aşırdanda.
– Mən də elə onu deyirəm! Biz axı bu zəhrimara görə pul ödəmişik – köhnə pulla iki manat! Bunlar bizi əməlli-başlı ələ saldılar.
– Özü də yekə-yekə “Komediya” yazıblar.
– Komediya!.. Başlarına dəysin bu cür komediyaları.
Baba-nəvə evə hirsli gəldilər.
Evdəsə bu vaxt televizoradan kənd mövzusunda hansısa filmi izləyirdilər. Petkanın xalasıyla əri də şəhərdən qonaq gəlmişdi. Hamısı oturub televizora baxırdı. (Babayla Petkanın televizoradan zəhləsi gedirdi. “Mən hələ subay olanda, qardaşım Mikitasa artıq evlənəndə qapının deşiyindən otaqlarına baxmağı xoşlayırdım. Bu televizor da elə həmin qapının deşiyi kimidir”, – baba bir-iki verilişi izləyəndən sonra bu qənaətə gəlmişdi.)
Deməli, hər kəs oturub televizora tamaşa edirdi.
Petka dərhal dəhlizə keçib dərs oxumağa başladı, babasa hamıdan arxada dayanıb beş dəqiqə televizoru izlədi və bəyan elədi:
– Başdan-ayağa gopdur. Həyatda bu cür olmur.
Petkanın atası incik səslə dilləndi:
– Atacan, sus, mane olma.
– Yox, niyə ki, maraqlıdır, – şəhərdən təşrif buyurmuş qonaq nəzakətlə dilləndi. – Babacan, niyə belə olmur ki? Necə olmur ki?
– A?
– Qulağı bir az ağır eşidir, – Petkanın atası aydınlıq gətirdi.
– Deyirəm, niyə belə olmur ki? Necə olur ki? – nədənsə üzündə təbəssüm yaranan kişi sualını təkrarladı.
Baba nifrət dolu baxışlarını ona dikdi:
– Elə-belə də, olmur. Bax sən baxıb elə bilirsən ki, o, dülgərdir, amma mən o saat anladım: o, dülgər-zad deyil. O heç baltanı da düz-əməlli tuta bilmir.
– Petkayla atam tənqidçidirlər, – Petkanın atası babanın kobudluğunu azacıq yumşaltmağa çalışdı.
– Maraqlıdır, – şəhərdən gələn qonaq yenə dilləndi. – Bəs niyə bu qənaətə gəldiniz ki, o, baltanı düz tutmur?
– Ona görə ki özüm ömrüm boyu dülgərlik etmişəm. “Niyə bu qənaətə gəlmisiniz?”
– Baba, – bu dəfə söhbətə Petkanın xalası qarışdı. – Məgər iş bundadır?
– Nədə?
– Mənə insanın özü qat-qat maraqlıdır. Başa düşürsünüz? Mən onun əsl dülgər olmadığını bilirəm. Bilirəm ki, o, aktyordur. Amma mənə daha çox…
– Elə studiyada da belələri yazırlar, – Petkanın xalasının əri yenə üzündə təbəssüm dedi.
Petkanın xalasıyla əri çox ağıllıydılar və hər şeyi bilirdilər. Onlar babayla danışanda həmişə gülümsəyirdilər. Bu da babanın acığına gəlirdi.
– Sənə əhəmiyyətli deyil, mənə isə əhəmiyyətlidir, – o, qadının sözünü ağzında qoydu. – Onlar sənə kəf gələ bilərlər, amma mənə yox.
– Ha-ha-ha, – şəhərdən gələn qonaq qəhqəhə çəkdi. – Aldın payını?
Petkanın xalası da qımışdı.
Petkanın atasıyla anası babaya görə xəcalət çəkirdi.
– Ata, sənə də heç yaramaq olmur, – Petkanın atası narazı səslə dilləndi. – Yaxşısı budur, get Petkaya kömək elə. – Şəhərdən gələn qonağa tərəf əyilib yenə astaca aydınlıq gətirdi: – Oğluma dərslərini öyrənməkdə kömək edir, hərçənd özü hırnan zırı qanmır. Baba-nəvə bir-biriylə elə mübahisə edirlər ki, qıraqdan bax, qarnını tut!
– Maraqlı qocadır, – qonaq razılaşdı.
Hamının fikri yenidən ekrana yönəldi və babanı unutdular. Arxada dayanan qoca özünü təhqir olunmuş sayırdı. Bir az da beləcə dayanıb Petkanın yanına getdi.
– Məni ələ salırlar, – Petkaya şikayətləndi.
– Kim?
– Oradakılar… – Baba başıyla otağı göstərdi. – Deyirlər, qoca vayxır, sənin heç nədən başın çıxmır. Guya özləri nəsə qanırlar!
– Əşi, vecinə də alma, – Petka məsləhət gördü.
Baba masaya yaxın oturub sükuta daldı. Sonra yenə danışmağa başladı.
– Deyirlər, ay dəli, sənin başın xarab olub…
– Elə belə də dedilər?
– A?
– Deyirəm, elə üzünə dəli dedilər?
– Oturub ələ salırlar. Guya özlərinin nədənsə başları çıxır! – Baba, Petka demiş, get-gedə “qızışırdı”.
– Əşi, vecinə də alma, – Petka yenə məsləhət gördü.
– Şəhərdən gəliblər… Savadlı çıxıblar mənimçün! – Baba sandığında eşələnib pul götürdü və harasa getdi.
Bir saatdan sonra sərxoş qayıtdı.
– O-o! – Petka heyrətə gəldi (babası nadir halda içirdi). – Səndən nə əcəb?
– Baxırlar?
– Baxırlar. Yanlarına getmə. Gəl səni soyundurum. Niyə içmisən ki?
Baba skamyaya çökdü.
– Onlar qanırlar, bizsə yox! – ucadan səsləndi. – Deyirlər, babacan, sən səfehsən! Həyatdan baş çıxarmırsan. Onlarsa qanırlar! Pulun çox düşüb?! – Baba artıq qışqırırdı. – Çox düşübsə də, burnunu dik tutma! Mənsə ömrüm boyu namusla halal çörəyimi qazanmışam!.. İndi də bir kənarda oturub ağzıma su almalıyam, hə?! Sən heç ömründə əlinə balta da almamısan! – baba qapıya doğru çığırırdı.
Petka çaşıb-qalmışdı.
– Lazım deyil, lazım deyil, – babasını sakitləşdirməyə çalışırdı. – Gəl sənin ayaqqabılarını çıxardım. Boş ver onları!..
– Yox, qoy ürəyimi ona boşaldım… – Baba ayağa qalxmaq istədi, amma Petka onu saxladı:
– Baba,
