is reeds by die pompe om Skeppman af te los. ’n Blou Volkswagentjie kom uit die rigting van die dorp aangery en draai by die hotel in.
Skeppman staan op om sy plek agter die kroegtoonbank te gaan inneem. Smiddae net na die etensuur as Weissfeld gaan rus, is Skeppman kroegman. Hy is nie veronderstel om buite rond te sit nie. Maar die eienaar van die blou motortjie het net aangekom om petrol. Hy ry elke dag in die etensuur van die Hardap-reservaat af dorp toe en terug; maar hy is laat vandag, want dit moet al oor twee wees. Teen hierdie tyd slaap Weissfeld lekker en diep. Mens kan hom hoor snork as jy buite naby sy venster verbyloop. Hy, Lans, hoor dit al as hy om die hoek van die hotel kom, want hy het fyn ore. Hy hoor die gedreun van vliegtuie wat oor Keetmans kom lank voordat iemand anders dit hoor. En hy sien ook baie ver. Ma-Sêra sê self hy het valk-oë. “Maar wat help dit,” sê sy, “as jy jou woord nie kan doen nie? Jy moenie bang wees om te praat nie. Jy moet net stadiger praat.”
Stadig praat help nie. Dadelik dink hy aan Skeppman wat so glad met sy mond is. “Voorbarig,” sê Weissfeld. Tog hou die mense van Skeppman; selfs Ma-Sêra lag vir sy sêgoed. Nou sit Ma-Sêra, dit kan hy raai, en dut oor haar breiwerk. Óf Lilly óf Jane sit ’n tydskrif en lees agter die toonbank in die kafee, net ingeval een van die motoriste wat by die pompe stilhou, ’n koeldrank of sigarette wil hê.
En Frau Gisa sit en briewe skryf in die sitkamertjie wat op die agterstoep uitgaan. Miskien sal sy hulle later in die middag, as dit koeler word, op die dorp gaan pos; maar sy gaan nie elke dag nie. ’n Enkele keer vra sy hom om saam te ry, want sy weet hy gaan graag dorp toe. Hy begin stadig teen die helling af loop. Hy voel na die mes in sy sak. Dis veiligheidshalwe met ’n toutjie aan sy gordel vasgebind. In sy ander broeksak is die witgebleikte beentjie wat soos ’n vliegtuigie lyk. Toe hy halfpad by die tafelkop af is, merk hy – kan dit wees? – Frau Gisa voor die voorstoep van die hotel, besig met die tuinslang. Sy spuit die klimop met die rooi blommetjies voor die stoep nat. Dan is hy mos laat. Dit het nog nooit gebeur dat sy voor drie-uur se kant buite besig is nie. Hy hardloop die laaste entjie die helling af. In die laagtetjie langs die spoorlyn sny hy gou ’n paar handevol gras vir Jesha.
Maar dit ís nog vroeg, besef hy toe hy die pad oorsteek en die kameelkampie nader: Die regterhoekpaal se skaduwee lê skaars verby die groot klip.
Iets is anders vandag …
Sommer in die verbyloop stoot hy die gras onder die draad van Jesha se kampie in en stap verby; maar selfs op dié afstand ontglip niks Frau Gisa nie. Sy het gesien dat hy die gras gebring het.
Frau Gisa het die tuinslang op ’n dun straaltjie gedraai en staan en wag. Sy het sandale aan en die pype van haar kakiebroek is opgerol. Miskien het Ma-Sêra vir haar gesê van die bosluise op die kameel, en dat hy iets wil hê om hulle dood te maak, en is dit die rede hoekom sy in sy rigting kyk.
“Lans,” sê Frau Gisa terwyl sy die kraan toedraai. “Vanmiddag moet jy vir my ’n paar werkies doen, asseblief, hoor. Maak voortjies rondom al die stamme van die klimop. Dit maak so ’n mooi heining as dit blomme aanhet. As jy klaar die walletjies gemaak het, kan jy weer water gee. Met die gieter. Herr Weissfeld wil nie die tuinslang laat gebruik nie. As jy klaar is, gaan was jy vir my die agterstoep met ’n mop in seepwater gesteek; maar vee eers die stoep, gehoor.”
Hy knik op alles wat sy sê, want hy is nog in die war, en voel dat hy nou nog erger sal hakkel as ander kere. Hy maak sommer dadelik, toe sy binnetoe is, die voortjies om die stamme. Hy is amper klaar toe Skeppman verbykom. “Wat grou jy daar soos ’n mol?” vra hy. Lans werk die afgevalde droë blommetjies met die grond deurmekaar, om die klimop se stam. Hy kyk nie op nie en antwoord nie. ’n Rukkie later ry Skeppman met die bakkie weg dorp toe soos elke Vrydagmiddag, en Lily gaan aflos by die kroegtoonbank.
