өметсезлеккә бирелеп, суфлёрга пышылдады:
– Чукынып кына китсен, шартлатып булмады, нишлибез?
Халык, моны ишеткәч, тетрәнеп, тынсыз калды. Ләкин берничә секундтан арттагы рәттә тавыш куптардылар:
– Гыйлемҗанга йөгерергә кирәк!
– Гыйлемҗан кайда, чык әле, тиз бул!
– Аның өе ерак бит, Нурида да бар ул!
– Чыксын, чыксын, Гыйлемҗанны чакырыгыз!
Иң алгы рәттә, куян мамыклы шәл бөркәнгән хатынына сыенып, тальян гармунын тоткан аучы Гыйлемҗан утыра иде. Эшнең төбен аңлап алгач, гармунын хатынына бирде дә артка таба кузгалды. Сәхнәдә Хәлил егыла алмый калган иде, шул хәлдә пәрдәне яптылар.
Сәхнәгә ирләр җыелды. Алтатарны әйләндерә-әйләндерә карадылар, Фәсхигә киңәшләр бирделәр. Берәүләр, Гыйлемҗан озак торса, дары урынына шырпы күкерте генә салырга кирәк, диделәр. Аста утырган хатын-кызлар, кечкенә балаларын җитәкләп, клуб артына барып килделәр.
Бер янчык дары күтәреп Гыйлемҗан килеп җиткәндә, клубта булган бөтен кешенең шырпыларын кырып, алтатарны корып куйганнар иде инде. Пәрдә ачылганчы дип, ашыга-ашыга, дәррәү түбәнгә төшеп киттеләр. Ыгы-зыгы арасында кемдер Фәсхинең кабызырга тиешле шырпысын алган икән, пәрдә ачылуга:
– Фәсхеттин, мә шырпыңны, – дип, сәхнәгә ыргытты.
Фәсхи шырпыны сызды. Шартлау тавышына кечкенә балалар сискәнеп киттеләр, Хәлил дә сузылып барып төште. Кайсысыдыр халыкны тынычландырды:
– Үлмәде ул, үлмәде, ядрәсе юк аның!..
Спектакль беткәндә, халык:
– Рәхмәт төшсен сезгә, артистлардан да яхшы уйнадыгыз, – дип таралды.
Алла бармы?
Сәхнәдәге өстәл артында өч кеше – аксыл мыеклы галим, яшь чырайлы галим, сары чәчле, маникюрлы, кып-кызыл иренле чибәр кыз утыра. Алланың юклыгы турында инде ике галим дә озаклап сөйләгәннәр, сораулар бирүне көтеп утыралар. Клуб – шыгрым. Беренче рәттән алып соңгы рәткә кадәр яшьләр тезелешкән, алар көне буе колхоз басуында бәрәңге чүпләгәннәр дә түземсезлек белән бу кичәнең тәмамлануын көтәләр. Югыйсә танцыга вакыт калмый. Өлкәнрәкләрдән клубта берничә кеше генә катнаша. Шуның берсе – бригадир Зиннәт. Ул ишек яңагына сөялгән, яхшы ук кызмача. Бәрәңге җирендә ул бүген шәһәрдән килгән галимнәр белән танышкан иде, дин турында сораулары күп булганлыктан, аның лекция вакытында бәхәскә керәсе килә иде. Әнә шунда кыюрак булыр өчен, клубка килешли, ул, берәү белән дә бүлешмичә, бер яртыны сындырып килде. Иң алгы рәттә – Муллагали карт белән Мәрьямбикә түти. Муллагали агайга 92 яшь, ул сары туннан, каешланган күн бүректән. Дөм чукрак ук булмаса да, сүзләрнең күбесен ирен кыймылдауга карабрак тотып алырга тырыша. Берәр кеше сүз башлаганда ук инде, ул «Нәрсәме?» дип сорап куя. Мәрьямбикә түтинең колак та яхшы ишетә, күз дә әйбәт күрә. Чөнки аңа 86 гына яшь әле. Ләкин бер бәласе – авыз эчендә им өчен генә дә бер теш калмаган. Кеше сүзен тыңлаганда, ул да ни өчендер авызын метмелдәтеп тора.
Җыелыш озакка сузылды. Ак мыеклы галим
