бу ҳолатнинг кўпчилик оталар учун чинакам муаммо эканини тасдиқлаб турибди.
Benesse корпорациясининг Болалик, тарбия ва улғайишни ўрганиш институти «Мактаб ёшигача бўлган болаларнинг оталари» номли мавзуда тадқиқот ўтказди ва унда беш ёшгача бўлган болаларнинг 5000 та оталари иширок этишди.
Натижада оталарнинг 96% – «Мен ўз боламни жуда яхши кўраман», – дея иқрор бўлишди. «Иш кунлари сиз болаларингиз билан қанча вақтингизни бирга ўтказгансиз?» Бу саволга энг кенг кўп берилган жавоб, «1 соатдан 2 соатгача», деган мазмунда бўлиб, бу иштироқчиларнинг 26,9% ни ташкил этди (1 жадвал). Қуйидаги иккита жавобнинг ҳар бири 20% дан овоз олишди: «30 дақиқадан токи 1 соатгача» ва «2 соатдан токи 3 соатгача»1
Буни Сеул, Пекин ва Шанхайдаги оталарнинг болалари билан ўтказган вақтига қиёслайдиган бўлсак, унда бу унчалик ҳам юқори натижа эмаслиги маълум бўлади. Шу билан бирга, япониялик оталарннинг 54,2% «Фарзанд ва оиламиз ҳаётида кўпроқ иштирок этишни хоҳлар эдик», дея жавоб беришди.
Олдинги, яъни 2005 йилда ўтказилган тадқиқот билан қиёсланганда, натижа деярли ўзгармаган.
Агар йўлга ва ишнинг ўзига сарфланадиган вақт чиқариб ташланадиган бўлса, у ҳолда оталарнинг фарзандлари билан мулоқот қилиш учун жудаям кам вақти қоляпти.
Болага қараш учун таътил олаётган оталар сони ҳам кўпаймаган.
Бор-йўғи 36,1% оталар иш жойларида ортиқча муаммо туғдирмаслик учун таътил олишмайди, 31,2% оталар эса, бундай таътилни олиш истагида бўлсалар ҳам, ҳеч иложини топа олишмайди (2-жадвал) .
Дадажонларнинг ўз фарзанди келажаги учун қайғуришлари эса, қуйидагича:
«Келажакда боланинг таълими жуда қимматга тушади» – 70%.
«Бола таълимига сарфланадиган харажатлар оила бюджетига жиддий зарба беради» – 61,4%.
«Даромадларим камайиб кетмасмикин?» –48,5%.
Кўриниб турибдики, оталарни учта иқтисодий масала безовта қилмоқда (2 жадвал).
Агар келажак учун қайғуришмаганда, улар ўз боласини чин дилдан яхши кўрувчи, хотиржам отаоналар бўлиб қолишар эди, деб хулоса қилишимиз мумкин.
Эҳ, ота бўлиш осон эмас!
Янада афсусланарлиси, «Рафиқам менга муҳтож» ва «Бола тарбиялай туриб, ўзимни эркин ҳис қиламан», деган фикларни тасдиқловчи ижобий жавоблар 20% дан сал ортади ва бу қиёсланаётган тўртта Осиё шаҳарлари ичида энг кам кўрсаткичдир. Тўрт йил олдинги тадқиқот натижалари билан қиёсланганда эса, бу кўрсаткич 14%га тушиб кетган.
«Бола билан имкон даражасида кўпроқ бирга вақт ўтказишни хоҳлайман, аммо мен ишламайдиган бўлсам, эртага нима бўлади … мен ўзимда ишонч сезмаяпман … бундан ташқари, мен аёлимга шунчалар кўп керак эканманми?» Ушбу сўзларда оталарнинг самимий ҳиссиётлари акс этган.
3 жадвал. Ота сифатида мени боламнинг келажаги ҳақидаги нималар безовта қилади.
Улар шундоқ ҳам
Benesse номли Кейинги авлод тарбияси масалалари бўйича тадқиқот маркази..
