yolg‘iz qayoqqa borishini bilmay qolibdi. Og‘zida bir tutam dumni tishlaganicha nima qilarini bilmay turibdi. Shunda mening miyamga ajoyib bir fikr keldi. Shu dumdan ushlaganimcha cho‘chqani to‘g‘ri oshxonamga boshlab keldim. Sho‘rlik ko‘r cho‘chqa, o‘zini ilgarigiday yana bolasini yetaklab ketayotgan gumon qilib, ketimdan indamay ergashib kelaverdi!
Ha, shundoq, takror aytamanki, uddaburonlik – juda ajoyib narsa!
MEN YOVVOYI CHO‘CHQANI QANDAY QO‘LGA TUSHIRDIM
Boshqa bir safar o‘rmonda menga yovvoyi cho‘chqa duch kelib qoldi.
Uni eplash anchagina qiyin bo‘ldi. Hatto, yonimda miltig‘im ham yo‘q edi.
Men ura qochdim, lekin cho‘chqa xuddi quturganday orqamdan g‘izillatib quvib qoldi, agarda o‘zimni duch kelgan eman daraxti panasiga olmaganimda, o‘tkir tishlari bilan meni tilka-pora qilib tashlashi turgan gap edi.
Yovvoyi cho‘chqa g‘izillaganicha kelib, o‘zini eman daraxtiga urdi-da, tishlari daraxtning tanasiga qattiq sanchilib qoldi, tishlarini daraxtdan sug‘urib ololmadi.
– Ha, ha, qo‘lga tushding-ku! – dedim men, eman daraxti orqasidan chiqayotib. – Shoshmay tur hali! Endi mendan qochib qutulolmaysan!
Men qo‘limga tosh olib, cho‘chqaning o‘tkir tishlarini tortib ololmaydigan qilib, daraxtga yanada chuqurroq qoqa boshladim, so‘ngra cho‘chqani pishiq arqon bilan bog‘ladim-da, aravaga o‘ngarib, dabdaba bilan uyga olib keldim. Boshqa ovchilar bu ishimga hayron-hayron qolishdi! Shunday qo‘rqinchli hayvonni bitta ham o‘q sarf qilmasdan tiriklay tutib olish mumkinligini ular xayollariga ham keltira olmasdilar.
G‘AROYIB KIYIK
Menga nuqul g‘alati-g‘alati hodisalar uchraganiuchragan edi.
Bir kuni yo‘lda sotib olgan shirin olchalar bilan o‘zimni siylab, o‘rmonda ketayotgan edim.
Birdan qarasam, ro‘paramda katta, chiroyli, shoxdor bir kiyik turibdi!
Menda esa, o‘chakishganday, bitta ham o‘q qolmabdi.
Kiyik qaqqayib, miltig‘im o‘qsiz ekanini bilganday bemalol menga qarab turibdi.
Baxtimga, menda yana bir necha dona olcha qolgan edi, miltig‘imni o‘q o‘rniga olcha danagi bilan o‘qladim. Ha, ha, shunday, zinhor kula ko‘rmang, oddiy olcha danagi bilan o‘qladim.
O‘q ovozi chiqdi-yu, lekin kiyik boshini to‘lg‘adiqo‘ydi. Danak uning qoq peshonasiga tegdi-yu, lekin hech qanday ziyon yetkazmadi. Hash-pash deguncha kiyik qalin o‘rmon ichiga kirib ketdi.
Men shunday ajoyib hayvonni qo‘ldan chiqarganimga juda-juda achindim.
Oradan bir yil o‘tgandan keyin, men yana o‘sha o‘rmonga ovga bordim. Albatta, bu vaqtda olcha danagi voqeasini butunlay unutgan edim.
Ikki shoxi orasidan baland, serbutoq olcha daraxti o‘sib chiqqan ajoyib bir kiyik qalin o‘rmon ichidan sakrab chiqqanida mening naqadar hayron qolganimni aytsangiz! Xoh ishoning, xoh ishonmang, u judayam chiroyli, kelishgan kiyik edi; boshida esa – chiroyli bir daraxt! Men darrov payqadim, bu daraxt bultur men o‘q qilib otgan o‘sha kichkina danakchadan o‘sib chiqqan ekan. Bu safar menda o‘q serob edi. Mo‘ljallab turib otdim, kiyik gup etib yiqildi. Shunday qilib, men bir o‘q bilan ham qozon kabob, ham olcha kompotiga ega bo‘ldim, chunki daraxtda yetilib pishgan yirik-yirik olchalar to‘lib yotar edi.
