шеърларини ўқимоқда ва афтидан маъ-нилик қаландарга ўхшайди. Шунинг учун Мирзо Ҳамдам тул-порининг жиловини тортиб, бирма-бир қадам бостириб юра бошлади.
Занжи болалар кўрдиларки, бу қаландар Мирзо Ҳамдамга ошиқликдан лоф урмоқда. Мирзо Ҳамдамдан яширин тиғни Мавлавий Жомий Ҳазратларига отдилар. Улар бир сакраб, ўзларини нонвой дўконининг панасига олдилар.
Мирзо Ҳамдам занжи болаларнинг бу қилиғидан кайфияти бузилиб, занжи болаларга ўшқирган эди, тулпори бирдан ол-динга ташланиб, йўлга тушди, улар зўрғатдан ўзларини ўнг-лаб олдилар ва тулпорнинг калласини узинглар, деб амр қил-дилар.
Мавлавий Жомий Ҳазратлари бекорга тулпорнинг жонига жабр қилишмоқчи бўлаётганларини кўриб, тулпорни қутқа-риш учун бу байтни ўқидилар:
Рахшат, ки қадам бар сари афлок ниҳол,
Айбаш макуни, ки гоми бебок ниҳод.
Рахшат чу ба зери ғамза ожиз шуда аст,
Зону зади-ю, рўй бар хок ниҳод.
Таржимаси:
Рахшинг қадам урса сўйи афлок,
Айб этмаки, секрагой у бебок.
Ғамзанинг тагида бўлиб у ожиз,
Чу кетти ера, юзга сурголи хок.
Қаландардан бу рубоийни эшитган Мирзо Ҳамдам орқага ўгирилиб Мавлавий Жомий Ҳазратларига нигоҳ солдилар. Занжиларга: Отни урманглар ва уни олиб келинглар”, – деб ишорат қилдилар. Занжилар арғумоқни унинг қошига келтир-дилар. Мирзо Ҳамдам отга миниб, шошилмай йўлга тушди-лар. Мавлавий Жомий Ҳазратлари Мирзо Ҳамдамнинг олдига тушиб, бу мухаммасни бошладилар:
Дар азал жисми туро руҳи равон соҳтанд,
Коми ҳар хоста дар он ҳуққа ниҳон соҳтаанд.
Таржимаси:
Ваҳ, азалда сени чун руҳи равон этмишлар,
Хасталар мақсадини онда пинҳон этмишлар.
Шундан сўнг яна бу таржибандни бошладилар:
Эй рўйи ту моҳи оламорой,
Чун моҳ зи парда рўй бинмойи,
Чун турраи ту шикаста ҳолам,
Бар ҳоли шикастагон бибахшой.
Таржимаси:
Эй ой каби юзунг олам аро,
Кўрсат ўшал ойни эмди манго.
Зулфинг каби ҳолатим шикаста,
Раҳм ушбу шикасталарга айло.
Шундай деб, бора-боргунча гапириб борарди. Алқисса, Мирзо Ҳамдам кўрдиларки, қаландар тузуккина қаландарга ўхшайдир. Инсонийликка хос илтифот қилиб айтдилар: “Эй бобо, қайтинг, мабодо занжибаччалар сизни ҳалок этмасин!” Ҳазрати Мавлавий Жомий Мирзо Ҳамдамга таъзим бажо кел-тириб қайтдилар ва ҳужралари сари юриб, оҳу фиғонни бош-ладилар: “Оҳ, ул ойнинг оҳи куйдирди, киши хор-зорлигимни билмас, ҳолимга вой!” – дедилар.
Он парирў бурд оромам зи дил,
Пойи сабрам монд зин меҳнат ба гил.
Дамбадам ҳолам дигаргун мешавед,
Дарди ман ҳар лаҳза афзун мешавед.
Таржимаси:
Қўймади, то ҳушум ул моҳ олмади,
Шул сабабдин сабру тобим қолмади.
Дамбадам
