en neem ’n blitsbesluit. Hy gryp sy handdoek en loop stort toe. Hy kry Jeanne op die trapportaal en sy gooi haar hande verskrik in die lig.
“Mais non!” roep sy uit. “Madame . . . !”
“Madame se voet!” val Pietman haar glimlaggend in die rede. “Ek staan nou op en as ek my aangetrek het, gaan ek iewers iets eet. Regte kos, Jeanne!”
Sy staar hom onbegrypend agterna en draf toe haastig trapaf.
En ’n halfuur later loop Pietman ál met die Rue Saint Honoré langs na die Charcuterie Gargantua. In die groot snoepwinkel koop hy al die bestanddele vir ’n droompiekniek: subtiel gegeurde patee en twee bakkies slaai; ’n vars brood en kaas met ’n “vin ordinaire”. Toe loop hy na die nabygeleë Tuileries. Daar is wip in sy stap en die vrieskoue lug trek soos vonkelwyn deur sy bloed.
Op ’n leë bankie naby ’n standbeeld met absoluut goddelike kurwes, gaan hy sit. Hy verkyk hom aan die klipgodin en hy eet sonder ophou. Toe die laaste lekseltjie verdwyn het, skud hy die krummels van sy hande af en sit terug.
“So ja, Keppie,” sê hy hardop, “nou’s ek gereed vir die slag. Nou sal jy sien hoe pak ek Surita en daai antie van haar. Van nou af hou ek vakansie soos ek wil, en basta!”
Snaaks genoeg is Keppie tjoepstil. Pietman kan nie eens vaagweg dink wat sy kamermaat hierop sou kon antwoord nie. Dis eers toe hy halfpad terug is na die elegante woonstel in die Rue Saint Honoré dat hy begin vermoed dat Keppie nie nodig het om ’n stuiwertjie in te gooi nie. Dinge sal hul loop neem. Nes ’n klapper met ’n lang lont.
Sy voorgevoel is reg. Toe tante Yvonne binnestap en hom voor die televisie gewaar, spat die vonke. Sy vergeet sommer van die Franse aksent waarmee sy volgens Surita die laaste twintig jaar Afrikaans praat en laat waai volrond in haar moedertaal: “Maar my allawêreld, Pietman! Ek dag jou gô is uit en hier sit jy voor die televisie!”
“My gô is terug,” kondig Pietman koeltjies aan en kom veerkragtig orent, laat sy oog oor die goed geklede vrou gaan en sê sjarmant: “U lyk werklik baie mooi. Is dit die rokkie wat u gister by Dior gekoop het?”
Hy sien hoe die ergernis so effens verdring word deur die vleiwoorde en glimlag innerlik. Soos ou Keppie dikwels beweer: “’n Vrou sal enige ding sluk wat soet genoeg is, my ou!” Maar tante Yvonne wys tog liggies vir hom vinger. “Oppas vir jou, Pietman de Waal! Vanaand gaan ons na ’n restaurant in Montmartre. Sorg dat jy reg is!”
Surita trek vir hom groot oë, blaas vir hom ’n soentjie agter haar tante se rug en sy verset verdamp.
Ha, ha, ha! begin die Keppie-stemmetjie, maar hy smoor dit en knik inskiklik. Restaurant toe sal hy gaan. Dáár is kos! Buitendien, daar is maar min vakansiedae oor. Nog net vier en dan moet hulle terug.
Wonder bo wonder is die tydjie in Montmartre baie genoeglik. Oom François raak spraaksaam oor sy ou studentekwartiere en neem hulle eers na die Sacré Coeur-katedraal met sy koelwit koepels, tóé na die Place du Tertre waar hulle tydsaam die skilders aan ’t werk bewonder, en daarna na La Rue Lepic met sy kleurryke mark.
Moeg en koulik drentel Pietman en Surita agter die grootmense aan na ’n fynproewer-restaurant in dieselfde straat. Maar oom François se geesdrif is aansteeklik. Dis duidelik dat hy op hierdie aand baie ver terugdink aan die jare toe hy as arm student hier in ’n kamertjie in Montmartre gewoon het. Hy steek nadenkend vas voor die ingang van La Pomponnette, skud sy kop.
“Hoe vreemd!” sê hy. “Dáárdie jare het ek talle male verby dié restaurant geloop en gewens dat ek net ’n vars brood kan bekostig. En nou kom ek dikwels hier. Ek is al byna gewoond aan geld.”
Tante Yvonne gee ’n senuagtige keellaggie en haak by hom in. “Maar natuurlik, chéri! En vergeet nou daardie aaklige tyd.”