Iqrormanki, butun umrimda bunday shirin olchani tatib ko‘rgan emasman.
AVRA-ASTARI AG‘DARILGAN BO‘RI
Nima uchundir, doimo miltig‘im yo‘qligida va hech narsaga qudratim yetmagan mahallarda eng yirtqich va xavfli hayvonlarni uchratganimga hayronman.
Bir kuni o‘rmondan ketayotsam, ro‘paramdan kattakon bir bo‘ri chiqib qolsa bo‘ladimi! Og‘zini katta ochganicha irillab, to‘g‘ri menga qarab kelaverdi.
Nima qilish kerak? Qochsammikin? Ammo bo‘ri menga chovut solib, yerga ag‘darib, hoziroq kekirdagimni uzib tashlashi turgan gap edi. Mening o‘rnimda bo‘lak odam bolganida, esxonasi chiqib ketgan bo‘lardi, ammo sizlar baron Myunxauzenni yaxshi bilasizlar-ku! Men dovyurak, uddaburon, botir odamman. Bir lahza ham fursatni qo‘ldan bermay, mushtumimni bo‘rining og‘ziga tiqdim-da, qo‘limni g‘ajib olmasin deb borgan sari chuqurroq suqaverdim. Bo‘ri menga ko‘zlarini olaytirib qarardi. G‘azabdan ko‘zlari chaqnardi. Ammo men, basharti qo‘limni og‘zidan sug‘urib olsam, bo‘ri meni qiyma-qiyma qilib tashlashini bilib, tap tortmay, qo‘limni bo‘g‘ziga borgan sari chuqurroq suqaverdim. Birdan miyamga ajoyib bir fikr kelib qoldi, bo‘rining ichidagi butun lash-lushlarini qattiq g‘ijimladim-da, zaptim bilan bir tortib, avra-astarini ag‘darib tashldim!
Ma’lumki, shundan keyin bo‘ri behush bo‘lib, oyog‘im ostiga gupillab yiqildi.
Keyin uning terisidan o‘zimga issiqqina po‘stincha tikib oldim. Gapimga ishonmasalaring, po‘stinimni sizlarga jon-jon deb ko‘rsataman.
QUTURGAN PO‘STIN
Ammo-lekin mening hayotimda bo‘riga duch kelishdan ham xatarliroq hodisalar bolgan.
Bir mahal meni bir quturgan it quvlab qoldi deng.
Men undan jon halpida qochdim.
Ammo ustimdagi zilday po‘stinim qochishga xalaqit berib qoldi.
Men qochib ketayotib, uni yechib tashladim-da, chopib uyga kirib, eshikni mahkam berkitib oldim. Po‘stin esa ko‘chada qolib ketaverdi.
Quturgan it po‘stinimga yopishib, uni talay ketdi. Xizmatkorim uydan yugurib chiqib, turadigan shkafga osib qo‘ydi.
Ertasiga erta bilan u yotoqxonamga chopib kirib, rangi-quti o‘chgan holda:
– Turing-chi, turing! Po‘stiningiz quturibdi! – deb qichqirdi.
Men lip etib o‘rnimdan turib, shkafni ochdim-u, nimani ko‘rdim deng? Butun ust-boshlarim parcha-parcha bo‘lib yotibdi!
Xizmatkorim to‘g‘ri aytgan ekan: sho‘rlik po‘stinim quturibdi, chunki kecha kechqurun uni quturgan it talagan edi-da.
Po‘stinim g‘azab bilan yangi mundirimga hamla qildi-da, uni qiyma-qiyma qilib tashladi.
To‘pponchamni olib o‘q uzdim.
Quturgan po‘stin bir damda jim bo‘ldi-qoldi. Shunda odamlarimga: uni bog‘lab, alohida shkafga osib qo‘yinglar, deb buyurdim.
Shundan beri po‘stinim endi hech kimni tishlamaydi, men ham uni hech qo‘rqmasdan, bemalol kiyaveradigan bo‘lib qoldim.
SAKKIZ OYOQLI QUYON
Ha, shundoq, Rossiyada men juda ko‘p g‘alati hodisalarni uchratganman.
Bir kuni men g‘alati bir quyonning izidan quvib qoldim. Quyon bo‘lsa o‘lguday chopqir edi. Irg‘ishlab chopgani chopgan, qani endi o‘tirib bir oz dam-pam olsa!
Otdan tushmasdan ikki kungacha ketidan quvdim, lekin hech yetolmadim.
Vafodor
