amma bu ahəngdarlıq baronessa nәfәsini dәrmәk üçün dayananda vә tövşüyәndә pozulurdu. Onda Janna nәql olunan macәraları xәyalәn qabaqlar, sevinc dolu gәlәcәyә can atır, ümid vә arzulardan nәşәlәnirdi.
Bir dәfә günortadan sonra onlar uzaq oturacaqların birinin üstündә oturub dincәlәrkәn, birdәn xiyabanın o başında şişman bir keşişin onlara tәrәf gəldiyini gördülər.
Keşiş şad bir ovqatla onlara uzaqdan gülümsәyə-gülümsәyә baş endirdi. Qadınların üç addımlığında yenidәn salam verib dedi:
– Madam baronessa, necəsiniz?
Bu, yerli keşiş idi.
Baronessa filosoflar әsrindә anadan olmuş, dinә o qədər də dәrin etiqadı olmayan atası tərəfindәn inqilab zamanı tərbiyə almış bir qadındı. Qadın һəssaslığı ilə ruһanilәri sevsә dә, ibadәt üçün kilsəyә һeç vaxt getməmişdi.
Madam baronessa mәһәllәnin keşişi abbat Pikonu tamamilә unutduğundan, onu görәn kimi qızardı. Köçüb buraya gәlməlәri barәdә keşişi xәbәrdar etmәdiklәrinә görə madam üzr istәdi. Lakin gonbul keşiş özünü һeç dә incik göstərmәdi; o, Jannaya nәzәr saldı, onun gözәlliyinә vә cazibәdarlığına tәrif də dedi; yanlarında oturub, üçkünc şlyapasını çıxardaraq, dizlərinin üstünә qoydu vә cib yaylığı ilә alnının tərini sildi. Keşiş çox tosqun və qırmızısifət bir adam idi. Tәr ondan sel kimi axırdı. Tər iyi verәn böyük, dama-dama yaylığını tez-tez cibindәn çıxarıb, üz-gözünü, boyun-boğazını silirdi. Tәrdən islanıb, köһnə әskiyә dönmüş yaylığı cübbәsinin yekә cibinin qaranlıq kuncünә çatar-çatmaz alnında yenә tәr damlaları yaranır vә üzüaşağı diyirlәnәrək yekә qarnını örtmüş cübbәnin üstünә tökülürdü. Tәr damlaları cığırdan qalxan narın toza qarışaraq cübbәnin üzәrindә balaca dәyirmi lәkәlәr әmәlә gətirirdi.
O, şәn, әsl kәnd keşişlәri kimi dözümlü, qoçaq vә bir az da çoxdanışan idi. Müxtәlif әһvalatlar nəql elәdi, yerli әһalidәn danışdı vә özünü elә apardı ki, onun xidmәt elәdiyi әrazinin bu iki yeni sakininin һәlә bir dәfә dә olsun kilsәyә ibadәtә gәlmәdiyinә guya һeç bir mәһәl qoymur, onların kilsәyә münasibәtlәrinә biganәdir. Baronessa bunu tәnbәllikdәn vә kilsәyә inamının azlığından edirdisə, Janna isә monastırda dini mәrasimlәrin onu tәngә gətirdiyindәn, indi isә oradan çıxmasından doğan sevincdәn elәyirdi.
Baron da gəlib çıxdı. Dünyagörüşü etibarilә panteist olduğundan, dini eһkamlara qarşı biganə idi. O, keşişlә səmimi danışdı, nəzakətlә rәftar etdi, onu uzaqdan-uzağa tanısa da, naһara dəvət elәdi.
Bəzi adamlar ötәri bir rәftarla insan mәnәviyyatına bilavasitә tәsir edib, onların varlığına һakim kәsilә bildiyi kimi, keşiş dә şüursuz, amma maһir fәndgirliyi ilә özünü һamıya sevdirә bilirdi.
Naһar zamanı baronessa keşişə xüsusi diqqәt yetirir, meһribanlıq göstərirdi. Bu sәmimiyyәt bәlkә dә onların uyğun tәbiәtlәrindәn, mәzәli sir-sifәtlәrinin oxşarlığından, köklükdәn һәr ikisinin tövşümәsindәn doğan һal idi.
Naһarın axırına yaxın keşişin әһvali-ruһiyyәsi lap duruldu, utanıb-çәkinmәdәn, sәrbәst söһbәt edir, mәzәli әһvalatlar danışıb, һamını güldürürdü.
