is al wat hy het. Hy kou aan die pen se agterkant, teug weer aan die koffie, sit die pen neer, leun terug, maak sy oë toe.
Dit was nie so erg nie. Hy kon Nagel uitsluit.
Hy luister na die musiek.
Hy sien die groot vragmotors van die pad af, net voor die Polkadraaikruising. MMV in groot, oordadige donkerpers letters, met ’n pyl daardeur om spoed aan te dui. Hy draai af en ry deur die poele reënwater en modder na die geboutjie waarop staan Kantoor/Ontvangs. Die wolkbank hang donker en laag. Dit gaan netnou weer reën. Hy klim uit. Die wind is vandag nog kouer. Seker gesneeu op die berge.
Daar is ’n vrou agter ’n rekenaar, besig om oor die foon te praat.
“Die trok moes al daar gewees het, Dennis. Hulle is op tyd hier weg, maar jy weet hoe dit is by die tonnel. Of ’n blerrie spiedkop het hom weer …”
Sy glimlag vir Van Heerden. Sy is blond en oorgewig en op haar voortande is ’n strepie van die bloedrooi lipstiffie. Sy luister ’n oomblik, praat dan weer. “Okay, Dennis, bel my as hy teen twaalfuur nog nie daar is nie. Okay, bye.”
Sy wend haar na Van Heerden. “Het jy in ’n deur vasgeloop of het haar man vroeg by die huis gekom?”
“Is Manie hier?”
“As hy is, sal ek vreeslik bekommerd wees.” Sy maak haar oë groot en rol dit na die dak.
Hy wag.
“Manie was my skoonpa, skattebol. Al drie jaar in die graf, bless his soul. Jy soek my man – Danie. Of is dit iets waarmee ék kan help?” Die suggestie dun, soos ’n ou gewoonte.
“Ek ondersoek die moord op Jan Smit. Ek wil met iemand praat wat hom geken het.”
Sy kyk hom op en af. “Jy lyk te maer vir ’n polisieman.” Dan draai sy om en skree deur die oop deur na agter. “Danieeeee …” Dan weer na Van Heerden. “Het julle al iets gekry?”
“Nee, ek is nie …”
“Wat?” sê Danie Meiring as hy ingestap kom, ietwat ergerlik, sien dan vir Van Heerden.
“Polisie,” sê die vrou en wys met ’n rooinael-vinger na hom. “Dis oor Jan Smit.”
Die man is kort en fris, die dik nek wat by ’n skoon oorpak se kraag uitbeur. Hy steek sy hand uit. “Meiring.”
“Van Heerden. Ek sou graag ’n paar vrae wou vra.”
“Het daai vet Soutpiel aangejaag?” Die klein ogies sit naby aan mekaar, onder ’n aggressiewe frons.
Van Heerden kry nie die kloutjie by die oor nie.
“Die Engelse poot. O’Hagan, of iets. Kon hy niks uitrig nie?”
Die lig gaan op. “O’Grady?”
“Dis hy.”
“Ek is nie van die Polisie nie. Dit is ’n private ondersoek namens sy vriendin, juffrou Van As.”
“O.”
“Hoe goed het jy hom geken?”
“Vrotterig.”
“Watter soort kontak het julle gehad?”
“Eintlik niks. Hulle het die orders deurgefaks na Valerie toe en ek het elke Krismis ’n bottel whisky by sy winkel gaan aflewer. Nie eers tee gekry nie. Hy was nie eintlik ’n babbelbek nie.”
“Hoe lank het julle besigheid gedoen?”
“Ek weet nie. Valerie?”
Die vrou het die gesprek aandagtig gevolg. “O, al jare. Baie jare. Hy was lank ’n kliënt van Pa Manie.”
“Vyf jaar? Tien?”
“Ja, tien, maklik. Miskien meer.”
“Jy hou nie rekords nie?”
“Nie van só lank terug nie.”
“Was daar enigiets aan sy besigheid wat soms eienaardig was?”
“Die Soutpiel het ook gevra,” sê Danie Meiring. “Wou weet of Smit nie dalk dagga in sy ou kaste gesmokkel het nie. Of klippies. Maar hoe sal ons weet? Ons laai en laat waai – dis ons besigheid.”
“Enige gereelde kliënte of bestemmings?”
“Nee, dit was rond en bont met die gaan haal. En die aflewering ook, behalwe vir die groot antiekwinkels in Durban en die Transvaal.”
“Hoe het hy betaal?”
“Hoe bedoel jy?”
“Per tjek? Kontant?”
“Maandelikse rekening per tjek,” sê Valerie Meiring.
“Wat de fok het dit met die prys van eiers uit te waai?” vra haar man.
Hy hou sy stem kalm. “Daar was dalk Amerikaanse dollars in sy kluis.”
“Fok,” sê Meiring.
“Was sy betalings op datum? Gereeld?”
“Altyd,” sê Valerie. “As almal maar só betaal het.”
Van Heerden sug. “Dankie,” sê hy en stap deur toe.
Hy staan lank in die navrae-ry by Binnelandse Sake se kantoor in Bellville, tot dit sy beurt is en die bruin vrou moeg opkyk om sy versoek aan te hoor. Hy sê hy is van die prokureursfirma Beneke, Olivier en Vennote. Hy het dringend ’n volledige geboorteregister nodig van Johannes Jacobus Smit, identiteitsnommer …
“Jy moet R30 betaal by toonbank C en die vorm invul, meneer. Dit neem ses tot agt weke voor dit van Pretoria af kom.”
“Ek het nie ses weke nie. Die Meester van die Hooggeregshof sit oor ses dae oor Smit se testament.”
“Spesiale gevalle is op die tweede verdieping, meneer. Hulle moet vertoë rig as jy dit vinniger wil hê. Kamer 209.”
“Maar dit kan gedoen word?”
“As dit ’n spesiale geval is.”
“Dankie.”
Hy vul die vorm in, staan vir 45 minute in die tou by toonbank C, betaal die R30 en stap met die kwitansie en die vorm die trappe op na die tweede verdieping. Daar is ’n swart man agter die lessenaar van kamer 209. Sy lessenaar is vol leggers, in netjiese stapels.
“Kan ek help?” Hoopvol dat die antwoord “nee” sal wees. Hy vertel die storie.
“Mmm,” sê die man.
Van Heerden wag.
“Pretoria is baie besig,” sê die man.
“Dit
