Yeddi gözəl. Низами Гянджеви
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Yeddi gözəl - Низами Гянджеви страница 4
BƏHRAMIN QIZLARIN ŞƏKLİNİ GÖRMƏSİ
Saraydar dua və səna edəndən sonra ərz elədi ki, bu imarət tikilib qurtarandan sonra bu otağın qapısına qıfıl vurublar. Amma tapşırıblar ki, bu otağın açarını səndən başqa heç kəsə verməyim. Neman şah və Simnardan başqa heç kəs bu otağın içini görməyib və məlum deyil ki, onun içərisində nə vardır! Bəhram saraydarın sözündən təəccübləndi. “Əlbəttə, bu otaqda bir sirr var: ona görə belə möhkəm tapşırıblar ki, açarı məndən savayı kimsəyə verməsin” – deyə düşündü. Açarı saraydarın əlindən alıb, qapını açdı. Elə ki otağın içərisinə qədəm qoydu, Bəhramın qəlbini bir dəhşət sardı, çünki otaqda yeddi bəzəkli taxt qoyulmuşdu. Taxtlardan hər birinin üstündə tayı-bərabəri olmayan bir məhliqa bir qız əyləşmişdi.
BƏHRAMIN YEDDİ QIZA AŞİQ OLMASI
Elə ki Bəhramın gözləri o qızların camalına sataşdı, cani-dildən aşiq olub taqətini itirdi. Bir saata qədər otağın divarına söykənib heyran-heyran baxdı. Nəhayət, özünə toxtaqlıq verib irəli getdi və gördü ki, o qızlar heykəlidir. Lakin adama elə gəlirdi ki, onlar həqiqi insandırlar, taxtın üstündə əyləşib söhbət eləyirlər. Bəhram diqqətlə və heyrətli baxışlarla o qızlara baxıb gördü ki, onlar bir-birindən gözəldilər, heç birində eyib yoxdur. Qızların məhəbbəti Bəhramın qəlbində özünə yurd saldı. Biçarə Bəhram birdən-birə yeddi qıza aşıq oldu. Bəhram onlara elə vuruldu ki, səbir və qərarı əlindən getdi, bihuş olub yerə yıxıldı. Bir saatdan sonra huşa gəlib heykəllərə heyran-heyran baxdı. Baxışlarını qaldırıb yuxarı baxanda gördü ki, hərəsinin başının üstündə bir lövhə asılıb. Qabağa gedib əvvəlinci lövhəni əlinə aldı, oxuyanda gördü ki, qızın adı Nurəkdi. O, hind padşahının qızıdır. İkinci qız Yəqmənazdır və o Çin xaqanının qızıdır. Üçüncünün adını Nazpəri yazıblar ki, o, Xarəzm padşahının qızıdır. Dördüncüdə Nəsrinnuş yazılıb, Dəslab şahının qızıdır. Beşinci lövhədə və Dürrüəstə yazılıb, Kəsra padşahının qızıdır. Altıncı lövhədə Humay yazılıb, Rum Qeysərinin qızıdır. Yeddinci lövhə Azəryuna aiddir, Məğrib padşahının qızıdır.
Bəhram o qızların və atalarının adlarını biləndə heyrəti artdı; ətrafına baxanda gördü bir böyük lövhə də otağın başqa tərəfində vardır və burada yazılıb ki, zirək və elmi çox olan münnəcimlər və ulduzşünaslar xəbər veriblər ki, Bəhramın bəxti xoşbəxtdır. Bəhram-Gur Allahın təqdiri və yeddi ulduzun hökmü ilə yeddi iqlimə malik və yeddi padşahın yeddi qızına sahib olacaqdır. Bəhram həmən lövhədən xəbərdar olduqdan sonra özündə bir şadlıq və xoşbəxtlik, tərifəgəlməz bir məğrurluq və özündənrazılıq hiss etdi. Allahın dərgahına şükür etdi, ondan köməklik istədi ki, öz arzusuna yetişsin. Ondan sonra yenə bir-bir o qızlara tamaşa etməyə başladı. Onlardan birini seçmək istədi, ancaq gördü ki, bu mümkün deyil. Xülasə, o yeddi qızın hamısını bəyəndi. Onların məhəbbəti Bəhramın ürəyinə elə əsər elədi ki, o, şəkillərə büt kimi sitayiş elədi və heykəllərin yanında əyləşib ahu-zara məşğul oldu. Çox ağlayandan sonra bunun faydasız olduğunu düşündü. “Gərək ağıllı tədbir tökəsən ki, məqsədə çatasan” – deyə qərarlaşdırdı. Sonra otaqdan eşiyə gəldi. Qapıları qıfılladı, açarı cibinə qoydu. Bu sirri bir kəsə açmadı.