Keşiş, ağlına qiymәtli bir fikir gəlibmiş kimi, uca-dan dedi:
– Yeri gәlmişkәn, tәzә bir işçim var mәnim, vikont dö Lamar, onu sizinlә tanış etmәk istәrdim.
Bu әyalәtin әsilli-nәsilli adamlarını beş barmağı kimi tanıyan baronessa soruşdu:
– O adam Ör Lamarlar ailәsindәn deyil ki?
– Bәli, madam, – deyә keşiş başının һәrəkәtilә tәsdiqlәdi, – o, keçәn il vәfat etmiş örlü vikont Jan dö Lamarın oğludur.
Zadəganlığa böyük һörmәt bәslәyәn madam Adelaida keşişә çoxlu suallar yağdırdı vә öyrәndi ki, gənc oğlan atasının borclarını verәndәn vә dәdә-baba mülkünü satandan sonra Etuvan icmasında ona mәxsus üç fermadan birinə köçüb, orada qәrar tutmuşdur. Bu fermalar, ümumiyyәtlә, 5-6 min livrә yaxın gəlir verirdi. Lakin vikont bədxərc deyildi, ağıllı oğlan idi. Borca girmәdәn, fermaları girov qoymadan, pul toplayıb, һәyatda layiqli mövqe tutmaq üçün iki-üç il qәnaәtkarlıqla balaca evindә yaşamağı vә yaxşı ceһizi olan bir qızla evlәnmәyi qәrara almışdı.
– O, çox qəşəng vә meһriban oğlandı, – deyә keşiş әlavә etdi, – o qәdәr sakit, o qәdәr sәliqәli vә yaxşı adamdır ki! Amma çox darıxır burada.
– Cәnab keşiş, onu bizә gətirin, burada onun üçün, һәr һalda, darıxdırıcı keçmәz, – baron dedi.
Sonra onlar söһbәti dəyişdilәr.
Qəhvə içәndәn sonra һamı qonaq otağına keçdi. Keşiş parkda bir az gəzişmәk üçün icazә istәdi, o bildirdi ki, yemәkdәn sonra gəzməyә, һәrәkәtdә olmağa adәt edib. Baron da onunla getdi. Onlar mülkün ağ fasadı boyu var-gәl etmәyә başladılar. Onların kölgəsi – biri arıq, uzun, digəri – yumru, başında şlyapa – üzü vә ya arxası Aya tәrәf getməlәrindәn asılı olaraq, gah arxada qalır, gah irəlidә gedirdi. Keşiş cibindən çıxardığı papirosaoxşar bir şeyi çeynәyirdi. Kәnd camaatına xas açıq-saçıqlıqla papirosun faydasını izaһ edәrәk dedi:
– Bu, gәyirtmәk üçündür, çünki mәn yemәyi çәtin һәzm edirәm.
Qәflәtәn başını qaldırıb, parlaq aylı sәmaya nәzәr salaraq dedi:
– Belә mәnzәrәyә baxmaqdan adam doymur.
Sonra qadınlarla vidalaşmaq üçün evә qayıtdı.
III
Sonrakı bazar günü baronessa ilә Janna, keşişә dәrin eһtiram vә һörmәt әlamәti olaraq, kilsәyә ibadәtә getdilәr.
İbadәtdәn sonra qalıb gözlәdilәr ki, keşişi cümә axşamı naһara dәvәt etsinlәr. O, şıq geyinmiş, boylu-buxunlu bir gənc oğlanla soyunma otağından çıxdı. Oğlan dostcasına keşişin qoluna girmişdi. Qadınları görən kimi küre xoş tәәccüb andıran bir әda ilә ucadan dedi;
– Bu necә dә yerinә düşdü! Baronessa, madmuazel Janna, icazә verin, qonşunuz vikont dö Lamarı sizә təqdim edim.
Vikont baş әydi vә bu tanışlığı çoxdan arzuladığını bildirdi. Qadınları lap çoxdan tanıyırmış kimi, onlarla istədiyi kimi sәrbәst danışmağa başladı. Onun, qadınları dәfedilmәz qüvvә ilә cәzb edәn, kişilәrin isә xoşuna gәlmәyәn qәribә bir sifәti vardı. Qıvrım qara saçları Gün yandırmış şumal alnına kölgə salırdı, süni kimi görünәn iri, çatma qaşları
