Шигырьләр / Стихи (на татарском языке). Акмулла

      Бу якда батырлар бар сулдыргандай,

      Алышканда билеңне сындыргандай;

      Тәкыйсскә[306] суйылдай[307] дәлилләр бар,

      Кундырганда колагыңны тондыргандай.

      (…)

      Мин әйтдем кадәри халь эчемдәген,

      Һәркем эшләр үзенең көчендәген.

      Бер кямалнең хәйрәте дәлил батыйнән[308] —

      Һәр савыт чәчрәтер эчендәген.

      Беленде күкрәгендә хәкыд[309] барлык,

      Гомереңдә китмәде күңел тарлык;

      Тәзвират[310] базарына төшеп алып,

      Сәүдәңез йә гаддарлык[311], йә мәккярлык[312].

      Казанда мондай фазыйль зат килмәгән,

      Казан торсын – күп гайре җиргә тап килмәгән.

      Йөз мосанниф[313] китабларын бер якка куй —

      Бу кешенең бер үзенә чак килмәгән!

      Һәр «йөздә» була икән бер мөхәкъкыйк[314],

      Һәрбере мәгасөннәт әһле тәхкыйк[315];

      Сөйутый, Газалидән²¹⁺ зат булмаса,

      Башкалар әксәрендән[316] бу – мөдәкъкыйк[317].

      Хирфәтеңез[318] ихласы – мөназәрә[319],

      Хакыйкать нәзыйр имәс мөкябәрә[320].

      Бу талаш нәтиҗәсе, мәгаз Алла[321],

      Шифаһ-хәзрәт[322] булмасын парә-парә!

      Ул кешене танымай күп бәйләнсәң,

      Дошманың бер йөз имәс – меңгә тулар.

      Әсхабләр безгә салып киткән эз бар,

      Сезләрдә ярма булса, бездә тоз бар —

      Акмулла әйтә бирсә, эчең сызлар!

      Хаклыкны күрәм дисәң, бездә күз бар,

      Арыслан айга сикреп аягы сынар;

      Чырадай янып торган күзең тонса,

      Батыр үлеме марҗадан дигән сүз бар!

      Сез караган китабны без карыймыз,

      Аягыңны чалуга бер ярыймыз,

      Тәнкыйс кылган[323] [сездәй] адәмләргә

      Карышып яткан [без дә] бер малаймыз.

      Нургали, курыкды дип, булма алаң,

      Әгәр син таяк алсаң, мин ук алам;

      Батыр «батыр» аталыр – көчен күргәч,

      Инкярдә бер мәгънә юк – эчең белгәч;

      Ул минем атам имәс, остаз имәс,

      Алыстан гашыйк булдык – эшен күргәч!

      Башым минем исән торса – китаб кулда,

      Әгәр син мылтык алсаң, мин туп алам!

      Һичкем мондай талаш белән морад тапмай.

      Талашыгыз дәфтәрен бер ат тартмай;

      Мөназәрә ачылып, мирза белән

      Әйтешмәй һәм тартышмай, колак тартмай.

      Көчле су тавыңны базып китсә,

      Казакъның тегермәнен Форат²²⁺ тартмай!

      II