Бу давр меъморчилигининг энг юқори ютуғи Aфина Aкропол ансамбли эди. Aкропол қояси водийнинг ўртасидан кўтарилиб, уч томондан тепаликлар билан ўралган ва жанубий томонида денгизга туташган. Бу нилуфар-кулранг оҳактош массаси бўлиб, тик ён бағирлари билан фақат ғарбий томондан кириш мумкин. Устки, гўё кесилган ва ғарбдан шарққа чўзилган платформани ҳосил қилади. Унинг узунлиги 300 м, максимал кенглиги эса Пирей денгизидан тахминан 130 м. Aкропол ўз таркибига бир қанча объектларни ўз ичига олади.
Парфенон – Бокира Aфинанинг асосий ибодатхонаси, шаҳар ҳомийси, тошнинг жанубий чеккасида, энг баланд жойида (милоддан аввалги 447—438 йилларда қурилган, эрамиздан аввалги 432 йилгача қуриб битказилган), Aкрополнинг ғарбий, майин ёнбағридаги дарвоза (милоддан аввалги 437—432 йиллар) ва даҳо Пҳидиаснинг иши бўлган Жангчи Aфинанинг (Промачос) улуғвор ҳайкали, кириш эшигига қараган ва бутун ғарбий қисмда ҳукмронлик қиладиган баланд пойдеворда ансамбл.
Aкропол ансамблидаги бирлик ва яхлитликка архитектура техникаси ва тартиб тизимидан фойдаланиш туфайли эришилди.
Маъбаднинг cелласини ўраб турган Панатҳенаик юриши тасвирланган ажойиб фриз айланма йўлнинг узлуксизлигини таъкидлади. Устунлар билан ўралган мармар ибодатхона бўлган Парфенон (периптер, майдони 30,89 м * 69,54 м, устун баландлиги 10,43 м) осойишта улуғворлиги ва меъморий шаклларнинг мукаммаллиги, қисмларнинг аниқ уйғунлиги, масштабга мутаносиблиги билан ажралиб туради.
Aкропол ансамблидаги бирлик ва яхлитлик
Aкропол ансамблидаги бирлик ва яхлитлик
Aкропол ансамблидаги бирлик ва яхлитлик
Aкропол ансамблидаги бирлик ва яхлитлик
Шахс, Дорик ва Ион орденларининг моҳирона комбинацияси. Маъбаднинг архитектура шакллари билан узвий боғлиқ бўлган бой, классик қатъий ва нозик ҳайкалтарош безаклари Пҳидиас раҳбарлигида қилинган (милоддан аввалги 432 йилда қуриб битказилган).
Парфенон
Парфенон
Aкропол ансамблидаги бирлик ва яхлитлик
Aкропол қадимги Юнонистоннинг энг машҳур ансамблига айланди, унда диний, мифологик, қаҳрамонлик ва сиёсий мақсадлар битта ажойиб бадиий яхлитликда бирлаштирилган. Турли хил тартибларнинг мутаносиб тузилиши, архитектура ва ҳайкалтарошликнинг бирлиги, ўйланган юриш жараёнида миқёснинг ўзгариши, мажмуанинг сюжет мантиғи – буларнинг барчаси Aфина Aкрополини юқори профессионаллик намунасига ва доимий тақлид объектига айлантирди.
Шуни таъкидлаш керакки, Қадимги Юнонистонда биноларни яратиш ва қуришда уларнинг шаклланишининг морфологик ва эстетик хусусиятларига, Қадимги Римда эса функционал ва конструктив-технологик хусусиятларга катта эътибор берилган.
Қадимги Римда қурилиш ташаббуслари
