beklemeye, yani “burada” olmak yerine “oraya” ulaşmaya çalışmaya yoğunlaştırmışım. Geçmişe baktığımda, onca zoraki meditasyon ve çabayla geçen o yıllar anlamsız geldi bana. İhtiyacım olan tek şey Tulku Urgyen’in, “Hiçbir tekniğe, taklide başvurmadan yalnızca doğal ol,” sözlerini dikkate almaktı.
Mistikler binlerce yıl aynı anlayışı paylaşmışlardı. Zen ustası Hakuin’in deyişiyle:
Eksik olan bir şey var mı bu anda?
Nirvana tam burada şimdi gözümüzün önünde.
Bu yer lotus diyarıdır.
Bu beden şimdi Buda.
İkinci dize aynı zamanda Yanı başımızda Nirvana diye de çevrilir, yani Nirvana bu bedendir, bu yerdir; gizli saklı, uzaklarda bir yerde ya da gelecekte değil, hemen şimdi, karşımızda.
Amerika’ya döndüğümde, artık evimdeki ruhsal içerikli kitaplara tahammül edemiyordum. Arayışı, hüsnükuruntuları ve büyülü deneyimleri yücelten sorgulanmamış varsayımlarla doluydular sanki. Yazarların çoğu anda yaşama fikrine inanır gibi konuşuyor, fakat hemen ardından çok daha sonuçsuz bir arayışın reklamını yapmaya devam ediyorlardı. Nepal’den önce, bütün yolların dağın zirvesine vardığını söyleyen o basmakalıp Yeni Çağ sözlerine inanmaktaydım. Şimdiyse bu “yollar”ın çoğunlukla daha da fazla yanılsama katmanı yaratmaya yaradığını görüyordum. Tulku Urgyen’in işaret ettiği o zaman ötesi bakışı yansıtan ve kavrayışla hayat bulan sözlere açlık duyuyordum.
Carpe Diem
Bu özdeyiş, hazcı felsefenin bir savunusu gibi gözükse de aslında gelecek hakkında endişelenmek yerine yaşanılan ânın değerini vurgulamak için yapılan bir uyarıdır.
Şimdi
Bu
An 1
Yol’u arayan sizler
Lütfen,
Harcamayın şimdi bu ânı.
Ey arkadaş,
sufi vaktin oğludur;
yarın deyip durmak yol şartından değildir.
Gerçeği aramak
onu elde etmekten daha kıymetlidir.
Kendi gözüyle gören ve
kendi yürekleriyle hissedenler çok azdır.
Değerli olan her şey ölçülemez,
ölçülebilen her şey değerli değildir.
Düşünmeden öğrenmek faydasız,
öğrenmeden düşünmek tehlikelidir.
Karanlığa söveceğine,
bir mum yak.
Sonsuz Şimdi
Ânın zamansız görünümü içinde, zaman düşünceye benzer; şimdinin düşüncesi, o zamanın düşüncesi, geleceğin düşüncesi. Bu düşünceler şimdiki ânın sonsuzluğu içinde doğarlar ve ölürler. Şimdiki anda, geçmiş veya gelecek düşüncesi dışında bir geçmiş veya gelecek bulamayız.
Aynı Anda Her Yerde
“Evet, Siddhartha,” dedi. “Şunu mu söylemek istiyorsun: Irmak aynı anda her yerdedir, kaynağında, ağzında, çağlayanda, iskelede, her yerde; ırmak için yalnızca şimdi vardır; ne geçmişin ne geleceğin gölgesi düşer ona.”
“Aynen öyle,” dedi Siddhartha, “bunu öğrenince yeniden gözden geçirdim yaşamımı, onun da bir ırmak olduğunu anladım; çocuk Siddhartha, olgun Siddhartha, yaşlı Siddhartha yalnızca gölgelerle ayrılmıştı birbirlerinden, gerçekte değil. Siddhartha’nın daha önceki yaşamları da geçmişte değildi; ölümü ve Brahma’ya dönüşü de gelecekte değil. Hiçbir şey var olmadı, hiçbir şey de var olmayacak, her şey şu anda gerçek ve şu anda var.”
Başaracağım, sevgili dostum, sana söz veriyorum, kendimi düzelteceğim, her zaman yaptığım gibi yazgımızın karşımıza çıkardığı ufak tefek sıkıntıları artık tekrarlayıp durmayacağım; içinde bulunduğum ânın tadını çıkaracağım, geçmiş benim için geçmişte kalacak. Acının insanlarla paylaşıldığı takdirde azalacağı konusunda kuşkusuz haklısın, değerli dostum, keşke insanlar geçip giden şimdiyi yaşamak yerine, geçmişte kalan bir sıkıntının hatıralarını anımsamak için hayal gücünü bu kadar zorlamasalar.
Ruh Dinginliği
Ebu Bekir Fârisî’ye sormuşlar,
“Sırrın (ve ruhun) sükûtu nedir?” diye.
O da,
“Geçmiş ve gelecek zaman ile meşgul olmayı terk etmektir,” demiştir.
Pâyanlı devr-i zaman nice eğlesin Yunus’u
Sınırlı, sonlu zaman nasıl oyalasın Yunus’u.
Pâyansız devre erdik devran yağmaya verdik
Zamanı aşıp sonsuzluğa erdik, sonlu zamanı yağmaya verdik.
Hayatın Sorumluluğu
Bu ânın -Şimdi’nin- sorumluluğunu üstlenmedikçe, nihai anlamda hayatın sorumluluğunu da üstlenmemiş olursunuz. Çünkü hayatın bulunabileceği tek yer Şimdi’dir.
Bu Nefeste Mutluluk
Samimi gayret anahtardır. Koşulsuz irade. Bütün yapmanız gereken, dikkat etmek, dürüst olmak ve işi sonuna kadar götürmek. Hakikat ancak kendinize yalan söylemeyi reddettiğiniz zaman keşfedilir. Sevgi benmerkezciliğe, korkuya ve öfkeye kapılmayı bıraktığınız zaman keşfedilir. Kendinizi düzeltmeniz gerekmiyor; sadece çelişkileri ayıklayın. Sevmeyi ve sevilmeyi arzu ediyorsunuz, ama sevmeyi en çok istediğiniz kimseleri kullanıyor, incitiyor ve kendinizden soğutuyorsunuz. Dürüst olmayı istiyorsunuz, fakat numara yapmayı sürdürmeye, kendinizi haklı çıkarmaya ve psikolojik savunmalara
