СЎЗ. Одил Ёқубов

      Бу эсдаликни шу билан тугатсам ҳам бўларди-ю, ожиз банда, газета нима бўлди, деган саволга жавоб беришдан ўзимни тўхтата олмадим.

      Газета икки-уч йил ичидаёқ мавқеи анча кўтарилиб, адади 250–300 мингга етди. 80-йилларнинг ўртасига борганда эса 700 мингдан ошиб кетди.

      Мулойим инсон, ювош раҳбар

      Ҳақиқатан ҳам Шароф ака одамлар билан муомалада ниҳоятда юмшоқ, маданиятли, мулойим инсон эдилар. Лекин мен у кишини бирор ишдан жаҳли чиққанида қаҳр отига миниб, уни аёвсиз қамчилаган дақиқаларининг ҳам гувоҳи бўлганман.

      1958 йилнинг ёз ойлари. Мен Ёзувчилар уюшмасида, чамаси Ҳамза театрида уст-устига бир нечта асарим қўйилгани учун бўлса керак, – драматургия бўйича маслаҳатчиман. Уюшмамизга 50-йилларнинг ўртасида «Юрак сирлари» деган пьеса ёзиб, анча шов-шув ва жанжалларга сабаб бўлган Баҳром Раҳмонов раис этиб тайинланган. Марҳум Баҳром ака – қаранг, у киши ҳам раҳматли бўлиб кетдилар, ётган тупроғи юмшоқ бўлғай – ниҳоятда оқкўнгил, пок, дилбар инсон эдилар. Бир кун мени чақириб қолдилар.

      – Сизга жуда масъул бир иш чиқиб қолди, Одилжон, – дедилар. – Шу йил кузда Иттифоқ Марказий Комитетининг қарори билан Тошкентда Осиё ва Африка ёзувчиларининг конференцияси ўтади. (Буни қарангки, ўшанда, ҳатто Осиё ва Африка ёзувчиларининг конференциясини ҳам Москва ўтказарди.) Ҳозир конференцияга тайёргарлик қўмитаси тузиляпти. Яқин кунларда Тошкентга Московдан катта ёзувчилар келишади. Хорижлик адиблар ҳам бўлишади. Қўмита раиси этиб Шароф Рашидов тайинланган. Маслаҳат билан сиз шу масъул ишда Шароф акага ёрдамчи бўладиган бўлдингиз.

      Мен, табиий, шошиб қолдим, чунки Шароф ака ўша маҳалда Ўзбекистон Олий Советининг раиси эдилар. Боз устига, Москва ва ҳатто хориждан машҳур ёзувчилар келишса, мен улар билан ишласам. Осон гапми?

      Баҳром ака дилимдаги туғённи илғаб олдилар шекилли:

      – Сиз довдираманг, Одилжон. Бу иш сиз учун жуда катта мактаб бўлади, – дедилар-да, уст-бошимга разм солиб.

      – Пулдан борми? – деб сўрадилар кулимсираб.– Ҳамза театрида битта эмас, бир нечта асарингиз қўйилди. Пул деган «Сен же, мен же бўлса керак».

      Мен ҳам кулдим.

      – Ҳа, уйда пул деган сандиқларга сиғмай гиламда сочилиб ётибди, Баҳром ака.

      – Балли. Бўлмаса ўша юз сўмликлардан бир дастасини олиб, ЦУМга боринг. Мана бу костюмингизни бирорта камбағалнинг елкасига ёпингда, янги костюм олинг. Оёғингиздаги туфлини ҳам янгиланг. Соч-соқол ҳам ёввойи тиканлардай ғовлаб кетибди. Сартарошхонага кириб, фарм қилиб тарашлатинг-да, эрталаб соат ўнда ҳузурларида бўлинг. Қолган гапни Шароф акадан эшитасиз.