YƏZDİGÜRDÜN ÖLMƏSİ
Öz adəti üzrə atına minib şikara gedib və eyş-işrətə məşğul olurdu. Bəzi vaxtlarda kimsənin xəbəri olmadan tək və tənha o otağa gələr və heykəllərin qənşərində durub deyərdi:
– Ey şux şəkillər, sizin camalınızın vüsalı nə vaxt mənə qismət olacaq? Taqətim, səbri-qərarım əlimdən getdi axı!
Xülasə, bu cür sözlərdən deyib gah şad və gah da kədərli olardı. Elə ki on beş yaşına çatdı, günlərin birində Münzirlə söhbət əsnasında Bəhram dedi:
– Çoxdandır ki, atamın əhvalından xəbərim yoxdur, bilmirəm məni unudub, yoxsa başqa bir səbəb vardır.
Münzir şah onun cavabında dedi:
– Yox, belə deyil, olsun ki, işlərinin çoxluğundan və səltənət işinə başı qarışdığından belədi.
Bəhram Münzirin bu sözlərini qəbul etmədi, həmən saat bir nəfər qasid müəyyən eləyib İran tərəfə yola saldı. Qasid biz az zamanda özünü İrana yetirib Bəhramın hüzuruna qayıtdı. O, çox qəmgin və pərişanhal idi. Bəhram onun əhvalını belə görəndə çox məyus və məhzun oldu. Qasid nə bilirdisə, nə eşitmişdisə, söyləməkdən başqa bir çarə tapmadı. Qasid dedi:
– İrana getdim, şəhərə daxil olmamışdan bir nəfər öküz otaran gördüm və şəhərin vəziyyətini ondan soruşdum. Öküz otaran məni görüb dedi:
– Sən qəribsən, mən sənə deyim, gəl bu şəhərə daxil olma, şəhərə daxil olan hər qəribi tutub həbs eləyirlər və bir də buraxmırlar. Mən bunun səbəbini öküz otarandan soruşdum, dedi ki, daha bundan sonra söz deməyə haqqım yoxdur. Mən onun sözündən götür-qoy eləyib qərar qoydum ki, yaxşısı budur, gedim bir guşədə gizlənim. Kimsə məni görməsin, axşam düşəndə şəhərə daxil olum və bu mətləbi öyrənim. Xülasə, bu məqsədlə gedib bir guşədə gizləndim. Gecə özümü bir kəsə nişan verməmiş daxil oldum. Qəriblər kimi deyil, şəhər əhli kimi saymazyana şəhərdə dolandım. Qədimdən o şəhərdə bir dostum var idi. O dostumla görüşməyə getdim. Elə ki qarşısında məni gördü, şadlıqla salam verdi, evinə apardı, şəhərə necə girdiyimi soruşdu. Onların hamısını ona danışdım və nə üçün şəhərə daxil olmağa mane olduqlarını soruşdum. Dostum ah çəkib dedi:
– Ay qardaş, bunun səbəbini sənə deməyə ixtiyarım yoxdur. İndi beş ildir ki, yol bağlanıb, bu şəhərə daxil olan hər qəribi sual-cavabsız tutub həbs eləyirlər. Səbəbi də budur ki, bizim padşahımız Yezdəgürd beş il bundan qabaq naxoş olanda vəzir, vəkillərə əmr elədi ki, Bəhrama məktub yazsınlar, tezliklə gəlsin. Padşah öz diriliyində səltənət tacını onun başına qoymaq istəyirdi. Vəzir, vəkillər padşahdan razı deyildilər, ona görə Yəzdigürddən olan bir övladın ölkədə padşahlıq eləməsini istəmirdilər. Vaxtı yalan ilə keçirdilər, padşah vəfat elədi. Onu dəfn edəndən sonra vəzir, vəkillər hamısı bir yerə cəm olub məclis qurdular və qərar qoydular ki, bu yerdə Yezdəgürd övladı padşahlıq eləməsin. İndi Xosrov adlı bir nəfəri gətirib özlərinə padşah eləyiblər. Bu xəbər ətrafa yayılmasın deyə beş ildir ki, harada bir qərib görsələr, həbs edirlər. Buna görə də indi sizin şəhərə gəlməyinizdən mən qorxuram.
Elə ki öz rəfiqimdən bu sözü eşitdim, həmən gecə gecikmədən, tələsik şəhərdən çıxdım və sürətlə