groei, is die grote doringboom en bosse-bosse krapranke.
Pokkelwyn voel nou glad nie meer so dapper nie. Hy het gedink hulle sal al singende met ’n vaart tot vlak voor die Feeks se pondok ry, en dan sal hy vinnig afspring en hard op die deur klop om te wys dat hulle nie bang is nie. Maar hy het nie met die ellendige pedonkie rekening gehou nie, en nou moet hy voetslaan soos ’n brakkevark met ’n seer poot.
Meteens kry Pokkelwyn die gevoel dat iemand hom beloer. Hy kyk na die klein, toe venstertjies van die Feeks se pondok waar hulle soos kwaai oë agter die donker blare van die kraprank uitloer. In die skemerte agter die glas gewaar hy die bleek gesig van die Feeks! Wie weet hoe lank hou sy hulle al dop? Sy het seker gesien hoe die pedonkie met hulle gaan staan het. Dit lyk asof sy vir hulle lag.
Pokkelwyn word sommer boos by die gedagte dat die Feeks vir hom, een van die taai Pikkewouters, kan staan en lag. Hy maak vuis en hamer eintlik teen die pondok se deur.
Só skielik vlieg dit oop dat hy hik soos hy skrik. Hoe het die Feeks so vinnig van die venster af by die deur gekom? Hy het