Lans spuit ’n laaste gieter water op die stoepheining. Frau Gisa sê dis ’n mooi klimop – hy wonder of sy weet dat dit ’n veldstruik is. Hy het dit al gesien waar min ander struike groei, in die klippieslaagtes, en daar is die persrooi buisies met die geel stuifmeeldrade wat so ver uitsteek bo, nog mooier as hier, waar sy nou dink dit moet so danig water kry. Dit rank nogal dig hier, seker omrede die koelte wat dit in die middag kry. Jesha kry nooit enige koelte nie, dink hy. Dagin, daguit staan sy onder die uitdorrende son in haar stowwerige kampie, met net die bietjie koelte van die kort, stil nagte.
Lans het die agterstoep gevee, en hy gaan die seepwater en mop by Ma-Sêra haal. Toe hy terugkom, is Gisa en haar man in die sitkamertjie, waaruit ’n groen glasdeur na die stoep lei. Die deur is nou oop; Gisa het die dik gordyne voor die vensters ook weggeskuif en staan voor die venster. Van Lans en sy wassery neem sy nie notisie nie. Sy kyk in die verte.
“Hoe mooi is die gras, nè?” sê sy vir Weissfeld.
Ook Lans kan die gras nie vergeet nie, want hy ruik dit heeltyd, veral vandat die wind opgekom het. Hy geniet sy werk; dis altyd lekker om iets vir Frau Gisa te doen. Die klippe blink waar hy gewas het en sy kaal voete blink ook.
Weissfeld sit by die ronde sitkamertafel met ’n pak papiere. Hy kyk ’n oomblik op, maar sê niks. Hy het ’n tyd gelede ’n hartspier geskeur toe hy oefeninge gedoen het met gewigte optel, en noudat hy uit die hospitaal is, moet hy hom vereers stil gedra.
By die venster sê Frau Gisa, dié slag of sy dit vir haarself sê:
“Hulle waai soos witblonde hare, daardie halms.”
“Dit beteken ’n goeie karakoeljaar!” sê Weissfeld. “Daar is geld in dié geil gras.”
Frau Gisa draai vinnig van die venster weg. “Tj … geld!” sê sy tussen haar tande deur, maar sy sê dit nie, sy sis dit. Lans maak asof hy niks sien of hoor nie; hy woel met die mop dat die seepsop spat, want Ma-Sêra het hom geleer: mens kyk net reg voor jou en steek nie jou neus in ander mense se sake nie. Maar na ’n rukkie, toe hulle oor Jesha begin praat, vergeet hy van Ma-Sêra se waarskuwing. Toe staan hy vlak voor die drumpel van die breë glasdeur en hy roer die mop net in die rondte.
“Hein, die kameel het bosluise.” Dan het Ma-Sêra tog onthou om te sê. Weissfeld antwoord nie dadelik nie.
“Wat kan Lans doen om haar skoon te kry?”
“Hy moet maar aftrek wat hy kan, en die hare afskeer rondom die boggel en by die nek. Dan kan hy haar vel met ’n paraffienlap skoonmaak. Hy kan by Skeppman ’n bietjie paraffien kry. As dit nie help nie, moet hy haar spuit.”
“Ag nee, Hein. Kan hy haar nie was nie?”
“Was?”
“Ja. Met water en seep?”
Weissfeld antwoord nie, en Lans onthou dat hy suinig met water is.
“Ek het gehoor jy kan ’n kameel was,” hou Gisa aan.
“Natuurlik. Jy kan ’n baba ook was. En jy kan ’n motor ook was. Maar wat help dit om ’n motor of ’n kameel te was?”
Gisa grim net effens omdat Weissfeld skimp op haar motor wat partymaal gewas word. Dis Lans se werk en hy verdien ’n ekstratjie daarmee.
“Wat ook al die rede,” vervolg sy, “die kameel lyk verwaarloos en agteruit. Almal sê so, en ek hou nie daarvan nie.”
“Wie almal?”
“Wel, selfs die besoekers wat na haar gaan kyk. Sy staan net jaarin en jaaruit in die bloedige son. Kan jy dan nie vir haar ’n beskutting laat opslaan nie? Ag Hein, dit kan in ’n halfdag gedoen word?”
Lans staar hulle afwagtend
