“Dink julle nie sy het … is selfmoord nie ’n opsie nie? Jy sê sy’t kuns geswot. Dalk was sy gefrustreerd omdat sy ophou skep het. Omdat sy meer van ’n paper-pusher geword het.”
“Janien was darem meer as dit. Sy was ’n baie talentvolle fotograaf.”
Dit voel asof hy nog iets wil sê.
“Maar?”
“Maar ja, werk was min,” gee hy onwillig toe. “Sy kon troues afneem, sulke goed, maar ’n foto-uitstalling sit nie kos op die tafel nie.”
“So dalk …”
“Nee,” stry hy. “Ek gee nie om wat jy sê nie. Sy’t haar webwerf baie geniet, sy kon nie uitgepraat raak daaroor nie. Mens is nie so opgewonde oor iets en dan neem jy jou eie lewe nie.”
“So selfmoord is uit?”
“Ja. En ek dink ook nie sy het haarself met M99 ingespuit nie.”
“Wat’s dit?”
“Veeartse gebruik dit om diere soos renosters en olifante te verdoof. In sy suiwer vorm is dit dodelik vir mense. Dis nie so maklik om dit wettig in die hande te kry nie, maar jy kan deesdae enigiets op die swartmark koop.”
Ek wil nie hoor nie, maar ek vra tog: “Is die M99 ingespuit voor of ná sy hier in die pan beland het?”
“Dis moeilik om te sê, maar dit lyk asof dit voor die tyd was. Asof sy hier geplaas is toe sy al dood was. Daar is net een stel voetspore wat na en van die pan lei. Nommertiens, en Janien was ’n ses. Daar was bakkiespore ook, maar so baie mense ry bakkies hier, dit kon net sowel Obie s’n gewees het.” Hy keer vinnig: “En nee, dit was nie.”
“As jy so sê.”
Hy kyk weer na die foto. “Hoekom dink jy dit was selfmoord?”
Ek wys hom die twee emails wat ek gekry het, dié van [email protected].
Hy lees dit vinnig, skud sy kop. “Ek het geweet sy was soms ongelukkig, maar ek het nie besef dit was só erg nie.”
“Het sy met jou gepraat?”
“Soms, ja. Haar verhouding met haar ma-hulle was moeilik. Hulle’t gesukkel om haar te verstaan. Hel, ék het gesukkel om haar te verstaan en ek het nog die voordeel gehad dat ek van buite kon kyk. Sy was net so anders as die res van ons. So vreemd en … boheems.”
“Dit maak sin vir my.”
Hy glimlag effens. “Is dit dieselfde met jou ma? Hoe is julle verhouding?”
My familie is die laaste ding waaroor ek wil gesels. “Is jy honderd persent seker dis nie selfmoord nie? Ten spyte van hierdie emails?”
Jaap kry die boodskap. “Sy sou dan die volgende naweek trou, hoekom sou sy selfmoord pleeg? Sy en Henk het klaar huis gekoop in Somerset-Wes.”
Ek onthou Henk se naam van haar WhatsApp-boodskappe. “Henk? Is dit sy volle naam?” Dalk is hý S&M.
Jaap dink lank. “Ek dink dis Henk Joubert van Staden. Hoekom vra jy?”
Ek haal diep asem en vertel hom van Janien se ander emails en haar Snapchat-kontak met S&M.
“S en M? Dis sadisme en masochisme. Pynseks. Waarmee was Janien besig?”
Ek trek my skouers op.
“Kon jy hierdie S&M opspoor? Is dit Henk?”
“Ek het nog nie ’n naam nie, net IP-adresse vir die twee rekenaars, een op ’n plaas en een op die dorp. Ek sal oor ’n rukkie vir jou ’n naam of twee kan gee. Ek moes net een of ander tyd gaan slaap vanoggend.”
“Is dit hier naby?”
“Ja.”
“Maak reg, dan ry ons.”
2
“Jislaaik! Wanneer laas het jy jou kar skoongemaak?”
“Jammer.” Jaap vee die Wimpy-sak van die Corolla se passasiersitplek, bedink hom dan en klim uit. Hy loop om die motor, leun in en tel alles op: wegneemkoffiekoppie, Flake-papiere, leë biltongpakkie. “Dis ’n lang pad tot hier.”
Hy hink huis toe om die rommel weg te gooi, en kom terug. Staan by die kar se deur en steek die pante van sy ligblou hemp, toe onder ’n dik bruin baadjie, in sy chino’s. Die hemp beklemtoon die blou van sy oë. Ek wonder skielik of hy ooit getroud was. Of iemand vir hom gesê het sy oë lyk mooi as hy ’n blou hemp dra.
Ek skud die gedagte af en klim in die motor. Soek na die knoppie om die venster oop te maak.
Jaap sak langs my in die bestuursitplek neer. “Jy moet draai. Ek het nie elektriese vensters nie.”
Hier sit seker nooit iemand langs hom nie. Ek skuif die sitplek terug en draai die stywe, protesterende slinger, glad onder die wolhandskoene waarvan ek die vingerpunte afgeknip het.
Hy blaas in sy hande en trek weg, kyk na die oop venster. “Dis koud. Moet daai ding oop wees?”
“Ja.”
Ek rits my leerbaadjie toe en trek die serp stywer teen my ken. Asem die vars lug in.
Op pad na die hek sien ek ’n groep mense naby ’n enkele groot doringboom staan. ’n Entjie weg staan ’n meganiese skopgraaf. Bo hulle lê die grou wolke laag en vol. Twee kraaie vlieg verby en kras hard, gaan sit op die naaste telefoonpaal soos toeskouers wat kaartjies gekoop het.
Ek draai om om na die toneel te kyk. “Vonnie?”
Jaap sug. “Ja.”
“Is dit die sloot met Janien se goed wat sy wil brandsteek?”
“Ja.”
“Doen sy altyd sulke goed? Dit voel vir my soos iets wat Janien sou gedoen het.”
Jaap kyk verbaas na my. Die Corolla ry al stadiger – nie dat ons ooit vinnig gery het nie. Dan lag hy uit sy maag uit, diep en lank.
3
Ons ry deur ’n tonnel kaal winterbome tot voor ’n roomkleurige dubbelverdiepinghuis. Die grasperk om die huis is diepgroen soos Waterkloof se gholfbane, al is dit winter. Lankdrink. Ek hou van die plaas se naam. Blykbaar is hier êrens ’n oog of ’n fontein wat water gee. Dit moet kosbaar wees in die Karoo. Seker op enige plaas.
Ons klim uit. Die man op die stoep frons skerp toe hy ons sien.
“Hoekom lyk hy asof iemand sy pap geëet het?”
Jaap se oë sê ek praat te hard. “Ek en hy … Dinge was nog nooit lekker nie. Bly kalm en los die praatwerk vir my.”
“Hoekom? Wat is …”
Maar Jaap is reeds op pad stoep toe. Hy hoef nie te worry