Die man met sy donker Franse oë kyk haar goedig peinsend aan. “Ma chére Yvonne, dit was nie aaklig nie. Dit was bloot moeilik. Maar kom, die plek se Coq au Vin is onoortreflik.”
Dwarsdeur die aand in die elegante plek met die egte Poulbot-sketse teen die mure en die geur van eg tradisionele disse, bly Pietman aan die woorde dink. Hy kyk met ’n nuwe oog na oom François, sien opeens die diep kepe langs sy mond.
“Vertel my van oom se studentejare,” sê hy en steur hom nie daaraan dat tante Yvonne en Surita gelyktydig hul oë rol en sug nie. En dis inderdaad ’n swaar verhaal. François Druet moes veg om houvas te kry op elke rang van die leer na sukses. Geld was skaars. Geleenthede nog minder. Maar eindelik het hy ’n voet in die deur gekry by ’n argitekfirma en van heel onder af begin.
“Mais non, François! Hoe vervelig tog!” sê tante Yvonne naderhand, maar sy kry net ’n speelse tikkie op die hand van haar lankmoedige eggenoot.
“Ma chérie, dis net omdat jy dit nie geken het nie. Jou familie het nog altyd geld gehad. Julle sal nie weet wat om te doen as dit van julle af weggeneem word nie.”
Dis genoeg om die vrou stil te maak, sien Pietman. Die blote idee is vir haar so vreemd soos ’n laserskyf vir ’n walvis. Niks kliek in haar brein sonder geld nie, dis seker. En dis presies wat Keppie sou gesê het, dink hy, en glimlag innerlik toe die kelner hul bakkies met veerligte vrugtesorbet voor hulle neersit.
“Hoekom lag jy?” vra Surita half geamuseerd, maar toe hy blitsig iets bedink om te verduidelik, verslap haar mooi gesig eensklaps in stomme verbasing. Sy sit oopmond en staar na ’n hoek agterin die restaurant.
“Wat’s dit?” vra Pietman en kyk om. Maar hy sien net die kersverligte gesigte van gaste wat genotvol oor vol borde buig. “Niks,” antwoord Surita stadig, skud toe haar kop ongelowig. “Maar ek kon sweer ek sien vir Keppie.” En voordat hy van sy verstomming kan herstel, verduidelik sy haastig aan tante Yvonne: “Keppie is ’n . . . ’n vriend van Pietman. Eienaardige ou. Nie aan veel gewoond nie.”
“’n Arm student dus,” sê oom François gelykweg en sy vrou se wenkbroue wip in die lug. Dit gee Pietman kans om sy oombliklike ergernis weg te sluk. Surita is aan te véél gewoond! flits dit deur sy kop. By implikasie is dit seker ook wat monsieur François Druet netnou van sy skoonfamilie wou sê . . .
“Keppie is anders as ander mense,” sê Pietman nadruklik en ignoreer die trekkie om Surita se mond. “Hy het klas. Ten spyte van ’n agterstand in die lewe, is hy ongewoon sensitief, skerpsinnig en intellektueel. Daarby weet hy wanneer om stil te bly.”
“Hoe fassinerend,” antwoord tante Yvonne na ’n kort stiltetjie en toe Pietman vinnig opkyk om te sien of sy dalk sarkasties is, vind hy haar uitdrukking heel peinsend en na binne gekeer. Dis byna asof sy nog nooit van so iets gehoor het nie. Oom François sit weer met sy enigmatiese glimlaggie en knipoog fyntjies vir Pietman.
Surita stamp liggies aan hom en sê speels: “Soms vies ek my vir jou as jy so ’n ophef van ou Keppie maak, maar as jy hom so mooi analiseer, raak ek sommer geïnteresseerd.”
“Solank jy my net nie jaloers maak nie!” spot Pietman saam. Maar hy weet in sy diepste bodem dat sy net praatjies maak. Surita hou van pittigheid en poëtiese mooiklanke in ’n gesprek – nie van woorde wat skielik uit die hart kom of ’n in-diepte-konfrontasie nie. Konflik verwar haar. Daarom skeer sy heen oor onderwerpe waaroor hulle dit nie eens is nie.
Daar is net ’n paar sulke onderwerpe, soos sy vriendskap met Keppie, natuurlik, en ook sy onwilligheid om feitlik elke semesternaweek saam met haar na haar ouerhuis naby Brits te gaan. Hulle stry dikwels daaroor. Soms gaan hy maar saam na die paleisagtige huis op die
