diyorlardı ki, yazıq, nəhayətin nə?Qart daşları güldürən bu köhnə zəngin diyar
Hər baxışda ruhuma saplıyordı bir iynə.
Fəqət böylə qalmadı, bir ana şəfqətilə
Sən bu yetim varlığı qucaqladın, bəslədin.
Yeri-göyü titrədən bir şimşək qüvvətilə
Məni bir dağ başından harayladın, səslədin.
Kim bilir ki, sayəndə qaç zavallı dərbədər
Xilas olmuş saydığım bu məchul acılardan,
Sən, ey ürfan ocağı, sən olmasaydın əgər,
İnsan olurdumu bu gördüyün bəxtiyardan?
Söyləyiniz, kimdir o, bir sıra arxasında,
Qarşısında bir kağız, sağ əlində bir qələm,
Xəyal dənizlərinin köpüklü dalğasında
Açan bəyaz gülləri dərmək istəyən adam?
Kimdir o dalğın çocuq, saçları pəncəsində,
Bir saat ayrılmıyor can sıxan düşüncədən?
Neçin nitqi kəsilmiş, qüvvət yoxdur səsində:
Bir böhran içində o, qıvrılıyor ya nədən?
O mənim, əvət mənim, əvət, ilk xəyallarım,
Çılpaq təsəvvürlərim bu bağçada göyərdi,
Bu bağçada çiçəklər açdı o dörd baharım,
Bu şənlik mənə yüksək insan namini verdi.
Ömrüm səfalətlərin dərin çuxurlarında
Solğun vərəqlər kimi sürünən bir zamanda,
Dərs alıb bir çırpınan qartal qanadlı quşdan,
Çəkdin, çıxartdın məni yıxıldığım yoxuşdan!..
DAĞLAR
Siz ki bir-birinizdən ayrılmayan əşdiniz,
Sinənizə ayrılıq dağı çəkildi, dağlar!
Aya, hankı cəlladın pəncəsinə keçdiniz,
Niçin böylə qəddiniz sındı, büküldü, dağlar?
Sizin ki, üzünüzdən qaralırdı çox işıq,
Üstünüzdən ötməyə yol bulmazdı bir aşıq.
Qaynaqlara edərkən gədikləri çarpaşıq
Bu gün çəlik bağrınız nədən söküldü, dağlar?
Nallarını küheylan atların qırardınız,
Önünüz əngin dərə, uçurumdu ardınız.
Çayların gur səsilə, üfqə hayqırardınız,
Sizin öncə halınız belə deyildi, dağlar!
Ruzgarları yararkən köksünüz parça-parça,
Ayrı qalırdı quşlar sıradan haftalarca,
Alnınızı buludlar oxşarkən bəxtiyarca,
Dik başınız önümdə nədən əyildi, dağdar?
Üst-üstdən o zaman ki, bıçaqlandı qəlbiniz,
Çaylar sapdı yolundan, narə yandı qəlbiniz,
Barıt dumanlarilə saçaqlandı qəlbiniz,
Axırda bir mum kimi söndü, töküldü, dağlar!
İnsan oğlu – əzəldən o sinə dağlayandı,
Yoxsa onun xəncəri köksünüzə dayandı?!
Başınıza kül oldu, könlünüz oda yandı,
Onda ki, yerinizdə raylar çəkildi, dağlar!
MƏDƏNİ HÜCUM
Xəzandır, xəzandır…
Təbiət kişnəyir yüyənsiz at kibi.
Təbiət varlığı əlində oynadır,
Ruzgarlar qudurmuş, səmalar əsəbi…
Qanadı olanlar köksünü gərəcək
Aləmi titrədən bu fəslin zülmünə.
Odur, bax, zavallı bir yarpaq, bir çiçək
Sürünür torpaqda ölərək. – Kimə nə!..
Təbiət bizləri döyüşə çağırmış,
Bu meydan istiyor qüvvətli pəhlivan.
Xəzandır, xəzandır, önümüz qarlı qış,
İnsan da zərərli çıxarmı bu yoldan?
O bulud, o şimşək, o ruzgar, o vulkan
Diyor ki: – Mənimlə, haydı, çıx döyüşə!
O tufan söylüyor: – Gəl, bu sən, bu meydan!
Bu gərdiş bənzəməz başqa bir gərdişə.
Mədəni hücuma başladıq odur ki,
Bizimlə keçmişdə olmalı ayrılıq.
Bu günün səsləri çınlayıb diyor ki:
– Üzümdə olmasın kölgəlik, sayrılıq.
Hücum et duyduğun varlığa, yoxluğa!
Hücum et sökülmüş şəfəqlər yurduna!
Başında oynayan o duyğu, o dalğa
Girişsin sahilə, baxmadan ardına.
Kənardan gülərkən alovgöz bir mayaq,
Bu daşğın sulardan bizlərə nə qorxu?
Qoy coşsun dalğalar, sən çalma əl-ayaq,
Həyatda mübariz bir ərə nə qorxu!
Qanadın dalğalı, saçların köpüklü,
Çırmala qolunu, düşərək meydana.
Deyirlər qəlbində bir vulkan gömülü,
Şir kimi nərə çək, səda sal cahana!
Ər oğlu ər kimi atılsan meydana,
Hər dodaq namına bəstələr bir şeir.
Ölməkçin doğmadıq, gəlmədik cahana,
Ölməkçin yaşamaq – bu sadə bir işdir.
Biz doğduq biləlim güllərin dilini,
Dağların, daşların, ellərin dilini.
Olalım hər ufaq zərrəyə aşina,
Mənimsə, ey könül, nə çıxsa qarşına!
Bax, bəşər uçduqca hey uçmaq istəmiş,
Göyləri pəncələr yarın o, bəlkə də,
Hər məchul qapını o açmaq istəmiş,
Bir gizli sirr duymuş hər dərin kölgədə.
Qalmasın könüllər, baxışlar buludlu;
Arqadaş, gün kimi açılsın bənizin.
“Geyimlər dəyişdi”, sevəlim bu yolu;
Hökumət,
