align="center">21
Emliler, “berbat olanlar” Moav’ın sakinleriydiler; Horlular Seir Dağı’nda mağaralarda oturuyorlardı.
22
Melodik duaları yöneten, şan sanatı konusunda eğitim almış Yahudi müzisyen. (ç.n.)
23
Kutsal kitabı okumak üzere tayin edilen kişi. (ç.n.)
24
Musevi ayin sisteminin ilk kelimeleri: “Dinle, ey İsrail…” (ç.n.)
25
Yeni Ahit’te “üç bilge adam” olarak söz edilen, Kudüs’e gelerek doğuda bir yıldız gibi ortaya çıkan bebek İsa’nın bir gün Yahudilerin kralı olacağını söyleyen efsanevi kişilerdir. (ç.n.)
26
İbranilerin yüksek mahkemesi. (ç.n.)
27
Kutsal Kitap: Matta 2: 6. (ç.n.)
28
İdumealıdan: Yahudi İncil’inde Esav’a ve onun soyundan gelen kavme verilen isimdir. (ç.n.)
29
Tanrı Jüpiter genç Ganymede’e âşık olur, kendisini bir kartala dönüştürerek ölümlü delikanlıyı Parnassus Dağı’na götürür. Orada Ganymede Jüpiter’in homoseksüel partneri ve sakisi olur.
30
Kuzeybatı Yunanistan’daki Delphi’de bulunan Apollon Tapınağı dünyanın en eski kehanet merkezlerinden biridir. Rahibe Pythia, Tanrı Apollon’un sesi olarak kabul edilirdi.
31
Delphi kâhini. (ç.n.)
32
Suriye Bölge Valisi için kullanılan bir İncil terimidir. Messala’nın konuştuğu dönemde bu görevi Lucius Vitellius yürütüyordu.
33
Önce çocuk doğumu, sonra kaderle ilişkilendirilen Roma tanrıçaları. Kader anlamındaki Moria bunlardan biridir.
34
Eski bir Yahudi mezhebi. (ç.n.)
35
Kader tanrıçaları olan üç Moira’dan biri. Adı “geri adım atmaz, bildiğinden şaşmaz, bükülmez” anlamına gelir ve hayat ipliğini kesen Moira’dır. (ç.n.)
36
Esau, Yakup’un oğlu, Edom’u kurduğu söylenmiştir.
37
Hristiyan inanışına göre Hz. İsa’nın ölüm cezasına çarptırılması üzerine, haçı sırtında taşıyarak çarmıha gerilinceye kadar Kudüs şehri içerisinde izlediği güzergâha verilen isimdir. (ç.n.)
38
Kutsal Kitap: Levililer 25: 10: “Ellinci yılı kutsal sayacak, bütün ülke halkı için özgürlük ilan edeceksiniz. O yıl sizin için özgürlük yılı olacak. Herkes kendi toprağına, ailesine dönecek.” (ç.n.)
39
Kutsal Yol, Antik Roma’nın Capitol Tepesi’nden başlayıp en önemli dinsel yapıların bulunduğu Forum’dan Kolezyum’a kadar uzanan ana caddesi. (ç.n.)
40
Kutsal Kitap, Yaratılış 22: 18. (ç.n.)
41
Kutsal Kitap: Yaratılış 28: 13. (ç.n.)
42
Marcus Junius Brutus, MÖ 42’de ölmüştür.
43
Nebukadnezar tarafından yönetilen Asurlular MÖ 597’de tapınağı yıkmışlar; II. Alaric tarafından yönetilen Vizigotlar MS 410’da Roma’yı ele geçirmişlerdir.
44
Gelenekler ve dine itaat ile sınırlanan bir yaşam şekli.
45
İbranicede dinî yazıları yazabilen bir Yahudi yazardır. (ç.n.)
46
Ustaca işlenmiş ya da işleyen anlamına gelen bu isim, Yunan mitolojisinde eli her sanata yatkın olan bu kişiye verilmiştir. (ç.n.)
47
Keruv, Tanrı’nın manevi elçisi ve hizmetçisi olan melek. (ç.n.)
48
Kutsal Kitap: Mısır’dan Çıkış: 15: 1’e gönderme. (ç.n.)
49
Tevrat’ta yer alan, ahşaptan telli bir çalgı. (ç.n.)
50
Tyre şehrinde ezilmiş deniz salyangozu kabuklarından kırmızımsı mor bir boya elde ediliyordu. Çok az bir miktar boya elde etmek için çok fazla deniz hayvanı toplandığından, bunun maliyeti mor giyinmeyi zenginler ve Roma’da imparatorluk yöneticileriyle sınırlamıştı.
51
Orta Doğululara özgü bir su çarkı. (ç.n.)
52
Romalı bir generalin kamp içindeki çadırı. (ç.n.)
53
Romalıların kullandıkları büyük ve kıvrımlı, nefesli bir çalgı. (ç.n.)
