ikinci hissəsini yazmağa Əlfi Qasımova əcəl aman vermədi, həmin ilin 12 martında 58 yaşında haqq dünyasına qovuşdu.
İsmayıl Vəliyevdən sonra klassik ədəbiyyat və folklor şöbəsinə rəhbərlik istedadlı şairimiz Məmməd İsmayıla tapşırıldı. Məmməd İsmayıl Tovuz rayonunun Əsrik-Cırdaxan kəndində doğulmuşdu. “Yazıçı” nəşriyyatına “Azərbaycanfilm” kinostudiyasının “Elmi-kütləvi, sənədli filmlər birliyi”nin baş redaktoru vəzifəsindən gəlmişdi. Atası Mürşid kişi II Dünya Müharibəsində həlak olduğu üçün onu anası böyüdüb boya-başa çatdırmışdı. Ona görə də anasına sonsuz məhəbbət bəsləyirdi. Anası Gülzar xanıma çoxlu şeirlər həsr etmişdi. Doğrudan da, başadüşən üçün istedadlı adamlarla bir yerdə olmaq, söhbət etmək, işləmək çox xoşdur. İnsanın mənəvi dünyası zənginləşir, söz sözü çəkir, xatirələr çözələnir, bir də görürsən ki, yüz illərin, min illərin ardından Xaqaninin, Nizaminin, Nəsiminin, Füzulinin, Şah İsmayıl Xətainin, Molla Pənah Vaqifin, Qasım bəy Zakirin, Seyid Əzim Şirvaninin, Xan qızı Natəvanın… bir kəlamı, bir misrası tövşüyə-tövşüyə uçub gəldi yanına, oldu səninlə həmsöhbət, həmfikir.
Məmməd İsmayılın da poetik yaddaşında özününkülərlə yanaşı çox şairlərin şeir parçaları vardı. Yaxşı yadımdadı, bir dəfə Məmməd İsmayıl kəndlərinə getmişdi. O, evlərinə çatanda görür ki, kimsəsiz, bağlı həyət qapısının üstünə bir ağacdələn qonub dimdiyi ilə qapını döyür. Məmməd bu səhnədən çox təsirlənir. Paytaxta “Ağacdələn, döy qapımı” şeirilə qayıtmışdı. Hələ mətbuatda, kitabda çap etdirmədiyi həmən şeirini şöbədə bizə oxumuşdu:
Yol azmısan bu payızın çənində,
Ağacdələn, ağlın itib sənin də,
Dən gəzirsən saçlarımın dənində,
Atamoğlu, az qapımı döy, görüm.
Bu cığırı bu qara kim bürüyüb?
Burda kimin yanan qəlbi kiriyib?
Həyətini qara yellər kürüyüb,
Başımıza nələr gəlir, qoy, görüm.
Haçanacan gözləməyə gəlmisən?
Yoxsa mənə söz deməyə gəlmisən?
Ya borcunu istəməyə gəlmisən? –
Öz dilində ünvanımı söy, görüm.
Bəli, şairin adi insanlardan fərqi budur. Başqaları bu cür təbiət hadisəsinə çox adi yanaşar, hələ, ola bilsin, yerdən bir daş götürüb ağacdələnə atar. Ancaq şair bu səhnədən duyğulanıb gözəl bir şeir yazmışdı. Məmməd üç bəndini misal gətirdiyim bu şeirini “Bəxtimə düşən gün” kitabında çap etdirib.
* * *
Nəşriyyatımızın hər bir şöbəsinin öz müəllifləri vardı. Ədəbiyyatşünaslardan Kamran Məmmədov, Əkrəm Cəfər, Məmmədağa Sultanov, Samət Əlizadə, Teymur Əhmədov, Qəzənfər Paşayev, Əlyar Səfərli, Mövlud Yarməmmədov, Mirabbas Aslanov, Əlyar Səfərli, Əbülfəz Hüseyni, Elməddin Əlibəyzadə, Xəlil Yusifli, şair Həsən Mülkülü, folklorşünaslardan Vaqif Vəliyev, Sədnik Paşayev, Paşa Əfəndiyev, Azad Nəbiyev, Bəhlul Abdullayev, Elxan Məmmədli, salnaməçi Qulam Məmmədli, sənətşünas Turan Cavid, musiqişünas Firidun Şuşinski, Dövlət arxivinin əməkdaşlarından Ataxan Paşayev, Rəşid Quliyev, Maarif Teymurov, Teatr cəmiyyətinin əməkdaşı Atababa Hacıbabayev (İsmayıloğlu), teatrşünas Cabir Səfərov, qəzəlxanlardan Hacı Mail, Seyidağa, Şahin Fazil, Əliağa Bakir, Ələkbər Şahid, Arif Saraylı (o zaman bu şairlərin şeirlərindən ibarət “Qəzəllər” kitabını nəşr etmişdik), aşıqlardan Aşıq Hüseyn Saraclı, Aşıq Əhməd, Mikayil Azaflı, Aşıq Əkbər, Aşıq İmran, Aşıq Hüseyn Cavan, Aşıq Soltan, jurnalistlərdən Möbəddin Səməd, Nemət Veysəlli və başqaları bizim şöbənin daimi əməkdaşları, qonaqlarıydılar. Adlarını hörmətlə andığım bu tanınmış insanların hər birindən qəlbimdə xoş ovqat qalıb. Birindən çox, birindən az.
Onların sırasında təkcə Məzahir Daşqını görmədim. Nəşriyyat fəaliyyətə başlayandan il yarım sonra (1979) vəfat etmişdi, bəlkə də, ona görə. Yeniyetmə yaşımda onun şeirlərini kəndimizdəki toylarda xanəndələrin avazında çox eşitmişdim. Məzahir Daşqının “Ana” şeiri o zaman dillər əzbəriydi:
Ana, sən yatdığın qara torpaqda,
Saysız cavan yatır, ixtiyar yatır.
Qapısız, aynasız zülmət otaqda
Minlərlə sən kimi vəfadar yatır.
Yaşlılar onun haqqında əfsanəyə bənzər rəvayətlər söyləyirdilər. Sonralar öyrəndim ki, Məzahir Daşqın Tərtərin Borsunlu kəndindəndir. Səməd Vurğunla dostluq eləyib. II Dünya Müharibəsinin iştirakçısı olub. Krım döyüşündə əsir düşüb. Başı müsibətlər çəkmiş M.Daşqın 1945-ci ildə vətənə qayıtmaq istəsə də, əsirlikdə olduğuna görə həbs ediblər. Nəhayət, 1956-cı ildə ona bəraət veriblər.
Nə yaxşı ki, mənə bir yaz axşamı adını çox eşidib üzünü görmədiyim Məzahir Daşqınla yaxından tanış olub, şeirlərini öz dilindən eşitmək qismət olub. Mingəçevirə getmişdim. Gəncliyimin müəyyən hissəsi burada keçdiyindən, bu gənc şəhər mənə çox əzizdi. Orada yaşayan qohum-əqrəbamız da kifayət qədərdi. Qayınatamgil də orada yaşayırdı. Qayınatam Bəhlul kişi şeir-sənət aşiqiydi. Şairlik iddiası olmasa da, hərdən aşıq üslubunda şeirlər yazıb aşıqlara verərdi, onlar da məclislərdə bu şeirləri oxuyardılar. Yadımda qalan son şeirlərindən biri beləydi:
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «ЛитРес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.
